Το αίτημα υποβλήθηκε, όλα παραμένουν αβέβαια

Ελίζα, Παπαδάκη

Κυριακάτικη Αυγή, 2010-04-25

Το αίτημα να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός στήριξης της Ελλάδας υποβλήθηκε προχθές, αλλά όλες οι αβεβαιότητες παραμένουν. Πρώτη ένδειξη οι αγορές, αφού χάρηκαν κάνα δυο ώρες, επανήλθαν στην ίδια αντιμετώπιση της χώρας: σαν να επίκειται η χρεωκοπία. Πότε θα έρθουν πόσα χρήματα, πώς, ποιοι θα δώσουν πρώτα, με ποιους όρους; Και προπάντων, εμείς πώς θα πορευόμαστε εν τω μεταξύ;

Ανεβάζοντας κάθε μέρα -κάθε ώρα- και υψηλότερα τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων, μέχρι και ένα πρωτοφανές 11,3% για τα διετή το απόγευμα της Πέμπτης, την ώρα που συνεδρίαζε το υπουργικό συμβούλιο, οι αγορές ήσαν εκείνες που εξανάγκασαν την κυβέρνηση να προσφύγει αμέσως στην Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η κίνηση έγινε έτσι ήδη προχθές 23 Απριλίου και όχι δέκα μέρες αργότερα, π.χ., ώσπου να έχουν διευκρινιστεί οι όροι, όπως επιθυμούσε η ελληνική πλευρά, η οποία για να προλάβει αυτό το ενδεχόμενο είχε προσκαλέσει τις αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του ΔΝΤ στην Αθήνα από την περασμένη Δευτέρα. Μεσολάβησε το ισλανδικό ηφαίστειο που καθυστέρησε την έλευση των Ευρωπαίων, και η εβδομάδα πέρασε χωρίς διόλου να ολοκληρωθούν οι «διαβουλεύσεις πάνω σε ένα πολυετές πρόγραμμα οικονομικών πολιτικών», για τις οποίες ήλθαν επισήμως οι τρεις αποστολές. Άρα την Παρασκευή το μεσημέρι που ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου έστελνε την επιστολή με το επίσημο αίτημα στον επίτροπο Όλι Ρεν, τον πρόεδρο της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και τον γενικό διευθυντή του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν, κανείς δεν μπορούσε να ξέρει τι ακριβώς επρόκειτο να ζητηθεί επιπλέον από την Ελλάδα, αλλά ούτε τι και πότε θα της δινόταν.

Περισσότερα θα μάθει ο κ. Παπακωνσταντίνου στην Ουάσινγκτον, όπου χθες προβλεπόταν να συναντηθεί από κοινού με τον επίτροπο Όλι Ρεν με τον κ. Στρος Καν και σήμερα ξανά με τον κ. Στρος Καν, στο περιθώριο της συνόδου των 180 χωρών μελών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Κάπως αντιφατικές διευκρινίσεις είχε δώσει πάντως ο γενικός διευθυντής του Ταμείου σε ενημερωτική συνέντευξη Τύπου ενόψει της συνόδου: Από τη μία πλευρά υπογράμμισε ότι θα ακολουθηθεί ο κανόνας του ΔΝΤ, και ότι η Ελλάδα δεν γίνεται να αντιμετωπιστεί διαφορετικά από όλα τα άλλα κράτη μέλη του Ταμείου τα τελευταία χρόνια. «Συζητούμε, εμείς το Ταμείο, με τις ελληνικές αρχές, δεν υπάρχει άμεση σύνδεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Έλληνες είναι μέλος μας, όχι η Ευρωπαϊκή Ένωση, οπότε οι συζητήσεις μας διεξάγονται μόνο με τους Έλληνες», ανέφερε χαρακτηριστικά. Αλλά από την άλλη πλευρά, εκφράζοντας κατανόηση για την «απροθυμία των Ελλήνων πολιτών» απέναντι στην πολύ μεγάλη προσπάθεια που απαιτείται για να αποκατασταθεί μακροοικονομική σταθερότητα στη χώρα, είπε ότι «θα είμαστε όλοι μαζί, οι Ευρωπαίοι, οι ελληνικές αρχές και ο ελληνικός λαός, η κοινωνία σε όλα της τα μέρη, τα συνδικάτα, οι επιχειρηματικές ενώσεις, οι πάντες, και το ΔΝΤ, προσπαθώντας να βρούμε τον καλύτερο τρόπο να επαναδρομολογήσουμε την ελληνική οικονομία».

Η τελευταία αυτή αποστροφή του Ντομινίκ Στρος Καν ίσως έχει κάποια σημασία μετά την καθολική απόρριψη που συνάντησε η πρότασή του για αποπληθωρισμό, δηλαδή δραστική μείωση των μισθών και στον ιδιωτικό τομέα, ως «μόνος δρόμος» για τη χώρα μας. Εκτός από την κυβέρνηση, τα κόμματα και τη ΓΣΕΕ, κατηγορηματικά απέκρουσε «την παραφιλολογία που αναπτύσσεται περί μείωσης των μισθών στον ιδιωτικό τομέα κατʼ επιταγήν του ΔΝΤ» επίσης ο πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Δασκαλόπουλος, τονίζοντας ότι «η δημόσια και όχι η ιδιωτική οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης (...). Ο ιδιωτικός τομέας έχει τρόπους να ξαναβρεί τον δρόμο προς την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη χωρίς να μειωθεί το εισόδημα των εργαζομένων του», είπε, δηλώνοντας βέβαιος ότι Κομισιόν και ΔΝΤ θα το καταλάβουν.

Πώς αποφεύγεται η χρεωκοπία

Το κρίσιμο που μένει να διαπραγματευτεί η ελληνική πλευρά με το ΔΝΤ είναι οι όροι της οικονομικής πολιτικής που θα εφαρμοστεί ώστε πράγματι να αποφευχθεί μια παρατεταμένη ύφεση, να μπει μπροστά το ταχύτερο μια διαδικασία ανάπτυξης. Και, φυσικά, και πέρα από τη διαπραγμάτευση, τί θα καταφέρουμε εδώ εμείς οι ίδιοι, η κυβέρνηση, αλλά και οι παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, και οι εργαζόμενοι στους στόχους και τις διεκδικήσεις που προβάλλουν. Διότι μόνον έτσι θα μπορούσαν να διαψευσθούν τα μαθηματικά για τη δυναμική του ελληνικού δημοσίου χρέους στα σενάρια που κυκλοφορούν ευρύτατα στον διεθνή οικονομικό Τύπο και βλέπουν στον μηχανισμό στήριξης που ενεργοποιεί η Ελλάδα μια προσωρινή ανακούφιση για κανένα χρόνο και μετά τη χρεωκοπία, ή αλλιώς την αναδιάρθρωση του χρέους. Αυτά τα σενάρια ωθούσαν τις αγορές -και όχι μόνο τους κερδοσκόπους- να ανεβάζουν ολοένα υψηλότερα το κόστος δανεισμού για τη χώρα μας καθιστώντας τα αυτοεκπληρούμενα. Διότι πολύ απλά, αν το επιτόκιο ενός χρέους μεγαλύτερου από το ΑΕΠ, υπερβαίνει επί καιρό τον ρυθμό ονομαστικής αύξησης του ΑΕΠ, η χρεωκοπία γίνεται εντέλει αναπόφευκτη. Γιʼ αυτό και συνεχίζεται έντονη από τους ευρωπαϊστές η κριτική στο υψηλό σχετικά επιτόκιο που επέβαλε η κ. Μέρκελ στα διμερή δάνεια της Ευρωζώνης προς την Ελλάδα.

Στο μεταξύ ο κ. Παπακωνσταντίνου επρόκειτο να συναντήσει χθες τον Αμερικανό ομόλογό του Τιμ Γκάιθνερ, καθώς και τους υπουργούς της Ρωσίας, της Βραζιλίας, σήμερα και της Κίνας. Οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας θα είναι για χρόνια πολύ μεγαλύτερες από τα 45 δισ. ευρώ που προβλέπεται να πάρουμε από τον μηχανισμό Ευρωζώνης-ΔΝΤ φέτος, αλλά για μετά δεν ξέρουμε ακόμα και πάντως θα χρειαστούμε και άλλες πηγές.

Ανέτοιμη η Ευρώπη, απρόθυμη η Γερμανία

Η Ευρώπη δεν είναι ακόμα έτοιμη να ανταποκριθεί στο ελληνικό αίτημα. Από την Ουάσινγκτον, όπου έχουν συγκεντρωθεί οι υπουργοί Οικονομικών όλων των χωρών για τη σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η Γαλλίδα υπουργός Κριστίν Λαγκάρντ συνεχάρη την ελληνική κυβέρνηση για το διάβημά της, λέγοντας ότι το ανέμεναν οι αγορές. Σε μια κίνηση καλής θέλησης, άλλωστε, είχε εντάξει την Τετάρτη ήδη ένα κονδύλι 3,9 δισ. ευρώ ως πρώτη δόση για την Ελλάδα (από τα 6,3 δισ. που της αναλογούν) στον συμπληρωματικό προϋπολογισμό που αναμένει να ψηφίσει η Εθνική Συνέλευση της χώρας μεταξύ 3 και 6 Μαΐου.

Αντίστοιχα, η Ισπανίδα ομόλογός της Έλενα Σαλγάδο διαβεβαίωσε ότι το υπουργικό συμβούλιο της χώρας θα εκδώσει την ερχόμενη Παρασκευή 30 Απριλίου νομοθετικό διάταγμα (δεν απαιτείται εκεί ψήφος του Κοινοβουλίου) και ένα σχέδιο δανειακής σύμβασης σε ολόκληρο το ποσό που της αναλογεί, 3,67 δισ. ευρώ, για να συνυπογράψει με την Ελλάδα. Κατά τα άλλα επέμενε να εξάρει τις διαφορές Ισπανίας και Ελλάδας για να αποφύγει μια μεταδοτικότητα της δυσπιστίας των αγορών που ήδη άρχισε να πλήττει την Πορτογαλία, ενώ ανέβασε ελαφρά τα spread των ισπανικών ομολόγων (στις 90 μονάδες βάσης) στην τελευταία έκδοση της περασμένης Πέμπτης.

Αλλά αρνητικές αντιδράσεις απέναντι στο ελληνικό αίτημα εκδηλώνονται στο εσωτερικό της γερμανικής κυβέρνησης συνασπισμού. Ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν παρευρίσκεται στη σύνοδο του ΔΝΤ (λόγω υγείας δύσκολα ταξιδεύει) και ετοιμάζει εσπευσμένα ένα νομοθετικό κείμενο για την παροχή εγγύησης του γερμανικού Δημοσίου στο δάνειο που θα χορηγηθεί στην Ελλάδα, προκειμένου να ψηφιστεί μέσα στον Μάιο. Το νομοσχέδιο καταρτίζεται σε συνεννόηση με τα κόμματα, όπου οι φιλελεύθεροι εταίροι της κ. Μέρκελ, σε κομματικό συνέδριο αυτό το Σαββατοκύριακο, δυσφορούν έντονα, ενώ Χριστιανοδημοκράτες ευρωβουλευτές απαιτούσαν την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Και πάντως στη Γερμανία κυριαρχεί η άποψη ότι χρήματα δεν μπορούν να εκταμιευτούν πριν ολοκληρωθούν όλες οι συζητήσεις της Ελλάδας με το ΔΝΤ και καταλήξουν σε ένα νέο πρόγραμμα, δεσμευτικό για τη χώρα μας, και τείνει να λησμονείται το εγκεκριμένο πρόγραμμα από το Συμβούλιο των υπουργών της Ε.Ε., το οποίο εφαρμόζεται και ελέγχεται η εφαρμογή του.

Θέλοντας να διατηρήσει τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα του μηχανισμού στήριξης επομένως, η ελληνική κυβέρνηση βασίζεται στις ενέργειες της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που θα εκδώσουν γνωμοδότηση πάνω στο ελληνικό αίτημα, και αμέσως μετά στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης (Eurogroup) που θα πρέπει γρήγορα να αποφασίσουν, προκειμένου να συγκεντρώσει έγκαιρα το μεγάλο ποσό, της τάξης των 10 δισ., που χρειάζεται μέχρι τις 19 Μαΐου για τα ομόλογα που λήγουν τότε. Διότι αν δεν προλάβουν και πρώτο παρέμβει το ΔΝΤ, η εικόνα είναι διαφορετική, με την Ευρώπη πολιτικά να υποβαθμίζεται.

Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=4562