Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Το Δίστοµο και οι αποζηµιώσεις

Η ενοχοποίηση των λαών αθωώνει τους ολοκληρωτισµούς

Γιώργος, Σιακαντάρης

Τα Νέα, 2011-01-20


Ενα νέο εθνικό µέτωπο στον ακήρυκτο πόλεµο κατά των «ανάλγητων» Γερµανών άνοιξε η δυνατότητα του ελληνικού κράτους να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης υπέρ των διεκδικήσεων αποζηµίωσης από τους κατοίκους του Διστόµου (σε κοινό µέτωπο µε την Ιταλία) για τις ζηµιές που υπέστησαν και τα θύµατα που είχαν στη διάρκεια του Β’ Παγκόσµιου Πολέµου.

Στο ελληνικό κοµµατικό στερέωµα,µε τις απαραίτητες διαφοροποιήσεις για θέµατα διαδικαστικού χαρακτήρα, όλοι οµοφωνούν ότι οι Γερµανοί πρέπει να πληρώσουν για τα εγκλήµατα του ναζισµού. Κι όµως, όλοι αυτοί δεν κατανοούν (ή µήπως κάνουν ότι δεν κατανοούν;) πως στη φράση «οι Γερµανοί να πληρώσουν για τα εγκλήµατατου ναζισµού» κρύβεται ολόκληρη ιδεολογική γραµµή Mαζινό που προσιδιάζει σε µια καθαρά εθνικιστική λογική. Βεβαίως, η διεκδίκηση της επιστροφής του συναφθέντος κατοχικού δανείου είναι κάτι πολύ διαφορετικό από τη διεκδίκηση των πολεµικών αποζηµιώσεων, στο βαθµό που η σηµερινή Γερµανία αποτελεί νοµική συνέχεια του Ράιχ.

Τα εγκλήµατα που έγιναν στο Δίστοµο, στα Ανώγεια, στα Καλάβρυτα και σε πολλές άλλες πόλεις και χωριά της Ελλάδας ήταν εγκλήµατα µιας τεράστιας µηχανής παραγωγής ταξικού, ιδεολογικού, ρατσιστικού και εθνικού µίσους της ναζιστικής µηχανής. Ο υπόλογος γι’ αυτά τα εγκλήµατα δεν µπορεί να είναι στο διηνεκές ο γερµανικός λαός ούτε το γερµανικό κράτος, αν και φυσικά δεν µπορεί κανείς απ’ όσους συµµετείχαν στα ναζιστικά εγκλήµατα να κηρυχθεί αθώος.

Πρώτοι οι Γερµανοί άνοιξαν τη συζήτηση για τα εγκλήµατα του ναζισµού. Ο φιλόσοφος Γιούργκεν Χάµπερµας, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, µε αφορµή τις κριτικές που ασκήθηκαν στη µελέτη του Ντάνιελ Γκολντχάγκεν «Τα πρόθυµα εκτελεστικά όργανα του Χίτλερ: κοινοί Γερµανοί και το Ολοκαύτωµα», δεν δίστασε εν µέρει να ταχθεί υπέρ των πορισµάτων εκείνης της µελέτης. Σύµφωνα µε τον Γκολντχάγκεν, το Ολοκαύτωµα δεν πραγµατοποιήθηκε µόνο από πειθήνια όργανα καιφοβισµένους εκτελεστές αλλά καιαπό κοινούς Γερµανούς, οι οποίοι – όπως και πολλοί άλλοι λαοί – ήταν διαποτισµένοι από το χριστιανικών προδιαγραφών µίσος προς τους Εβραίους. Ο Χάµπερµας όµως συµπληρώνει ότι, µολονότι πολλά γεγονότα δικαιώνουν τη µελέτη, αν µείνουµε σ’ αυτό το επίπεδο, αποϊδεολογικοποιούµε ένα κατεξοχήν πολιτικό ζήτηµα.

Οι Γερµανοί δεν είναι από τη φύση τους λαός δολοφόνων. Κάθε πράξη, κατά συνέπεια, πρέπει να ερµηνεύεται στις ιστορικές της διαστάσεις. Οι µελέτεςυποκειµενικού καταλογισµού συµβάλλουν σε µια συλλογική ηθικο-πολιτική συνεννόηση απαλλαγµένη από τον ηθικισµό (δείτε στα ελληνικά το βιβλίο «Ο µεταεθνικός αστερισµός», Εκδ. Πόλις, 2003). Αρα, από τη στιγµή που αυτές οιµελέτες δεν ενοχοποιούν πολιτικές συµπεριφορές αλλά εθνικές συλλογικότητες, το µόνο που κάνουν είναι να ενοχοποιούν λαούς (εν προκειµένω, όλους τουςΓερµανούς) και νααθωώνουν ιδεολογίες (συγκεκριµένα, τον ναζισµό).

Είναιεύλογο όσοιυπέφεραναπότις ναζιστικές θηριωδίες να διεκδικούν τη δικαίωσή τους: ηθική, πολιτική και οικονοµική. Και σ’ αυτό το αίτηµα κανείς δεν έχειαντίρρηση. Αλλά είναι διαφορετικό το αίτηµα αυτό να αποδίδεται διαχρονικά σε εθνικά σύνολα.

Η ηθική αποζηµίωση των θυµάτων του ναζισµού δεν µπορεί να είναι η καταδίκητης Γερµανίας, αλλά η καταδίκη όλων των ολοκληρωτικών ιδεολογιών µίσους που γεννούν φαινόµενα όπως ο ναζισµός. Ηοικονοµική αποζηµίωση για όλους τους λαούς που υπέφεραν από τον ναζιστικό (και όχι µόνο) ολοκληρωτισµό δεν µπορεί να είναιάλλη από το στοίχηµα που η σηµερινή κρίση θέτει στην Ευρώπη. Η επιβολή δηλαδή στους ισχυρούς ιδιωτικούς και κρατικούς (βλ. Γερµανία) παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ανακατανεµητικών υποχρεώσεων (ευρωοµόλογο και µεταβιβαστικές πληρωµές), ώστε να δηµιουργηθούν οι προϋποθέσεις µιας ενιαίας οικονοµικά καιπολιτικά Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μιας Ευρώπηςπου, ως ενιαίος παγκόσµιος οργανισµός, µπορεί να λειτουργήσει σαν κινητήρια δύναµη παγκοσµιοποίησης όχι µόνο των αγορών αλλάκαι του δικαίου και της πολιτικής δηµοκρατίας.

Τα όσα υποστηρίζω σε αυτό το σηµείωµα θα µπορούσανα αποδεχθώ ότιείναι λανθασµένα αν κάποιος µπορούσε να φέρει πειστήρια, σύµφωναµε τα οποία οι Μιλήσιοι αποζηµιώθηκαν από τους Αθηναίους, οι Αθηναίοι από τους Μακεδόνες του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι λαοίτης Ευρασίας από τους Μογγόλους, οι Βούλγαροι από τους Βυζαντινούς του Βουλγαροκτόνου, οι Βιεννέζοι του 1683 από τον σουλτάνο Μεχµέτ Δ’, οι Πολωνοί του Κατίν από τους Ρώσους του Στάλιν, οι Τσιγγάνοι της Ουγγαρίας και της Ρουµανίαςαπό τους ούγγρους και ρουµάνους κουίσλιγκ κ.ο.κ. Αν είναι έτσι, τότε ας µετατρέψουµε την Ιστορία σε δικαστήριο αποζηµιώσεων.

Εκτύπωση στις: 2024-03-29
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=5668