«Δεν γουστάρω το σύστημά σας». Το τραγούδι της 28χρονης Δωροθέας Καρζάι εξελίσσεται στο σύμβολο της αντίστασης των Ούγγρων ενάντια στο νέο Σύνταγμα που επέβαλε με τη χορταστική πλειοψηφία της στη Βουλή της Βουδαπέστης η δεξιά κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν. Η Δωροθέα δεν έχει τη στόφα της ποπ σταρ, μοιάζει με κορίτσι της διπλανής πόρτας και το τραγούδι της -γκραν σουξέ στο Youtube- στα δικά μας αυτιά είναι μάλλον αδιάφορο. Για την ουγγρική νεολαία, όμως, μοιάζει με πολεμική κραυγή. Και το τραγουδάνε στον δρόμο τα νέα κινήματα που ξεπήδησαν ως αντίδραση στον αυταρχισμό και τον εθνικισμό του κυβερνώντος Fidesz, η «Szolidaritas» -Αλληλεγγύη- και το 4Κ!, μαζί με τα συνδικάτα και την αριστερή αντιπολίτευση. Η Ουγγαρία μετά την Πρωτοχρονιά, οπότε και τέθηκε σε ισχύ το νέο Σύνταγμα, έγινε «η πιο σκοτεινή γωνιά της Ευρώπης», σύμφωνα με τον σοσιαλιστή βουλευτή Τίμπορ Τσάνι.
Η «εθνική επανάσταση» που υποσχέθηκε ο Όρμπαν κατήργησε το δημοκρατικό σύνταγμα του 1989, με τον σαφή διαχωρισμό των εξουσιών, και οδήγησε σε μια «παρωδία δημοκρατίας», σύμφωνα με το κίνημα για την προστασία των πολιτικών δικαιωμάτων, που όλο και φουντώνει. Το 2012 έκανε... ποδαρικό στη Βουδαπέστη με μια μεγάλη διαδήλωση με σύνθημα «θέλουμε πίσω τη δημοκρατία μας». Ακόμη και σημειολογικά ο Όρμπαν δεν έκρυψε τις προθέσεις του κατά την αναθεώρηση του Συντάγματος: Στο προοίμιο η χώρα δεν ονομάζεται πλέον «Δημοκρατία της Ουγγαρίας», αλλά σκέτο «Ουγγαρία», ενώ αποδυναμώνεται ο ελεγκτικός ρόλος του Συνταγματικού Δικαστηρίου, αλλάζει η δομή της Δικαιοσύνης επιτρέποντας τη μονιμοποίηση στους εγκάθετους του κυβερνώντος κόμματος Fidesz, φιμώνεται η ελευθεροτυπία -με έναν «τυποκτόνο» νόμο που εντάσσεται πλέον και στο Σύνταγμα-, αλλάζει το εκλογικό σύστημα και συγχωνεύονται η Τράπεζα της Ουγγαρίας με την Ελεγκτική Αρχή των Τραπεζών, χάνοντας ακόμη και τυπικά την ανεξαρτησία της έναντι της κυβέρνησης.
Οι διαδηλωτές στη Βουδαπέστη ζήτησαν με τον τρόπο τους βοήθεια από την Ευρώπη: «Ευρώπη, συγνώμη για τον πρωθυπουργό μας» έγραφε ένα από τα κεντρικά πανό στη συγκέντρωση έξω από την όπερα, όπου δύο μέρες πριν ο Όρμπαν γιόρτασε με μια σεμνή τελετή την έναρξη ισχύος του νέου Συντάγματος.
Η Ευρώπη, η Κομισιόν για την ακρίβεια, αντιδρά στις εξελίξεις στην Ουγγαρία με απειλές. Σκοπεύει να ελέγξει κατά πόσον ορισμένα από τα άρθρα του νέου Συντάγματος είναι συμβατά με το ευρωπαϊκό δίκαιο και, στην περίπτωση που δεν είναι, απειλεί με πρόστιμα, με το σταμάτημα κάθε οικονομικής βοήθειας, ακόμη και με προσφυγή στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια για παραβίαση των Συνθηκών. Για την κυβέρνηση Όρμπαν η βαρύτερη απειλή είναι αυτή του «παγώματος» της βοήθειας, καθώς η χώρα έχει υποβαθμιστεί στην κατηγορία «σκουπιδιού» από δύο οίκους αξιολόγησης και ουσιαστικά δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές. Οπότε, εάν μέχρι τον Απρίλιο, που πρέπει να βρει σχεδόν 5 δισεκατομμύρια ευρώ, δεν «αναθερμάνει» τις σχέσεις της με την Ε.Ε. και το ΔΝΤ, η χρεωκοπία θα είναι αναπόφευκτη.
Βέβαια, όπως επισημαίνει ο Ούγγρος φιλόσοφος Γκάσπαρ Μίλος Ταμάς, το κίνημα διαμαρτυρίας επιθυμεί την αλληλεγγύη της «Δύσης», όχι όμως και το πατρονάρισμα από αυτήν: «Κατά κάποιον τρόπο, η σχεδόν ολική καταστροφή των δημοκρατικών θεσμών από την κυβέρνηση Όρμπαν θα δικαιολογούσε μια επέμβαση της Δύσης για περισσότερη δημοκρατία. Ωστόσο, οι Δυτικές δυνάμεις -και πρωτίστως η Κομισιόν- δεν θέλουν απλώς να υπερασπιστούν την αντιπροσωπευτική συνταγματική δημοκρατία με τον σαφή διαχωρισμό των εξουσιών. Απαιτούν ταυτόχρονα από την Ουγγαρία να εφαρμόσει μια οικονομική πολιτική, η οποία δεν είναι προς το συμφέρον του ουγγρικού λαού». Αυτή η τελευταία επισήμανση του Ταμάς είναι και το «κλειδί» στη δύσκολη σχέση της Ουγγαρίας με την Ε.Ε. Η Κομισιόν δεν έκρυψε ότι την «καίει» πολύ περισσότερο η αναθεώρηση του Συντάγματος σε σχέση με την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας της χώρας παρά η συρρίκνωση της ελευθεροτυπίας αν και έχει προχωρήσει στη σχετική καταδίκη για τον «τυποκτόνο» νόμο, ενώ έντονη είναι η δυσαρέσκεια των Δυτικών τραπεζών -κυρίως των αυστριακών- που κυριάρχησαν στην ουγγρική αγορά στα χρόνια της μετάβασης και τώρα τους επιβάλλονται ειδικοί φόροι, που καθιστούν τη λειτουργία τους σχεδόν αδύνατη.
Όταν η Δωροθέα Καρζάι, με το συνηθισμένο πρόσωπο και το κοντό μαλλάκι, τραγουδάει το «Δεν γουστάρω το σύστημά σας», δεν απευθύνεται μόνο στον αυταρχισμό της δεξιάς κυβέρνησης...
Εκτύπωση στις: 2024-04-24
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=6483