Ασφυκτικά πιέζεται η Ελλάδα για νέα μέτρα

Ελίζα, Παπαδάκη

Κυριακάτικη Αυγή, 2010-02-21

Ασφυκτικές πιέσεις ασκούν στην ελληνική κυβέρνηση Ευρωπαίοι εταίροι και «αγορές» για να λάβει πρόσθετα περιοριστικά μέτρα. Τα περιθώρια ελιγμών της κυβερνητικής πολιτικής είναι μικρά εν όψει των δανειακών αναγκών της χώρας και οι αποφάσεις για αύξηση ΦΠΑ, ξανά στα καύσιμα, νέες μειώσεις αποδοχών στο Δημόσιο, ακούγονται σχεδόν ειλημμένες. Παράλληλα ωστόσο πληθαίνουν οι φωνές εκτός Ελλάδος που προειδοποιούν για κινδύνους μπούμερανγκ από μιαν ακραία δημοσιονομική πίεση. Η συζήτηση είναι άλλωστε διεθνής, με τελευταίο επίκεντρο την επιδείνωση δημοσίου ελλείμματος στη Βρετανία.

Ευτυχής συγκυρία μοιάζει έτσι η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στο Λονδίνο προχθές και η συνάντησή του με τους ομολόγους του Γκόρντον Μπράουν, Χοσέ Λουίς Θαπατέρο και Γ. Στόλτενμπεργκ (της Νορβηγίας). Γιατί εκεί ο κ. Παπανδρέου πήγε μεν για να μετάσχει σε μια συζήτηση σοσιαλιστών με γενικό και μακροπρόθεσμο χαρακτήρα (για τις στρατηγικές ανάπτυξης μετά την κρίση), συνέπεσε όμως την ίδια μέρα στους Financial Times να δημοσιεύονται δύο επιστολές σπουδαίων οικονομολόγων οι οποίοι αντέκρουαν την εμμονή των Συντηρητικών σε περαιτέρω δραστικές περικοπές των δημοσίων δαπανών και τα επιχειρήματα κάποιων συναδέλφων τους που τη στηρίζουν. Όσο μεγάλες και αν είναι οι διαφορές ανάμεσα στη βρετανική και την ελληνική οικονομική κατάσταση, η αντιπαράθεση αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί και για τη δική μας χώρα.

Προσπαθούν να μας τρομάξουν...

«Προσπαθούν να μας τρομάξουν με το παρόν επίπεδο του ελλείμματος αλλά δεν αναφέρουν ούτε την αυτόματη μείωση που θα επιτευχθεί όταν αποκατασταθεί η μεγέθυνση, ούτε τις επιπτώσεις της μεγέθυνσης στην εμπιστοσύνη των επενδυτών» - γράφουν οι καθηγητές Ρ. Σκιντέλσκι (συγγραφέας της μνημειώδους βιογραφίας του Κέινς), Π. ντε Γκρόβε (Λουβέν, Βέλγιο), Μπράντφορντ Ντελόνγκ (Μπέρκλεϊ, υφυπουργός επί Κλίντον), Ζ.Π. Φιτουσί (Παρίσι), Ρ. Ρόθορν (Κέιμπριτζ), Τζ. Στίγκλιτς (Νόμπελ - για να αναφέρουμε λίγες από τις 58 βαριές υπογραφές της επιστολής). Και συνεχίζουν: «Πώς φαντάζονται ότι θα αντιδράσουν οι ξένοι πιστωτές αν η εφαρμογή δραστικών περικοπών ξαναρίξει την οικονομία στην ύφεση; [...] Για το καλό όμως του βρετανικού λαού - και για τη δημοσιονομική διατηρησιμότητα - πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι η αποκατάσταση στιβαρής οικονομικής μεγέθυνσης. Ο πλούτος του έθνους βρίσκεται σε αυτό που μπορούν να παραγάγουν οι πολίτες του», καταλήγουν. Παραπλήσια επιχειρηματολογούν σε δεύτερη επιστολή πρώην μέλη της διοίκησης της Τράπεζας της Αγγλίας και άλλοι καθηγητές, ανάμεσά τους ο Ρόμπερτ Σόλοου (Νόμπελ επίσης), αλλά και το κύριο άρθρο της εφημερίδας.

Ελλάδα και Βρετανία

Προφανώς η περίπτωση της Ελλάδας διαφέρει, και πολύ: τα δημόσια οικονομικά μας ήταν σε μη διατηρήσιμη κατάσταση ήδη πολύ προτού ξεσπάσει η παγκόσμια κρίση, παραγωγικό δυναμικό έτοιμο να κινητοποιηθεί δεν διαθέτουμε, τα διαρθρωτικά προβλήματα που υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα είναι βαθιά, οπότε και το spread των ελληνικών ομολόγων από τα γερμανικά είναι υπερτριπλάσιο από τις 100 μονάδες σχεδόν που τρόμαξαν τους Βρετανούς την περασμένη εβδομάδα, ενώ παρόμοια με τη δική τους ύφεση και άνοδο της ανεργίας δεν αντιμετωπίσαμε, μέχρι στιγμής τουλάχιστον. Γιʼ αυτό και απαιτήθηκε σʼ εμάς μια πολύ πιο έντονη - και οδυνηρή - δημοσιονομική παρέμβαση, τα μέτρα του προγράμματος σταθερότητας, όπως συμπληρώθηκαν εν τω μεταξύ από τον πρωθυπουργό. Η λιτότητα που εξαγγέλθηκε φάνηκε να γίνεται κατανοητή σε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Από το σημείο αυτό και πέρα όμως αρχίζει μια αναλογία με τη βρετανική κατάσταση. Διότι αν στις περικοπές των δημοσίων δαπανών και στην αύξηση της φορολογίας δεν τεθεί κάποιο τέλος με προσδιορισμένα τα αποτελέσματα που επιδιώκονται, η πολιτική αυτή θα γίνει μπούμερανγκ: Αντί να μειώσει το δημόσιο έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ, εντέλει θα το αυξήσει. Το εξηγεί με απλά λόγια το κύριο άρθρο των προχθεσινών New York Times:

“Μεταρρυθμίσεις όχι δημοσιονομικό στραγγαλισμό”

«Οι Βρυξέλλες έχουν δίκιο να εντείνουν την εποπτεία τους και να επιμένουν η Αθήνα να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της. Το πόσο γρήγορα θα υποχωρήσουν τα ελλείμματα δεν εξαρτάται μόνο από την καλή πίστη της κυβέρνησης αλλά και από την επίδοση της οικονομίας. Αν δεν πιαστούν οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι αμέσως τον επόμενο μήνα, η Ευρώπη δεν θα πρέπει να σπεύσει να υπαγορεύσει πρόσθετα σκληρά μέτρα. Το υπερβολικά σκληρό και γρήγορο στύψιμο της ελληνικής οικονομίας μπορεί να αποβεί αντιπαραγωγικό, στερεύοντας τα δημόσια έσοδα που χρειάζονται για να αποκατασταθεί δημοσιονομική ισορροπία. Για να μπορέσει να πληρώνει η Αθήνα χρειάζεται σωστές και υποστηριζόμενες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, όχι δημοσιονομικό στραγγαλισμό».

Το απόσπασμα από την αμερικανική εφημερίδα δεν διακατέχεται από καμία ιδιαίτερα φιλική διάθεση απέναντι στη χώρα μας, εκφράζει μόνο έναν κοινό νου ως προς τα οικονομικά, ο οποίος στηρίζεται και από τη σύγκριση ελλειμμάτων και χρεών ως προς το ΑΕΠ σε διάφορες χώρες που απεικονίζει το διάγραμμα. Τα ελληνικά μεγέθη είναι μεγάλα, όχι όμως τόσο που να μην μπορούν να αντιμετωπιστούν. Αυτός ο απλός κοινός νους φαίνεται να λείπει από τους δογματικούς που έχουν το πάνω χέρι στις Βρυξέλλες. Την απουσία του εκφράζει αφενός η πίεση για ολοένα και πρόσθετα μέτρα, χωρίς να έχει εκτιμηθεί ολοκληρωμένα τι μπορεί να αποδώσουν αυτά που ήδη έχουν αποφασιστεί. Και αφετέρου η σκόπιμα ασαφής δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 11 Φεβρουαρίου ότι «θα αναλάβει αποφασιστική και συντονισμένη δράση, αν απαιτηθεί, για να διαφυλάξει της σταθερότητα της Ευρωζώνης συνολικά» - σε τι θα συνίσταται η δράση αυτή δεν το εξηγεί. Ο συνδυασμός πιέσεων και ασάφειας διατηρεί σε πολύ υψηλό επίπεδο τα spreads των ελληνικών επιτοκίων, κλείνοντας το δρόμο σε κάθε ανάκαμψη εφόσον οι εδώ τράπεζες στερεύουν από ρευστότητα (μιαν ακόμα ώθηση έδωσε η υποβάθμιση σύνθετων ομολόγων τους από την Moodyʼs προχθές). Εφόσον συνεχισθεί ως την επόμενη έξοδο του ελληνικού Δημοσίου για δανεισμό, το αυξημένο κόστος κινδυνεύει να επικαλύψει όση εξοικονόμηση θα είχε επιτευχθεί με τα μέτρα. Πρόκειται για τον πιο φαύλο δυνατό κύκλο.

Κίνδυνος να γίνουν μεταδοτικά τα υπερβολικά υψηλά επιτόκια

Η δυσμενής αυτή απέναντί μας ευρωπαϊκή στάση δεν βλάπτει άλλωστε μόνον εμάς, οι οποίοι πρέπει να «τιμωρηθούμε» για την «ασωτεία» και τις «απάτες» μας, κατά το πιο θυμωμένο μέρος της γερμανικής κοινής γνώμης. Τα υπερβολικά υψηλά επιτόκια για την Ελλάδα κινδυνεύουν να μεταδοθούν και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, βρήκε την ευκαιρία να εξηγήσει στο Λονδίνο ο κ. Παπανδρέου, τονίζοντας ότι το μόνο που ζητάει είναι στήριξη ώστε να δανειζόμαστε με τους ίδιους όρους, όχι διάσωση της ελληνικής οικονομίας σαν να ήταν τράπεζα.

Τις δυσμενείς επιπτώσεις για ολόκληρη την Ευρωζώνη στην περίπτωση που η Ελλάδα θα εξωθούνταν να χρεοκοπήσει υπαινίχθηκε εξάλλου ο Τομάσο Πάντοα Σκιόπα, μέλος του πρώτου προεδρείου της ΕΚΤ και κατόπιν υπουργός Οικονομικών της τελευταίας κυβέρνησης Πρόντι στην Ιταλία, για να υποστηρίξει ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να εγκαταλείψει την Ελλάδα αντικρούοντας το Γερμανό συνάδελφό του Ότμαρ Ίσινγκ.

Αυτήν την εβδομάδα θα βρίσκονται στην Αθήνα αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - κάποια στιγμή πριν από τις 15 Μαρτίου και ο ίδιος ο αρμόδιος επίτροπος Όλι Ρεν - της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, για να εξετάσουν την πορεία εφαρμογής του προγράμματος σταθερότητας. Όλες οι μέχρι τώρα πληροφορίες αναφέρουν ότι έρχονται με την απαίτηση να επιβληθούν αμέσως και επιπλέον μέτρα.

Εκτύπωση στις: 2024-04-24
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=4368