Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Ευρεία αναδιάρθρωση της κοινωνικής πολιτικής με προσαρμογή στις νέες συνθήκες προτείνει η ΔΗΜΑΡ

Δημήτρης, Χατζησωκράτης

Ερωτήσεις για την ΑΝΕΡΓΙΑ στην ΕΛΛΑΔΑ, in.gr, 2012-05-03


Η ανεργία έχει ήδη εκτοξευθεί στο 21,8%, ιστορικό υψηλό. Πολλοί θεωρούν την εκτίναξη αυτή χειροπιαστή απόδειξη της αποτυχίας της συνταγής των μνημονίων και της ελλιπούς γνώσης για την ελληνική πραγματικότητα των σχεδιαστών τους. Συμμερίζεστε την άποψη αυτή; Που αποδίδετε την έκρηξη; Ήταν κάτι που είχε προβλεφθεί και θυσιάστηκε ως «παράπλευρη απώλεια» ή ξέφυγε;

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πλέον ότι η συνταγή του ΔΝΤ για το ξεπέρασμα της κρίσης χρέους στην Ελλάδα με το ιδεολογικό «μιζάρισμα» στην εσωτερική υποτίμηση είχε και ως …παράπλευρη απώλεια την εκτίναξη της ανεργίας.

Μάλιστα έξω και πέρα από το γενικό μοντέλο, που στο ΔΝΤ έχουν επεξεργαστεί και προβλέπει ότι σε κάθε μείωση του ελλείμματος κατά 1% του ΑΕΠ αντιστοιχεί μείωση του ΑΕΠ κατά 0,5% και αύξηση της ανεργίας κατά 0,3%. Με βάση αυτό το μοντέλο, η Ελλάδα, η οποία μείωσε το έλλειμμά της κατά περίπου 6 ποσοστιαίες μονάδες, θα έπρεπε να υποστεί αύξηση ανεργίας περίπου 2%. Όλοι ξέρουμε, όμως, από την ΕΛΣΤΑΤ ότι τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα. Η ανεργία έχει ξεπεράσει το 21,8% - διπλάσια σχεδόν από τα προ κρίσης επίπεδα.

Είναι άλλωστε δεδομένο ότι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές η ανεργία δεν αποτελεί πρωταρχική φροντίδα.

Η ίδια η τρόικα κατά καιρούς εκφράζει ανησυχία για την αύξηση της ανεργίας παρουσιάζοντας την μάλιστα ως μία από τις αιτίες αποτυχίας των στόχων. Όμως την ίδια στιγμή επιμένει σε μέτρα λιτότητας και περικοπές που βαθαίνουν την ύφεση και «γεννούν» ανεργία. Φαίνεται δε, να αδιαφορεί για την έκρηξη της ανεργίας και στις υπόλοιπες υπερχρεωμένες χώρες του Νότου. Στις αντιφάσεις αυτές ειδικοί βλέπουν βαθύτερο σχέδιο πλήρους απορρύθμισης της αγοράς εργασίας και μετατροπής της Ελλάδας -και όχι μόνο- σε χώρα πάμφθηνου εργατικού δυναμικού. Εσείς πώς τις ερμηνεύετε;

Οι θεσμοί της ΕΕ, αλλά και οι ηγετικές συντηρητικές δυνάμεις της ΕΕ έχουν καταφύγει μέχρι τώρα στην μόνη διαθέσιμη …συνεκτική τεχνογνωσία. Η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας αποτελεί φυσική συνέπεια της στρατηγικής επιλογής του ΔΝΤ, που έχει δια μέσου των χρόνων σταθερή προσέγγιση για τη «σωτηρία» των χωρών.

Όμως, όσο δεν αναλαμβάνονται και δεν υποβοηθούνται πρωτοβουλίες για μια αναπτυξιακή προοπτική της Ελλάδας το πάμφθηνο εργατικό δυναμικό δεν θα αρκεί. Δίπλα στη γειτονία μας πάντα θα υπάρχει πιο φθηνό και τελικά οι ξένες επενδύσεις θα γίνονται στην …. Γερμανία, όπως ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας ανέφερε σε μια συγκλονιστική συνέντευξή του, πριν από τρεις Κυριακές σε εκπομπή της τηλεόρασης.

Τα τελευταία βίαια μέτρα (μείωση κατώτατου μισθού, πλήρης αποδυνάμωση κλαδικών συμβάσεων, κτλ) παρουσιάστηκαν και ως μέτρα για τη μείωση ή έστω την ανάσχεση της ανεργίας. Επιχείρημα που διατύπωσε η κυβέρνηση είναι ότι χωρίς αυτά που έκανε η ανεργία θα ήταν πολύ υψηλότερα. Ευσταθεί ο ισχυρισμός;

Σε μια οικονομία που βυθίζεται στην ύφεση, και στην οποία μετά το 2008 αναμένεται στο τέλος του 2013, δηλαδή το 2014, να αρχίσει η ανάκαμψη, και μόνο για το 2017 διατυπώνεται με κάποια υπευθυνότητα ότι θα υπάρξει ανάπτυξη της τάξης του 2,7%, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ, δεν είναι και τόσο σοβαρό να διατείνονται οι κυβερνώντες ότι η ευθεία βίαιη παρέμβαση στους μισθούς και στις μορφές εργασίας αποσόβησε περαιτέρω επιδεινώσεις.

Και μόνο ότι μέχρι στιγμής για το 2012 το υπουργείο Εργασίας ανακοινώνει ότι σε αυτό έχουν κατατεθεί 32.577 νέες συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, 26.076 νέες συμβάσεις μερικής απασχόλησης και 8.670 εκ περιτροπής απασχόλησης, ενώ το ίδιο διάστημα η ανεργία εκτινάσσεται σε πρωτόγνωρα μεταπολεμικά ύψη αναδεικνύει ότι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί είναι τουλάχιστον ανυπόστατοι.

Κυρίως όμως τα μέτρα παρουσιάστηκαν ως αναγκαία για την ενίσχυση μακροπρόθεσμα της ανταγωνιστικότητας. Παρά το ότι οι μελέτες από αυτή του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ μέχρι του ΙΟΒΕ και άλλων ινστιτούτων αποδεικνύουν ότι το κόστος εργασίας δεν ευθύνεται ή έχει ελάχιστη ευθύνη για την χαμηλή ανταγωνιστικότητα, η κυβέρνηση επιμένει. Που βρίσκεται η αλήθεια, θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα μέσω του περιορισμού του κόστους εργασίας;

Η απαίτηση για μείωση του μισθολογικού κόστους, εκτός από κοινωνικά άδικη είναι και αναποτελεσματική σε σχέση με τον στόχο της ανταγωνιστικότητας.

Η ανταγωνιστικότητα εξαρτάται από ένα σύνολο παραγόντων μεταξύ αυτών το μισθολογικό κόστος, το μη μισθολογικό κόστος, η παραγωγικότητα της εργασίας και το γενικότερο οικονομικό – φορολογικό και θεσμικό πλαίσιο που προσφέρει μία χώρα στις επιχειρήσεις.

Η δομή της ελληνικής οικονομίας, καθώς και η μη εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων οδήγησαν το προηγούμενο διάστημα στην άσκοπη απώλεια μεγάλου μέρους των θυσιών του λαού στο βωμό πενιχρών οικονομικών αποτελεσμάτων. Η μείωση των αμοιβών ως μέσο βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας οδηγεί μακροπρόθεσμα στο αντίθετο αποτέλεσμα.

Η αναστροφή της καθοδικής πορείας των μισθών και η αποκατάσταση των εργασιακών σχέσεων είναι ένας στόχος που μπορεί να διεκδικηθεί με την προϋπόθεση της ενεργοποίησης ενός συνολικού προγράμματος που θα αντιμετωπίζει τους άλλους παράγοντες που καθηλώνουν την ανταγωνιστικότητα.

Ερώτημα που τίθεται είναι ακόμη τι είδους ανταγωνιστικότητα επιδιώκεται; Ποιας επιχειρηματικής φιλοσοφίας και πρακτικής επενδυτές καλούνται στην Ελλάδα;

Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα στρατηγικών επιλογών με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Νέες θέσεις εργασίας θα είναι δυνατόν να δημιουργηθούν στη χώρα μας με την εφαρμογή αναπτυξιακών πολιτικών που θα ανασυγκροτούν τον παραγωγικό ιστό και ταυτόχρονα θα αλλάζουν το παραγωγικό μοντέλο της χώρας σε τομείς όπως:

-Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

-Ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων

-Αγροτική παραγωγή

-Τουρισμός

-Έρευνα, καινοτομία

-Επιχειρηματικότητα, νεανική επιχειρηματικότητα.

Επιχειρηματίες και επενδυτικοί όμιλοι θα μπορέσουν να έχουν προοπτική απόδοσης των επενδυτικών τους κεφαλαίων στο βαθμό που θελήσουν να επενδύσουν στους παραπάνω τομείς, χωρίς να μιζάρουν στο χαμηλό εργατικό κόστος, στην περαιτέρω αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων.

Πολλές ελπίδες για ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας εναποτίθενται στην απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων και στα έργα μέσω ΕΣΠΑ. Μπορούν αυτά να συμβάλλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανεργίας; Βλέπετε να έχει αλλάξει κάτι στο σχεδιασμό τους που να εγγυάται ότι θα έχουν καλύτερο αποτέλεσμα από τα αντίστοιχα προγράμματα που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν;

Δύο μεγέθη για να έχουμε μια αντίληψη για το που βρίσκεται το ΕΣΠΑ (2007-2013), με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία (7/2/12) σε επιχειρησιακούς τομείς που έχουν άμεση επίπτωση στην απασχόληση: το ποσοστό των πραγματοποιηθεισών δαπανών των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΠ) Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας και του ΕΠ Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού ήταν 59,26% και 26,94%!

Δεν έγινε η αναθεώρηση που έπρεπε, για να υπάρξει δυνατότητα ένταξης παραγωγικών εξωστρεφών επενδύσεων, που κινητοποιούν πόρους του ιδιωτικού τομέα. Η απορρόφηση κονδυλίων μετά και τη δυνατότητα του 95% από κοινοτικούς πόρους υστέρησε κατά ένα δισ. ευρώ από την τελευταία κυβερνητική πρόβλεψη.

Εμείς, ως ΔΗΜΑΡ, έχουμε προωθήσει την ιδέα της χρήσης του ΕΣΠΑ για την εγγυοδότηση των ιδιωτικών επενδύσεων, που υιοθετεί πλέον η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το ΕΣΠΑ δεν μπορεί άλλο να μένει ούτε ανεκμετάλλευτο, ούτε να χρηματοδοτεί αμφιβόλου απόδοσης μικρά και διεσπαρμένα έργα, που δεν εντάσσονται σε ένα κλαδικό και περιφερειακό προγραμματισμό.

Η διοχέτευση ρευστότητας στην αγορά είναι φανερό ότι μπλοκάρεται από την ίδια τη στενότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, γεγονός στο οποίο οφείλεται ότι χρηματοδοτικές δυνατότητες του ΕΣΠΑ με τα 4 ταμεία: JEREMIE JESSICA, Ταμείο Επιχειρηματικότητας, Εξοικονομώ κατ’ οίκον, όπου εμπλέκονται και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή ιδιωτικές ελληνικές τράπεζες, δεν έχουν αποδώσει.

Γι’ αυτό και η επιδίωξη δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού παροχής εγγυήσεων προς τις επιχειρήσεις και όχι προς τις τράπεζες, είναι αναγκαία έτσι ώστε οι βιώσιμες ελληνικές επιχειρήσεις και οι μικρομεσαίες να μπορούν μέσω ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού εγγυήσεων να δανειοδοτηθούν από ευρωπαϊκές τράπεζες. Η ιδέα για δημιουργία ενός οχήματος ειδικού σκοπού, μιας τράπεζας, για βιώσιμες επιχειρήσεις που έχουν υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση, που είχε τεθεί κάποια στιγμή από την προηγούμενη κυβέρνηση, θα μπορούσε να έχει θετικά αποτελέσματα.

Ποιο είναι το σχέδιο σας και τα συγκεκριμένα μέτρα που προτείνετε για την αντιμετώπιση της ανεργίας, η οποία φέτος προβλέπεται να ξεπεράσει και το 22%;

Η αντιμετώπιση της ανεργίας προϋποθέτει μια ενεργό αναπτυξιακή στρατηγική. Αυτή ακριβώς η επιδιωκόμενη ανάπτυξη για να έχει αποτέλεσμα οφείλει να έχει στοιχεία διατηρησιμότητας, ώστε να διαχυθούν οι ωφέλειες στο σύνολο της κοινωνίας. Γι’ αυτό θα πρέπει να απαλλαγεί από τις παθογένειες του προηγούμενου μοντέλου και να συνδεθεί με τη γενικότερη προσπάθεια ανασυγκρότησης της οικονομίας και του κράτους.

Αυτό σημαίνει:

-διαχείριση των πόρων με διαφάνεια και δημοκρατία στο σχεδιασμό, βέλτιστη σχέση κόστους-οφέλους, διαρκή διαδικασία αξιολόγησης και ανασχεδιασμού παρεμβάσεων, ώστε να βελτιώνονται τα αποτελέσματά τους και οι ωφέλειες για την κοινωνία.

-προτεραιότητα σε υποδομές και δραστηριότητες με μεγάλο εισοδηματικό πολλαπλασιαστή, που αυξάνουν την παραγωγικότητα, ενισχύουν την εξωστρέφεια και δημιουργούν μεγάλο αριθμό μόνιμων θέσεων εργασίας (καινοτομία, έρευνα, επιχειρηματικότητα σε τομείς διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, διαχείριση απορριμμάτων κ.α ). Η επιλογή δημόσιων έργων θα πρέπει να γίνεται με κριτήριο την αναπτυξιακή τους στόχευση, τις εξωτερικές οικονομίες και τη μόχλευση και όχι τα πολιτικοοικονομικά λόμπυ και τις πολιτικές επιρροές των ομάδων της οικονομικής ελίτ που έμαθαν να παράγουν πολλά ίδια κέρδη και λίγα αποτελέσματα προς όφελος της κοινωνίας.

-ανάπτυξη μεγάλων, αλλά κυρίως πολλών χιλιάδων μικρών και μεσαίων παρεμβάσεων σε συνδυασμό με την επαγγελματική κινητικότητα, ώστε να υπάρξει ένα εθνικό σχέδιο μεταφοράς της δραστηριότητας σε τομείς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών και να δημιουργηθούν εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.

-δημιουργία προϋποθέσεων περιφερειακής και τοπικής οικονομικής ανάπτυξης με την ενίσχυση των τοπικών συμπράξεων και την υιοθέτηση στρατηγικών αξιοποίησης των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων.

Πάντως δεδομένου του επιπέδου της ανεργίας, ο αριθμός των ανέργων θα παραμένει για αρκετά χρόνια ακόμη υψηλός. Τι προτείνετε για την προστασία αυτών και των οικογενειών τους;

-Επαναφορά του επιδόματος ανεργίας στο προηγούμενο ύψος μέσω συνδυασμού με προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου. Τα 360 ευρώ αποτελούν όνειδος για την ελληνική κοινωνία!

-Ενίσχυση των μακροχρόνια ανέργων με επέκταση του προνοιακού επιδόματος στους μακροχρόνια ανέργους ανεξαρτήτως ηλικίας.

-Άμεση αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για την ένταξη των ανέργων σε θέσεις κατάρτισης, απόκτησης εργασιακής εμπειρίας και μαθητείας.

-Επαναφορά του επιδόματος ενοικίου για τις οικογένειες με άνεργους γονείς.

-Ειδικές ευνοϊκές ρυθμίσεις για δάνεια που έχουν συνάψει άνεργοι με πρώτη και κύρια αυτήν που αφορά στο πάγωμα της καταβολής των δόσεων όσο διαρκεί η ανεργία.

Μέγα ζήτημα όμως είναι και η ποιότητα των θέσεων εργασίας που θα προκύψουν από την όποια ανάπτυξη. Ποιο είναι το σχέδιο σας για την αντιμετώπιση της έκρηξης των ευέλικτων μορφών εργασίας με χαμηλούς μισθούς και ελάχιστα δικαιώματα;

Οι εργασιακές σχέσεις έχουν ελαστικοποιηθεί στη χώρα μας. Κατακτήσεις του εργατικού κινήματος έχουν εκμηδενιστεί. Είναι αναγκαία η ανάπτυξη πλέγματος δράσεων για:

-Προστασία εργαζομένου με την ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας

-Πάταξη της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας

-Άρση της πράξης νομοθετικού περιεχομένου που μείωσε τους κατώτατους μισθούς και επαναρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων σε συνδυασμό με ένα διαφορετικό πρόγραμμα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας (τροποποίηση του μνημονίου συνεννόησης).

-Σταδιακή βελτίωση των κατώτατων μισθών, καθώς ανακάμπτει η οικονομία.

-Έμφαση στον διάλογο των κοινωνικών συνομιλητών και ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

-Επανεξέταση της εργασιακής νομοθεσίας και στρατηγικό σχέδιο μακροπρόθεσμων στόχων μετά από εκτεταμένο κοινωνικό διάλογο.

Θεωρούμε εκ των ων ουκ άνευ την άρση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου που μείωσε τους κατώτατους μισθούς και επαναρύθμιση των εργασιακών σχέσεων σε συνδυασμό με ένα διαφορετικό πρόγραμμα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας. Αυτή η παρέμβασή μας αποτελεί μια από τις βασικές τροποποιήσεις που προτείνουμε για το συμφωνηθέν πλαίσιο του μνημονίου.

Θεωρούμε επίσης αναγκαία την αναδιοργάνωση του ΟΑΕΔ μέσα από την:

-Αποκέντρωση των υπηρεσιών του ΟΑΕΔ.

-Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου και των προγραμμάτων επανακατάρτισης και επανεκπαίδευσης των ανέργων.

-Συνεργασία του ΟΑΕΔ με εκπαιδευτικά ιδρύματα και φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης με στόχο την αξιοποίηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων ανά περιοχή της επικράτειας.

Πώς θα εξασφαλίσετε τους αναγκαίους πόρους για την υλοποίηση των μέτρων που προτείνετε για την αντιμετώπιση της ανεργίας και την προστασία των ανέργων;

Το κοινωνικό κράτος είναι κεντρικός πυλώνας της πολιτικής μας πρότασης. Θέλουμε να το διατηρήσουμε, να το ενισχύσουμε και να το καταστήσουμε αποδοτικότερο και για αυτό είμαστε αποφασισμένοι να το προσαρμόσουμε σε νέες συνθήκες και δεδομένα. Μια ευρεία αναδιάρθρωση και μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής πολιτικής είναι ο μόνος τρόπος επιτυχίας αυτού του στόχου.

Η προσπάθειά αυτή πρέπει να βασίζεται σε τρεις αρχές:

Η πρώτη αρχή, είναι η χρηματοδότηση και ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους στο έδαφος μιας δημοσιονομικής ισορροπίας και όχι από διαρκή ελλείμματα και δάνειους πόρους. Αυτή η βασική αρχή θωρακίζει το κοινωνικό κράτος από πιέσεις και ιδεοληπτικές προσεγγίσεις απαξίωσής του και το καθιστά βιώσιμο και σταθερό στο χρόνο.

Η δεύτερη αρχή, είναι η στόχευση και η απόδοση προτεραιότητας σε αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη και όχι σε ομάδες που μέσω της ισχύος τους προνομιακά επωφελούνταν από αυτό, εξαλείφοντας τις δυνατότητες για αντίστοιχες πρόνοιες στους πραγματικά έχοντες ανάγκη.

Η τρίτη αρχή, είναι η ορθολογική διαχείριση των πόρων, ώστε να εξαλειφθούν τα φαινόμενα παράνομου ατομικού προσπορισμού ή και ιδιοποίησης από συμφέροντα που νέμονται τους πόρους.

Με τα σημερινά δεδομένα τι χειρότερο πρέπει να περιμένουν οι εργαζόμενοι από τον Ιούνιο και μετά; Η τρόικα επαναφέρει συνεχώς το θέμα περαιτέρω μειώσεων στους μισθούς 15% στο διάστημα 2012-14, ενώ έχουν συμφωνηθεί και η μείωση των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000 μέχρι το 2015. Από τι άλλο κινδυνεύουν;

Από τη συνέχεια της ύφεσης, για 6η και 7η χρονιά. Από την συνέχεια της αποβιομηχανοποίησης και της καταιγίδας του κλεισίματος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εμπορικών μεταποιητικών και τουριστικών. Από την περαιτέρω συρρίκνωση των διαθέσιμων πόρων για την διατήρηση του κοινωνικού κράτους, ακόμη και στα σημερινά επίπεδα, μέσα από μια συνεχιζόμενη πολιτική που θα θέτει ως πρωταρχική προτεραιότητα το κυνήγι του πρωτογενούς πλεονάσματος, αλλά πάντα θεωρώντας ότι αυτό θα πραγματοποιείται μέσα από τη συρρίκνωση των δαπανών και όχι την αύξηση των εσόδων.


Εκτύπωση στις: 2024-03-28
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=6696