Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Η ευφυής ανάπτυξη ως στρατηγική επιλογή

Γιάννης, Καλογήρου

ΤΟ ΒΗΜΑ, 2013-07-28


Η χώρα μας χρειάζεται σήμερα επειγόντως ένα εθνικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Στον εξελισσόμενο διεθνή καταμερισμό εργασίας η αναζωογόνηση και η αναβάθμιση του παραγωγικού συστήματος αποτελούν μεσοπρόθεσμα μια προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου αλλά και για την αύξηση της απασχόλησης. Για τον σκοπό αυτόν η ελληνική κοινωνία πρέπει να επενδύσει στη γνώση και το ανθρώπινο δυναμικό της, να υποστηρίξει τη συστηματική προώθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας και να απαιτήσει τη μεθοδική συγκρότηση ενός αποτελεσματικού και ευφυούς κράτους με σύγχρονες λειτουργικές δυνατότητες και επιχειρησιακές ικανότητες.

Αν και η στρατηγική της «ευφυούς ανάπτυξης» χρειάζεται να διαπερνά το σύνολο των δραστηριοτήτων και τομέων της ελληνικής οικονομίας, περιλαμβάνει προνομιακά τέσσερις χώρους παρέμβασης:

1. Το Σύστημα Ερευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας. Η παραγωγή, η διάχυση και η αξιοποίηση της γνώσης παντού και για όλους συγκροτούν το απαραίτητο υπόβαθρο για να μπορέσει να σταθεί το εγχώριο παραγωγικό και επιχειρηματικό σύστημα στο πλαίσιο του νέου διεθνούς καταμερισμού εργασίας. Η ύπαρξη ενός αξιόλογου ερευνητικού δυναμικού, με σταθερή και έντονη διαχρονική παρουσία και αξιόλογες επιδόσεις στον ευρωπαϊκό και τον διεθνή χώρο έρευνας αποτελεί μια πολύ σημαντική κινούσα δύναμη. Ιδιαίτερο ρόλο στην αλυσίδα παραγωγής και διανομής της γνώσης παίζει η λειτουργική αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) - στις επιχειρήσεις, στη δημόσια διοίκηση, στην αυτοδιοίκηση, στην εκπαίδευση, στην υγεία, τον πολιτισμό κ.α. Οι ΤΠΕ ως «τεχνολογίες γενικού σκοπού» προσδίδουν αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα στο σύνολο των λειτουργιών και των δραστηριοτήτων της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.

2. Το οικοσύστημα για την ανάπτυξη της καινοτόμου επιχειρηματικότητας εντάσεως γνώσης, που αποτελεί αναγκαίο μηχανισμό για την παραγωγική αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων, αλλά και ιδεών-γνώσεων που προκύπτουν από την επαγγελματική πρακτική και εμπειρία, μέσω της μετατροπής της «οικονομικά χρήσιμης» γνώσης σε διατηρήσιμη και διεθνώς ανταγωνιστική οικονομική δραστηριότητα. Αρκετοί από τους φοιτητές (προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς), τους αποφοίτους και τους ερευνητές των 24 ελληνικών πανεπιστημίων και των 16 ΤΕΙ της χώρας μπορούν να ενεργοποιηθούν από τις Μονάδες Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας των ελληνικών ιδρυμάτων και από άλλες θεσμικές ή επιχειρηματικές πρωτοβουλίες προκειμένου να συμβάλουν - άμεσα ή στο μέλλον στο πλαίσιο μιας επαγγελματικής διαδρομής - στη δημιουργία και τη λειτουργία νέων καινοτόμων εγχειρημάτων. Μπορούν, έτσι, να δημιουργηθούν εκείνες οι επιχειρήσεις που κυρίως λείπουν από το ελληνικό παραγωγικό σύστημα σε όλους τους τομείς και τους κλάδους του.

3.Το ανθρώπινο δυναμικό. Η ανάπτυξη, η ενεργοποίηση, η κατάρτιση και η κατάλληλη οργάνωση και διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για την αποτελεσματική και αποδοτική παραγωγή, διάχυση και αξιοποίηση της γνώσης. Χωρίς τον ανθρώπινο παράγοντα στον δημόσιο, επιχειρηματικό και κοινωνικό τομέα, η επένδυση στη γνώση και την τεχνολογία δεν μπορεί να αποφέρει τα αναμενόμενα οφέλη παραγωγικότητας και διεθνούς ανταγωνιστικότητας, όπως έχει δείξει και η εμπειρία επιτυχημένων χωρών (π.χ. η Δανία).

4. Το ευφυές και επιχειρησιακό κράτος. Ο ρόλος του κράτους και των τεκμηριωμένων δημόσιων πολιτικών είναι απαραίτητος για την αποδοτική και αποτελεσματική προσαρμογή μιας σύγχρονης οικονομίας στις διεθνείς εξελίξεις, για την προσφορά δημοσίων αγαθών, για την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε πραγματικό χρόνο στους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Είναι επίσης αναγκαίος για τη δημιουργία νέων αγορών, την ενίσχυση της ερευνητικής δραστηριότητας (βασικής και εφαρμοσμένης), τη δημιουργία νέων έξυπνων υποδομών, ακόμη και για την έγκαιρη χρηματοδότηση νέων τεχνολογικών εγχειρημάτων - των πιο αβέβαιων και μεγαλύτερου κινδύνου - στις ΤΠΕ, στην ενέργεια και το περιβάλλον, στην υγεία κ.α., που ακόμη και στις πιο δυναμικές οικονομίες αγοράς δεν προσελκύουν (στο αρχικό στάδιο αξιοποίησής τους) το ενδιαφέρον των Κεφαλαίων Επιχειρηματικού Κινδύνου (VCs).

Μια αναπτυξιακή στρατηγική που στηρίζεται στους τέσσερις αυτούς πυλώνες αποτελεί τη μόνη εναλλακτική επιλογή σε μια πολιτική που επιδιώκει τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας αποκλειστικά μέσω της συνεχούς και δραστικής μείωσης του κόστους εργασίας.

Μόνο μια τέτοια στρατηγική ευφυούς ανάπτυξης μπορεί να ωθήσει την ελληνική οικονομία σε υψηλότερη θέση στην κλίμακα της διεθνούς ανταγωνιστικότητας και να θεραπεύσει μακροχρόνιες συστημικές υστερήσεις του παραγωγικού της συστήματος που ήταν παρούσες ακόμη και στην περίοδο της οικονομικής ευημερίας, όταν «οικονομική μεγέθυνση είχαμε, αλλά απείχαμε από την οικονομία της γνώσης».

Δύο σημαντικοί κίνδυνοι αναδεικνύονται στην εκκίνηση της διαδρομής αυτής:

α) Η χρόνια εθνική υποχρηματοδότηση της έρευνας με την απουσία ενός επιθετικού - αλλά ρεαλιστικού - δεσμευτικού στόχου αύξησης των δαπανών για την έρευνα (π.χ. σταδιακή αύξηση ως 1,5%) σε συνδυασμό με την έλλειψη ενός σταθερού εθνικού προγράμματος έρευνας.

β) Η μη ανανέωση του διδακτικού και ερευνητικού δυναμικού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των ερευνητικών κέντρων, η οποία επιβαρύνεται από την ήδη σημειούμενη «διαρροή αξιόλογου επιστημονικού δυναμικού» (brain drain).

Ωστόσο οι επιλογές δεν εξαντλούνται στο «τι» αλλά συνδέονται και με το «πώς». Θα πρέπει να παραμερισθεί οριστικά η πρακτική των αποσπασματικών και ασύνδετων μέτρων. Η νέα εκκίνηση θα πρέπει να διαμορφώσει ένα σύστημα δημόσιων πολιτικών με επίκεντρο τη γνώση. Θα πρέπει, επίσης, να καθιερώσει και να εφαρμόσει σταθερούς κανόνες, να εμπεδώσει την κουλτούρα της αξιολόγησης και της λογοδοσίας, να ενισχύσει τη διάσταση της δικαιοσύνης στο φορολογικό σύστημα, αλλά και να υποβοηθήσει την παραγωγική απασχόληση και τη δημιουργική καινοτόμο επιχειρηματικότητα, να θέσει δηλαδή τα θεμέλια της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης για την παραγωγική ανασυγκρότηση.


Εκτύπωση στις: 2024-03-29
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=7200