Το µυστήριο του χρέους
Παύλος, Τσίμας
Τα Νέα, 2011-03-05
Στοιχειώδες, που θα έλεγε και ο Σέρλοκ Χολµς: για να λύσεις ένα πρόβληµα, θα πρέπει προηγουµένως να το ορίσεις. Το ερώτηµα, λοιπόν, είναι αν, βαδίζοντας προς το κρίσιµο ραντεβού της 25ης Μαρτίου, έχουµε ορίσει σωστά το πρόβληµα που περιµένουµε να λυθεί.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πρώτα. Η κυρίαρχη (γερµανική) άποψη περιγράφει το πρόβληµα που πρέπει να λυθεί ως ένα πρόβληµα δηµοσιονοµικής αδυναµίας κάποιων χωρών της ευρωζώνης –των άσωτων, των απερίσκεπτων, εκείνων που εξαρχής δεν θα έπρεπενα γίνουν δεκτοίστο κλαµπ και που πρέπει τώρα να «σωθούν», αφού πρώτα τιµωρηθούν παραδειγµατικά, ώστε να δοθεί ένα καλό παράδειγµα… Αλλά αν τοπρόβληµα δενείναι αυτό; Αν έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν (όπως ο πρώην καγκελάριος Σµιτ) ότιτο πρόβληµα της Ευρώπης είναι πρόβληµα αδυναµίας των τραπεζών της; Αν έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν (όπως ο Γιούνκερ) πως αντί για «πακέτα σωτηρίας» των υπερχρεωµένων χωρών µε δανεικά και µε τιµωρητικά επιτόκια, που τις βυθίζουν χειρότεραστο πηγάδι του χρέους τους, θα έπρεπε να διευκολυνθούν οι χώρες αυτές να απαλλαγούν από ένα µέρος του χρέους και, παράλληλα, να βοηθηθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες να αντέξουν το σοκ του «κουρέµατος»; Κι αν έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν(όπως ο Ντελόρ και ο Πρόντι) ότι το πρόβληµα των ανισορροπιών της ευρωζώνης δεν µπορεί να λυθεί µε ένα καταναγκαστικό Σύµφωνο Ανταγωνιστικότητας, one size, αλλά µε µια αληθινή µεταρρύθµιση που θα δηµιουργήσει ευρωπαϊκούς θεσµούς οικονοµικής διακυβέρνησης;
Αν έχουν δίκιο οι άλλοι, αν η κ. Μέρκελ ορίζει πράγµατι µε λάθος τρόπο το πρόβληµα (από φόβο πως η αλήθεια θα της κοστίσει ψήφους στις εκλογές), τότε είναι φανερό ότι την 25η Μαρτίου θα έχουµε να διαλέξουµε µεταξύ δύο κακών: τη µη λύση, το ναυάγιο. Και τη λάθος λύση, που θα επιδεινώσει το πρόβληµα.
Τηρουµένων των αναλογιών, ένα αντίστοιχο θέµα ορισµού του προβλήµατος αντιµετωπίζουµε και στην εσωτερική συζήτηση για το «ελληνικό πρόβληµα».
Η κυρίαρχη άποψη ήταν, αρχικά, πως αντιµετωπίζουµε ένα πρόβληµα δηµοσιονοµικού εκτροχιασµού, εκτίναξης των ελλειµµάτων, τα οποία, επειδή µε τις δικές του δυνάµεις το πολιτικό µας σύστηµα δεν θα µπορούσε να συµµαζέψει, δεν θα άντεχε το πολιτικό κόστος, κάλεσε την εξωτερική βοήθεια των χειρουργών του ∆ΝΤ, µε το Μνηµόνιό τους. Επειτα, σιγά σιγά, ήρθε στην επιφάνεια η (λογικότερη) άποψη πως το αληθινό µας πρόβληµα είναι το χρέος, που µεγαλώνει όσο κόβουµε ελλείµµατα και βαθαίνουµε την ύφεση. Και πως µόνο αν, µε επιµήκυνση των υποχρεώσεων, µείωση των επιτοκίων και διευκόλυνση της επαναγοράς («κουρεµένων») οµολόγων, γλιτώσουµε ένα µέρος του χρέους, µόνο τότε θα πιάσουν τόπο οι θυσίες και θα έχουν νόηµα οι περικοπές.
Αλλά αν ούτε αυτή η εκδοχή περιγράφει ακριβώς το πρόβληµά µας; Αν έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν πως και ο δηµοσιονοµικός εκτροχιασµός και η έκρηξη του χρέους δεν αποτελούν το κύριο, πρωτογενές µας πρόβληµα; Αν έχουν δίκιο όσοι λένε πως και τα ελλείµµατα και το χρέος είναι δευτερογενείς συνέπειες του παραγωγικού µαρασµού της πραγµατικής ελληνικής οικονοµίας; Αν έχουν δίκιο όσοι λένε πως, ακόµη κι αν µηδενίσουµε τα ελλείµµατα, ακόµη κι αν «κουρέψουµε» το χρέος, θα κινδυνεύουµε να ξανακυλήσουµε στον ίδιο φαύλο κύκλο, αν δεν βρούµε σχέδιο και πόρους (ένα «ευ ρωπαϊκό σχέδιο Μάρσαλ», όπως ένας αναλυτής το έχει περιγράψει) για µια παραγωγική ανασυγκρότηση;
Συµπέρασµα: Πρέπει να ορίσουµε το πρόβληµα πριν δοκιµάσουµε να το λύσουµε. Και – παρεµπιπτόντως – το πρόβληµα που έχει να λύσει η κυβέρνηση, πριν ζητήσει τη συναίνεση των άλλων, είναι να οµογενοποιηθεί, εσωτερικά, η ίδια. Που παραµένει τριχοτοµηµένηανάµεσα στους ελάχιστους που εξαρχής πίστευαν στο Μνηµόνιο (και δείχνουν τώρα να χάνουν την πίστη τους), στους λίγους που δεν πίστευαν στο Μνηµόνιο, αλλάτο θεωρούσαν πλαίσιο ευκαιρίας για να γίνουν µεταρρυθµίσεις που αναβάλλονται εδώ και 20 χρόνια (όµως δείχνουν να χάνουντον ζήλο τους), και εκείνους, τους περισσότερους, που λένε «παρελθέτω τοποτήριον» και εξακολουθούν να ασκούν το σπορ «λούφα και παραλλαγή».
Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=5690