Συνηγορία για τον Ιούδα
Διονύσης, Γουσέτης
2005-05-07
Ζήσαμε κι εφέτος την παράδοση του "καψίματος του Ιούδα". Μια παράδοση που έχει καταγγελθεί διεθνώς ως αντισημιτική, αλλά που κανείς στην Ελλάδα δεν καταδίκασε. Αξίζει την προσπάθεια να διερευνηθεί στις ρίζες της.
Η πολιτεία του Ιούδα είναι γνωστή αποκλειστικά από τα ευαγγέλια. Ο ευαγγελιστής Μάρκος (3.19) περιορίζεται να αναφέρει τον Ιούδα ως εκείνον από τους 12 αποστόλους που "Τον παρέδωσε". Ο ευαγγελιστής Ιωάννης, απόστολος ο ίδιος, συνάδελφος του Ιούδα, προχωράει παραπέρα: βάζει τον Ιησού να τον αποκαλεί "διάβολο" (6.70~71). Ωστόσο, κάποια περιστατικά που διηγούνται οι ίδιοι οι ευαγγελιστές, δημιουργούν αμφιβολίες για τον διαβολικό χαρακτήρα του. Κατ’ αρχήν, ο Ιούδας ήταν ο ταμίας των 12 αποστόλων. Κανείς θα μπορούσε ήδη να απορήσει: γιατί ο Ιούδας και όχι ο Ματθαίος, ως καθ’ ύλην αρμοδιότερος (πρώην φοροεισπράκτορας), πολύ περισσότερο μάλιστα που ο Ιησούς από νωρίς είχε αποκαλέσει τον Ιούδα "διάβολο"; Μήπως ο Ιούδας απολάμβανε κάποιας ιδιαίτερης εμπιστοσύνης του Ιησού και εκείνο το "διάβολος" αποτελεί υπερβολή του Ιωάννη; Εξ άλλου, δύσκολα θα περίμενε κανείς να χαρακτηρίζει ο, γλυκυτάτου προφίλ, Ιησούς "διάβολο" κάποιον -έστω και αυτόν που θα τον προδώσει.
Η συνέχεια είναι πιο ενδιαφέρουσα. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης μας πληροφορεί (12.1-8) ότι ο Ιούδας διαμαρτυρήθηκε όταν η Μαρία, αδελφή της Μάρθας, έπλυνε τα πόδια του Ιησού με ακριβό μύρο. Είπε ότι το μύρο μπορούσε να πουληθεί και τα χρήματα να δοθούν στους φτωχούς. Έδειξε δηλαδή αυτό που σήμερα ονομάζουμε κοινωνική συνείδηση, σε αντίθεση με τον Ιησού, που απάντησε ορθά - κοφτά: "Τους φτωχούς θα τους έχετε πάντα κοντά σας, εμένα όμως όχι". Θεϊκή αλαζονεία του θεανθρώπου και ανάταση ψυχής του προδότη; Για να λύσει αυτή την αντίθεση, ο Ιωάννης καταφεύγει σε δίκη προθέσεων. "Στην πραγματικότητα", μας βεβαιώνει, "ο Ιούδας το είπε αυτό, όχι επειδή τον έμελλε για τους φτωχούς, αλλ’ επειδή ήταν κλέφτης και είχε το γλωσσόκομο [ταμείο] και βάσταζε εκείνα που έριχναν μέσα σ’ αυτό". Για τον Ιωάννη δεν έφτανε να είναι ο Ιούδας προδότης. Έπρεπε να είναι και κλέφτης!
Ακόμη περισσότερα ερωτηματικά για την "διαβολικότητα" του Ιούδα εγείρει το τέλος του, όπως μας το παραθέτει ο Ματθαίος (26.47-49 και 27.3-5). Ο Ιούδας παραδίδει με φιλί τον Ιησού, όχι στους Ρωμαίους, αλλά στους αρχιερείς και τους πρεσβυτέρους του εβραϊκού λαού. Είναι λογικό να θεωρήσουμε ότι δεν γνώριζε τις προθέσεις τους, ότι δηλαδή σκόπευαν να παραδώσουν τον Ιησού στους Ρωμαίους για να δικαστεί με δικό τους κατηγορητήριο, ώστε στη συνέχεια να σταυρωθεί. Είναι λογικό κρίνοντας από τη μετέπειτα συμπεριφορά του Ιούδα. Πριν καν ο Ιησούς σταυρωθεί, πηγαίνει στους Εβραίους αρχιερείς και τους επιστρέφει τα περιβόητα 30 αργύρια που έλαβε για την παράδοσή του. "Αμάρτησα γιατί παρέδωσα αθώο αίμα", τον βάζει να λέει ο Ματθαίος. Όταν εισέπραξε από τους αρχιερείς την κυνική απάντηση: "Και τι μας νοιάζει εμάς;", πέταξε τα λεφτά στο πάτωμα, βγήκε έξω και κρεμάστηκε.
Ο Ιούδας λοιπόν δε γνώριζε τι επεφύλασσαν στον Ιησού οι αρχιερείς. Όμως, ακόμα και αν δεχτούμε τη χειρότερη περίπτωση, ότι δηλαδή γνώριζε, η συμπεριφορά του δείχνει πέρα από κάθε αμφιβολία ότι μετάνιωσε. Και στις δυο περιπτώσεις, συνάγεται ότι δεν είναι τόσο "διάβολος", όσο ο κατά Ιωάννη Ιησούς τον χαρακτήρισε.
Με τα δεδομένα αυτά, κανένας λογικός και νηφάλιος άνθρωπος, ιδιαίτερα αν είναι συμπατριώτης του Ιούδα, δεν θα τον δαιμονοποιούσε με τον τρόπο που τον δαιμονοποίησαν οι Ευρωπαίοι χριστιανοί. Είναι φανερό ότι η δαιμονοποίησή του ήταν μια από τις συνέπειες της στροφής που έδωσε ο Παύλος στο χριστιανισμό προς τους ελληνόφωνους και λατινόφωνους εθνικούς. Οι άνθρωποι αυτοί βρήκαν στο πρόσωπο του Ιούδα το στερεότυπο του Εβραίου που για άλλους λόγους επεδίωκαν: άθλιος, κλέφτης και προδότης. Σήμερα, βέβαια, οι πολίτες πιο πολιτισμένων χωρών δεν καταφεύγουν σε τέτοιες χοντροκομμένες εκδηλώσεις αντισημιτισμού, όπως το κάψιμο του Ιούδα. Τις άφησαν για μας να διαλαλούμε ως ανάδελφοι από τα κανάλια μας ότι "καίμε τον Εβραίο και χαιρόμαστε".
Μένει ο (Εβραίος) Ιωάννης. Γιατί τόσο μίσος στον Ιούδα ο Ιωάννης; Ο Καναδός καθηγητής William Klossen της Ecole Biblique της Ιερουσαλήμ πιθανολογεί ότι αυτό μπορεί να οφείλεται σε προσωπική αντίθεση. "Δεν έχουμε κανένα λόγο", υποστηρίζει, "να υποθέσουμε ότι οι 12 απόστολοι ζούσαν σαν μια μονοιασμένη και αρμονική οικογένεια. Υπάρχουν εντάσεις και αντιπάθειες ακόμα και σε ολιγάριθμες στενά ζυμωμένες ομάδες με κοινό σκοπό ή κοινά συμφέροντα". Οι μαρξιστικές λενινιστικές οργανώσεις είναι αψευδείς μάρτυρες τέτοιων φαινομένων στις μέρες μας.
e-mail: diongous@central.ntua.gr
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=616