Δημιουργία Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας: Ένα πάγιο αίτημα των αγροτών πιο επίκαιρο από ποτέ
Θανάσης, Θεοχαρόπουλος
2013-08-30
Για την αντιμετώπιση της έλλειψης ρευστότητας στον αγροτικό τομέα, ξεκίνησαν και πλέον ολοκληρώνονται οι διαδικασίες ενεργοποίησης Ταμείου Δανειοδότησης με την επωνυμία «Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας – ΤΑΕ», με συνολικό κεφάλαιο 253 εκ. ευρώ. Πρόκειται για Ταμείο Δανειοδότησης και όχι για Ταμείο Εγγυοδοσίας. Συγκεκριμένα, υπογράφηκε η συμφωνία χρηματοδότησης μεταξύ ΥΠΑΑΤ και ΕΤΕΑΝ το Φεβρουάριο του 2013 και έχει εγκριθεί η επενδυτική στρατηγική. Στη συνέχεια, η ΕΤΕΑΝ εξέδωσε προκήρυξη προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, σημαντικός αριθμός εκ των οποίων ανταποκρίθηκε θετικά (8 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα).Ολοκληρώθηκε και η αξιολόγηση των προσφορών τους από την ΕΤΕΑΝ και η εξέταση των ενστάσεων, και πλέον πρόκειται άμεσα να υπογραφεί η συμφωνία χρηματοδότησης και συνεπένδυσης με τα επιλεχθέντα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για την ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών. Πρέπει να σημειωθεί ότι, μέσω του χρηματοδοτικού αυτού εργαλείου, επιδιώκεται η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας μέσω της χορήγησης χαμηλότοκων δανείων, από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στους δικαιούχους των επενδυτικών μέτρων. Είναι μία κίνηση με στόχο τη διευκόλυνση της ρευστότητας που χρειάζονται οι αγρότες που επενδύουν στα σχέδια βελτίωσης, όσοι δραστηριοποιούνται στο χώρο της μεταποίησης και όσοι κάνουν ιδιωτικές επενδύσεις στον αγροτικό τομέα.
Είμαι βέβαιος ότι όλοι συμφωνούμε ότι ο εκάστοτε Ειδικός Γραμματέας του ΥΠΑΑΤ δεν μπορεί να επιλύσει μόνος του το θέμα της παροχής ρευστότητας από τις τράπεζες. Ρόλος του όμως είναι να αξιοποιήσει όλα τα υπάρχοντα εργαλεία με στόχο την παροχή ρευστότητας μέσω χαμηλότοκων δανείων. Αυτή ήταν η στόχευση μας στην Ειδική Γραμματεία του ΥΠΑΑΤ αξιοποιώντας ένα εργαλείο το «Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας». Στην προγραμματική συμφωνία των τριών κομμάτων αναφέρονται χαρακτηριστικά για τα θέματα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: η «Ίδρυση Ταμείου Ενίσχυσης Αγροτών και Αγροτικών Επιχειρήσεων» και η «Δημιουργία νέων χρηματοδοτικών και εγγυοδοτικών μέσων». Ο Πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ τον Φεβρουάριο του 2013 στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή σε επίπεδο αρχηγών πολιτικών κομμάτων με αντικείμενο τα προβλήματα του αγροτικού κόσμου όπου αναφέρθηκε στα θετικά σημεία αλλά και στα σημεία όπου υπήρχαν καθυστερήσεις όσον αφορά τα θέματα του Υπουργείου αναφέρθηκε ως εξής στο συγκεκριμένο θέμα: «Στην προγραμματική συμφωνία γίνεται σαφής αναφορά για δημιουργία νέων χρηματοδοτικών μέσων και ίδρυση ταμείου ενίσχυσης αγροτών και αγροτικών επιχειρήσεων. Πρόσφατα ανέφερα την ανάγκη προγραμματικής συμφωνίας κυβέρνησης – τραπεζών.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι σε σωστή κατεύθυνση η ενεργοποίηση ειδικού Ταμείου με την επωνυμία «Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας», με το οποίο επιδιώκεται να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα μέσω της χορήγησης χαμηλότοκων δανείων από τις τράπεζες στους δικαιούχους των επενδυτικών μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Οι τράπεζες πρέπει να δραστηριοποιηθούν και να υποχρεωθούν σε αυτή την κατεύθυνση». Με τη δημιουργία του Ταμείου λοιπόν υπήρξε η άμεση ανταπόκριση μου στα θέματα της αρμοδιότητας μου στα όσα αναφέρονται στην προγραμματική συμφωνία, στις θέσεις της ΔΗΜΑΡ και του Προέδρου της καθώς επίσης και στο αίτημα βουλευτών αρκετών κομμάτων από όλο το φάσμα (μέσω ερωτήσεων στη Βουλή) καθώς και οργανώσεων αγροτών.
Το ποσό που διατέθηκε από το ΥΠΑΑΤ ήταν 115 εκ. ευρώ με μηδενικό επιτόκιο με στόχο τη διευκόλυνση της ρευστότητας, η διαπραγμάτευση που έγινε με το ΕΤΕΑΝ από την πενταμελή Επενδυτική Επιτροπή του ΥΠΑΑΤ, της οποίας διατέλεσα πρόεδρος ήταν σκληρή, χρονοβόρα και επίπονη με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων:
- Η σχέση συνεπένδυσης να μην είναι 1:1 όπως στο ΕΣΠΑ, αλλά 1:1,2 δηλαδή να διαθέσει το ΕΤΕΑΝ αντί για επιπλέον 115, επιπλέον 138 εκ. ευρώ και συνεπώς το συνολικό διαθέσιμο κεφάλαιο να ανέρχεται σε 253 και όχι 230 εκ. ευρώ.
- Αν και συνήθως στα άλλα Ταμεία το διαχειριστικό κόστος είναι 2-3% και επιπλέον στην ΚΥΑ ίδρυσης του σχετικού Ταμείου στο ΥΠΑΑΤ αναγραφόταν ποσοστό 3% (ΚΥΑ επί υπουργίας Σκανδαλίδη), μετά από επίπονες και σκληρές διαπραγματεύσεις το διαχειριστικό κόστος αποφασίσθηκε στο 1% και με αυτό το ποσοστό υπογράφηκε η συμφωνία χρηματοδότησης μεταξύ ΥΠΑΑΤ και ΕΤΕΑΝ.
- Τα χρήματα δεν μεταφέρθηκαν στο ΕΤΕΑΝ μετά την υπογραφή της συμφωνίας χρηματοδότησης μεταξύ ΥΠΑΑΤ και ΕΤΕΑΝ και πριν την προκήρυξη προς τις τράπεζες αλλά συμφωνήθηκε να μεταφερθούν μετά την προκήρυξη και μόνο με την προϋπόθεση ότι θα ανταποκριθούν θετικά οι τράπεζες. Αυτό έγινε για να διασφαλισθεί ότι θα υπάρξει ανταπόκριση από τις Τράπεζες και δεν θα μείνουν τα χρήματα αναξιοποίητα όπως είχε γίνει παλαιότερα σε άλλα Ταμεία (π.χ. αλιεία το 2011). Πρέπει να σημειωθεί ότι παρόμοια συμφωνία σε διαπραγμάτευση δεν έχει επιτύχει κανένα άλλο Ταμείο και καμία άλλη Επενδυτική Επιτροπή. Σήμερα, καθώς ανταποκρίθηκαν θετικά 8 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, πρέπει να μεταφερθούν τα χρήματα στο ΕΤΕΑΝ με τη σύγκλιση της νέας Επενδυτικής Επιτροπής υπό το νέο Ειδικό Γραμματέα και πριν την τελική συμφωνία συνεπένδυσης με το επιλεχθέν χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.
- Η χρηματοδότηση με χαμηλότερα επιτόκια μέσω του Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας αφορά τα μέτρο των Σχεδίων Βελτίωσης, των Σχεδίων Μεταποίησης και των ιδιωτικών επενδύσεων του Άξονα 3 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Στην πραγματικότητα οι παραγωγοί απευθύνονται έτσι κι αλλιώς στις τράπεζες για δάνεια σε αυτά τα επενδυτικά μέτρα, δημιουργήθηκε λοιπόν επιπλέον ένα εργαλείο όπου τα επιτόκια θα είναι χαμηλότερα: α) λόγω της συνεισφοράς στην μόχλευση των χρημάτων του συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος του Υπουργείου με μηδενικό επιτόκιο, β) λόγω της δυνατότητας ύπαρξης ανταγωνισμού μεταξύ των τραπεζών για το μέρος του επιτοκίου που δίνουν οι τράπεζες με αποτέλεσμα τη δυνατότητα επίτευξης ακόμη χαμηλότερου επιτοκίου. Συνεπώς τα χρήματα των επενδυτικών μέτρων του Υπουργείου (115 εκ. ευρώ) μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το ΕΤΕΑΝ σε συνεργασία με τις επιλεχθέντες τράπεζες μόνο για τα Επενδυτικά Μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Στην πραγματικότητα δεν αλλάζει τίποτα, οι παραγωγοί απευθύνονται στη τράπεζα για δάνεια για αυτά τα Μέτρα και τώρα υπάρχει και επιπλέον ένα εργαλείο χαμηλότερων επιτοκίων. Μάλιστα στη συμφωνία χρηματοδότησης που υπογράφηκε μεταξύ Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ΕΤΕΑΝ μπήκε και ειδική ρήτρα ότι εάν τα χρήματα δεν απορροφηθούν έως τον Ιούλιο του 2014, τότε επιστρέφουν στο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (παρόμοια ρύθμιση δεν έχει επιτευχθεί σε διαπραγματεύσεις άλλων Ταμείων και Επενδυτικών Επιτροπών).
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει τη δημιουργία του Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας για το ποσό αυτό και μάλιστα στην Ετήσια Συνάντηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Νοεμβρίου του 2012 επίσημα η Ε.Ε. ζήτησε να ενεργοποιηθεί το Ταμείο ως ένα επιπρόσθετο εργαλείο για αντιμετώπιση της έλλειψης ρευστότητας.
Συνεπώς το 2013 ενεργοποιήσαμε καθώς είχαμε και την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το αγροτικό ΤΕΜΠΜΕ το οποίο μετονομάσθηκε σε Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, υλοποιήθηκε δηλαδή ένα πάγιο αίτημα των αγροτών το οποίο δεν είχαν υλοποιήσει οι παλαιότερες μονοκομματικές κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
- Πρέπει να επισημανθεί ότι το Φεβρουάριο του 2013 υπεγράφη η συμφωνία χρηματοδότησης μεταξύ Υπουργείου και ΕΤΕΑΝ. Στη συνέχεια ακολούθησε πρόσκληση της ΕΤΕΑΝ προς τις Τράπεζες, ανταποκρίθηκαν 8 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όμως κατά την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών από την ΕΤΕΑΝ υπήρξαν ενστάσεις με αποτέλεσμα η διαδικασία να καθυστερήσει και το τελικό αποτέλεσμα μετά τις ενστάσεις και την αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών στάλθηκε από την ΕΤΕΑΝ στην Ειδική Γραμματεία στις 25 Ιουλίου 2013, σε ημερομηνία όμως όπου λόγω των πολιτικών εξελίξεων και της αποχώρησης της ΔΗΜΑΡ από την Κυβέρνηση είχα παραιτηθεί από τις 25 Ιουνίου του 2013 και η παραίτηση μου είχε γίνει αποδεκτή από τον Υπουργό και τον Πρωθυπουργό. Η επόμενη διαδικασία είναι η σύγκλιση επενδυτικής επιτροπής από το νέο Ειδικό Γραμματέα ώστε να γίνει η τελική και πολύ σημαντική διαπραγμάτευση για τους όρους της τελικής συμφωνίας συνεπένδυσης μεταξύ Τραπεζών και ΕΤΕΑΝ που θα εγκρίνει η Επενδυτική Επιτροπή. Αυτό είναι και το τελικό στάδιο και το οποίο αναμένεται και δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί ώστε να ενεργοποιηθεί το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας. Συνεπώς δεν έχουν ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα οι σχετικές διαδικασίες ενεργοποίησης του Ταμείου λόγω των ενστάσεων και στη συνέχεια λόγω της παραίτησης μου και της μη ύπαρξης ακόμη και σήμερα νέας επενδυτικής επιτροπής.
Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας δεν πρόκειται να λύσει διά μαγείας τα προβλήματα ρευστότητας στον αγροτικό τομέα. Αυτά εξαρτώνται κυρίως από τη γενικότερη κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι τράπεζες και τα ζητήματα της ανακεφαλαιοποίησης τους. Οι τράπεζες πρέπει όμως να δραστηριοποιηθούν στην κατεύθυνση της παροχής ρευστότητας με όσο το δυνατόν καλύτερους όρους για τους αγρότες. Η Επενδυτική Επιτροπή υπό το νέο Ειδικό Γραμματέα πρέπει να διαπραγματευτεί στην τελική συμφωνία συνεπένδυσης που θα υπογραφεί ακόμη χαμηλότερο επιτόκιο από τις Τράπεζες και ευνοϊκούς όρους για τους αγρότες. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με την γενικότερη κατάσταση των τραπεζών και της οικονομίας θα καθορίσουν και την επιτυχία ή μη του Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας. Έχει ενεργοποιηθεί όμως πλέον ένα σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση του προβλήματος έλλειψης ρευστότητας στον αγροτικό χώρο και μάλιστα με όρους καλύτερους από τα άλλα Ταμεία .
Εναπόκειται πλέον η επιτυχία του εγχειρήματος τόσο στην δικομματική κυβέρνηση η οποία πρέπει να προχωρήσει στην τελική αποτελεσματική διαπραγμάτευση και την πλήρη λειτουργία του Ταμείου προς όφελος των αγροτών όσο και στις τράπεζες οι οποίες πρέπει να συμφωνήσουν στη χορήγηση δανείων με πολύ χαμηλά επιτόκια και ευνοϊκούς όρους για τους αγρότες να ενισχύσουν δηλαδή την ρευστότητα στον αγροτικό τομέα.
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=7263