Εκρηκτικό το έλλειμμα του πρώτου εξαμήνου
Ελίζα, Παπαδάκη
Αυγή της Κυριακής, 2005-07-17
Μηδαμινά περιθώρια έχει πλέον η κυβέρνηση να συγκρατήσει το δημόσιο έλλειμμα στα όρια που επεδίωκε με τον φετινό προϋπολογισμό, μετά την ανησυχητική επιδείνωση που σημειώθηκε το πρώτο εξάμηνο φέτος. Την έκταση της επιδείνωσης, που αυξάνει το έλλειμμα του τακτικού προϋπολογισμού τουλάχιστον κατά 1,5 δισ. ευρώ, ή κατά 18%, σε σύγκριση με το 2004, αποκαλύπτουν στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Αλλά καμία παρέμβαση δεν επιχειρείται ούτε καν τώρα, όταν προβάλλει ο κίνδυνος το έλλειμμα να προσεγγίσει, αν όχι και να υπερβεί, το περυσινό ρεκόρ.Όπως γνωρίζουμε από τις ανακοινώσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους μέχρι και το Μάιο, η συνεχής διόγκωση του ελλείμματος οφείλεται στη μεγάλη υστέρηση των δημοσίων εσόδων, αφού οι δαπάνες εμφανίζονται να συγκρατούνται στα όρια που έχουν τεθεί από τον προϋπολογισμό. Φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή παίρνουν ολοένα μεγαλύτερες διαστάσεις, ξεπερνώντας κατά πολύ τα πρόσθετα έσοδα που αντλήθηκαν με τις "αμνηστίες"-περαιώσεις της προηγούμενης πενταετίας. Αυτήν την απειλητική εξέλιξη η κυβέρνηση φαίνεται να την παρακολουθεί ως απλός θεατής.
Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης εξακολουθεί να αποφεύγει οποιοδήποτε σχόλιο για τη δυσμενή πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Στους δημοσιογράφους την Πέμπτη περιορίσθηκε να επαναλάβει το στόχο το έλλειμμα να πέσει κάτω από το 3% του ΑΕΠ του χρόνου, παραπέμποντας για τα μέτρα που θα απαιτηθούν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2006, το οποίο θα δημοσιευθεί στα τέλη του Σεπτεμβρίου. Έτσι όμως έδωσε την εικόνα ότι για δεύτερη χρονιά φέτος παρακολουθεί άπρακτος το έλλειμμα να διογκώνεται, όπως πέρυσι που το άφησε να εκτιναχθεί στο 6,7% του ΑΕΠ, το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η στάση του υπουργού γίνεται ακόμα πιο ακατανόητη, αν συσχετισθεί με την εκτίμησή του για ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ 3,5% το πρώτο εξάμηνο φέτος, με τον οποίο "η Ελλάδα έχει μία από τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρώπη", όπως είπε. "Η στρατηγική μας, να αντιμετωπίσουμε τα δημοσιονομικά προβλήματα με μια τακτική η οποία δεν θα δημιουργούσε προβλήματα στον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας, φαίνεται ότι αποδίδει", συνεπέρανε, αφήνοντας σε όλους την απορία για ποια αντιμετώπιση δημοσιονομικών προβλημάτων μιλάει, όταν το έλλειμμα μεγαλώνει αντί να υποχωρεί.
Αναντίρρητα θετική είναι η διατήρηση ενός ικανοποιητικού ρυθμού μεγέθυνσης μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, με τη σημαντική αύξηση των λιανικών πωλήσεων που επικαλέσθηκε ο κ. Αλογοσκούφης, την ανοδική δυναμική των εξαγωγών, ακόμα και με την επέκταση της οικοδομικής δραστηριότητας που έδειξε η στατιστική του πρώτου τετραμήνου. Θα έπρεπε όμως να επιφέρει μιαν αντίστοιχη τουλάχιστον (πάνω από 7% αντί μόλις 4% το πεντάμηνο) αύξηση των φορολογικών εσόδων, ώστε το έλλειμμα να μειωθεί: αν όχι στο 3,7% του ΑΕΠ που προβλέπει το πρόγραμμα σταθερότητας, πάντως να το πλησιάσει. Εφόσον όλα δείχνουν ότι το φετινό έλλειμμα θα ξεπεράσει το 5% του ΑΕΠ, τα μέτρα που υποχρεωτικά θα πρέπει να ληφθούν με τον επόμενο προϋπολογισμό θα υπονομεύσουν τη μεγέθυνση, και μαζί το εισόδημα και την απασχόληση πλατιών στρωμάτων, όχι μόνο για ένα αλλά για περισσότερα χρόνια. Η συνέχιση για τρίτο χρόνο της ίδιας ανέμελης τακτικής σίγουρα δεν θα γινόταν ανεκτή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που μπορεί να περικόψει δραστικά τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις στις οποίες στηρίζεται κατά μεγάλο μέρος η οικονομική μεγέθυνση της χώρας. Θα χρειαζόταν έστω και τώρα να παρθούν μέτρα που θα περιόριζαν το έλλειμμα τους πεντέμισι μήνες που απομένουν.
Αλλά απουσία κάθε αίσθησης επείγοντος επέδειξε ο υπουργός όταν σχολίασε τις εκθέσεις για τη φορολογική διοίκηση και για τη διαχείριση των δημοσίων δαπανών των εμπειρογνωμόνων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που ο ίδιος είχε προσκαλέσει. Χαρακτηρίζοντάς τις "προτάσεις οργανωτικού χαρακτήρα που έχουν να κάνουν με διαρθρωτικές αδυναμίες χρόνων", είπε ότι θα αξιολογηθούν στο υπουργείο, όπου θα συγκροτηθούν δύο ομάδες εργασίας για να εξετάσουν πρακτικά βήματα, χωρίς να δώσει κάποιο χρονοδιάγραμμα.
Από τις περιλήψεις των εκθέσεων που δόθηκαν στη δημοσιότητα προκύπτουν ωστόσο και άμεσα μέτρα που θα μπορούσαν να είχαν προωθηθεί παράλληλα με τις εργασίες των εμπειρογνωμόνων, ή και πριν έρθουν. Πρότειναν από τις "αφρικανικού" ή "πρώην ΕΣΣΔ" επιπέδου ληξιπρόθεσμες οφειλές των 17-18 δισ. δολαρίων (πέντε ως οκτώ φορές μεγαλύτερες των άλλων χωρών του ΟΟΣΑ ως ποσοστό των εσόδων) να προσδιορισθεί ποιες μπορούν να εισπραχθούν και να εισπραχθούν χωρίς πολλές δόσεις. Επίσης διαδικασίες για να εισπράττεται ο ΦΠΑ κάθε μήνα, σημαντικές οργανωτικές αλλαγές, και επικέντρωση στο μεγάλο οικονομικό έγκλημα.
Τα αποκαλυπτικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος
Οι καθαρές δανειακές ανάγκες της κεντρικής κυβέρνησης, δηλαδή το έλλειμμα του προϋπολογισμού, τακτικού και επενδύσεων, όπου περιλαμβάνεται και η (μέχρι τον Ιούνιο πλεονασματική) διαχείριση των αγροτικών ενισχύσεων, έφθασαν το πρώτο εξάμηνο φέτος τα 11,6 δισ. ευρώ, με βάση τα ταμειακά στοιχεία^(*)^. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 6,5% του ΑΕΠ, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2004, της χρονιάς που παρουσιάσθηκε το μεγαλύτερο, με απόσταση, έλλειμμα των τελευταίων οκτώ ετών, είχε περιορισθεί στο 6,1% του ΑΕΠ, και του 2003 στο 4,1% του ΑΕΠ.
Όπως διευκρινίζει σε ανακοίνωσή της η Τράπεζα, στο ταμειακό έλλειμμα περιλαμβάνονται και πληρωμές 1,3 δισ. προς τα δημόσια νοσοκομεία για να καλύψουν παλαιότερες υποχρεώσεις τους, οι οποίες εθνικολογιστικά είχαν συνυπολογισθεί στα ελλείμματα των ετών 2002, 2003 και 2004, καθώς και 1 δισ. για την κεφαλαιακή ενίσχυση της Αγροτικής Τράπεζας, που επίσης δεν θα επηρεάσει το έλλειμμα σε εθνικολογιστική βάση. Χωρίς τις έκτακτες αυτές εκταμιεύσεις το ταμειακό έλλειμμα θα περιοριζόταν στο (διόλου ευκαταφρόνητο πάντως) 5,3% του ΑΕΠ.
Η Τράπεζα σημειώνει επίσης τη μεγάλη μείωση - κατά 2 δισ. - του ταμειακού ελλείμματος των δημοσίων επενδύσεων το πρώτο εξάμηνο φέτος, στο 0,4% του ΑΕΠ από 1,7% του ΑΕΠ αντίστοιχα πέρυσι, αλλά και τα σημαντικά αυξημένα διαθέσιμα από τους κοινοτικούς κυρίως πόρους που προορίζονται για την εισοδηματική ενίσχυση των αγροτών: του ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων), τα οποία δεν θα διατηρηθούν ως το τέλος του έτους.
Αυτό που προκύπτει, και παραλείπει να σχολιάσει η ανακοίνωση της Τράπεζας, είναι η μεγάλη διόγκωση του ελλείμματος του τακτικού προϋπολογισμού. Εφόσον αφαιρεθούν οι πληρωμές για τα νοσοκομεία και την ΑΤΕ που προαναφέρθηκαν, φθάνει τα 10 δισ., 18% πάνω από το 2004, διπλάσιο από εκείνο του 2003. Ως προς το ΑΕΠ αυξάνεται έτσι στο 5,6%, από 5,1% το 2004 και 3,2% το 2003.
(*) Tρέχουσες εισπράξεις και πληρωμές που παρακολουθεί η Τράπεζα της Ελλάδος και δεν συμπίπτουν με τα δημοσιονομικά στοιχεία, που εκδίδει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και καταγράφουν έσοδα και δαπάνες στην περίοδο που αναφέρονται, ούτε με τα παραπλήσια εθνικολογιστικά στοιχεία, τα οποία αξιολογούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην εποπτεία του ελλείμματος. Όταν ακολουθούνται καλές, όχι "δημιουργικές", λογιστικές πρακτικές, οι διαφορές μεταξύ των τριών κατηγοριών στοιχείων είναι μικρές - οι μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ ταμειακών και εθνικολογιστικών στοιχείων ήσαν ένα από τα επιχειρήματα της "απογραφής".
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=709