Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Η διαμάχη για την τρομοκρατία

Γιώργος, Γιαννουλόπουλος

Ελευθεροτυπία, 2005-08-24


Η διαμάχη για το αν η ισλαμική τρομοκρατία θα πρέπει να χρεωθεί σε εγγενή αίτια ή στην πολιτική που ακολουθεί η Δύση άρχισε και σίγουρα θα συνεχιστεί. Τα εκατέρωθεν επιχειρήματα τα ξέρουμε. Εκείνο όμως που πέρασε απαρατήρητο είναι ότι και οι μεν και οι δε συμφωνούν σε κάτι βασικό: ότι οφείλουμε να διαλέξουμε ανάμεσα στις δύο εκδοχές.

Αυτό δεν σημαίνει διαμάχη; Αν ο ένας έχει άδικο, τότε ο άλλος έχει υποχρεωτικά δίκιο. Για να το πω σχηματικά, όταν εγώ προτείνω την εκδοχή Α κι εσείς την εντελώς αντίθετη εκδοχή Β, διαφωνούμε. Στην ουσία όμως έχουμε ήδη σιωπηρά συμφωνήσει ότι οποιαδήποτε εκδοχή Γ πρέπει να απορριφθεί.

Υπάρχει λοιπόν μια «εκδοχή Γ» για την ισλαμική τρομοκρατία; Νομίζω πως ναι, και είναι προφανής για όσους δεν πιστεύουν στη μοναδική αιτία που προκαθορίζει τα πάντα, αλλά αναζητούν τη δυναμική διαφόρων τάσεων οι οποίες δεν είναι εκ των προτέρων δεδομένες εφόσον αλληλοδιαμορφώνονται μέσα από την αντιπαλότητα και ανάλογα με τις περιστάσεις. Αυτό συνέβη με τον επιθετικό ισλαμικό φονταμενταλισμό. Μέχρι πρόσφατα ήταν μια τάση αμελητέα, κατάλοιπο του παρελθόντος και παράνοια των ολίγων που φωλιάζουν στις σκοτεινές γωνίες όλων των θρησκειών.

Η σύγκρουση όμως με τη Δύση, η οποία άρχισε στο σοβιετικό Αφγανιστάν και συνεχίστηκε με αντίπαλο τους Αμερικανούς, μετέτρεψε αυτήν την παρωχημένη και αντιδραστική εκδοχή του Ισλάμ σε πανίσχυρη ιδεολογία που ερμηνεύει με κριτήρια θρησκευτικά τα δεινά των μουσουλμάνων και υπαγορεύει την αντίσταση στη Δύση. Μια αντίσταση που δεν περιορίζεται στην πολιτική σύγκρουση αλλά απορρίπτει και τις δυτικές αξίες. Συνεπώς, η τρομοκρατία δεν είναι η αρχική αιτία αλλά το προϊόν μιας ιστορικής διαδικασίας.

Το συγκεκριμένο αβγό του φιδιού δεν το κλότσησε μόνον η μάνα του. Το να λέμε ότι η ισλαμική επιθετικότητα προηγήθηκε και θα εκδηλωνόταν έτσι κι αλλιώς ισοδυναμεί με τον ισχυρισμό ότι κανείς δεν ευθύνεται για τα εγκλήματα του Χίτλερ, ούτε εκείνοι που ευκαιριακά τον προώθησαν ή όσοι δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες για την άνοδό του, επειδή τα πάντα είχαν προαναγγελθεί στο «Mein Kampf».

Γι’ αυτό έχουν δίκιο όσοι επισημαίνουν τις ευθύνες της Δύσης. Πράγματα γνωστά: Πρώτα η αποικιοκρατία που μετέτρεψε τον υπόλοιπο κόσμο σε λεία των δυνατών, στη συνέχεια τα διεφθαρμένα καθεστώτα υπό την προστασία τους, τα πετρέλαια, η τυφλή υποστήριξη του Ισραήλ ακόμα και όταν κουρελιάζει κάθε αξία που υποτίθεται ότι εκπροσωπεί η Δύση.

Και, τέλος, η εισβολή στο Ιράκ, μια πράξη εγκληματική την οποία ο αραβικός και μουσουλμανικός κόσμος εξέλαβε ως ταπείνωση και τρανή απόδειξη ενός χριστιανικού φονταμενταλισμού που τους θεωρεί υποδεέστερους.

Εδώ όμως προκύπτει το εξής πρόβλημα: Εχοντας αντικρούσει την άποψη ότι η Δύση δεν φέρει την ευθύνη, πολλοί -και στην Ελλάδα του μανιχαϊκού αντιαμερικανισμού πάρα πολλοί- αδυνατούν ή αρνούνται να καταλάβουν ότι για τους ισλαμιστές σήμερα η τρομοκρατία δεν είναι μια κατανοητή τακτική σ’ έναν άνισο αγώνα εναντίον του πάνοπλου και αδίστακτου κατακτητή ή εχθρού. Δηλαδή εσείς μάς βομβαρδίζετε με αεροπλάνα, εμείς με καμικάζι. (Ας μην ξεχνάμε ότι στην Κατοχή οι Γερμανοί θεωρούσαν την αντίσταση τρομοκρατία).

Εκείνο που τους διαφεύγει είναι ότι ο επιθετικός μουσουλμανικούς φονταμενταλισμός έχει μεταλλαχθεί σε μια ιδεολογία άσβεστου μίσους για οτιδήποτε δυτικό.

Ετσι φτάσαμε όχι μόνο στο τυφλό χτύπημα αλλά και στο εξής παράδοξο: στη Δύση να καταδικάζουμε την πολιτική των Αμερικανών επειδή παραβιάζει κάποιες δικές μας αρχές, ενώ για τους ισλαμιστές ο εχθρός δεν είναι μόνον οι Αμερικανοί και η πολιτική τους, αλλά ακόμα και οι αρχές που εμείς επικαλούμαστε.

Τα πράγματα, λοιπόν, αποδεικνύονται πολύ πιο περίπλοκα απ’ όσο τα παρουσιάζει η διαμάχη για το αν φταίει αποκλειστικά ο Μπιν Λάντεν ή οι ΗΠΑ. Η τρομοκρατία μπορεί να ενεργοποιήθηκε ως αντίδραση στην επιθετική πολιτική της Δύσης, αλλά δεν σταμάτησε εκεί. Συνεπώς, είναι λάθος να μείνουμε στην αρχική αιτία και να παραβλέψουμε τη μετάλλαξή της, όπως κάνουν πολλοί στην Ελλάδα. Κι αυτό το λάθος εξηγεί την αμηχανία τους. Αφενός χαίρονται εφόσον επιδοκιμάζουν οποιαδήποτε αντίσταση στην Αμερική, αφετέρου όμως οφείλουν, με περισσότερη ή λιγότερη ειλικρίνεια, να αποδοκιμάσουν τη σφαγή των αθώων.

Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και με την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού: «Εμείς είμαστε εναντίον, ας περάσουμε στο επόμενο θέμα...». Αν όμως ο υπαρκτός ανήκει στο παρελθόν, η τρομοκρατία είναι το σήμερα και κατά πάσα πιθανότητα το αύριο και καμιά απλούστευση δεν μπορεί να μας γλιτώσει.

Τόσο τα τυφλά χτυπήματα όσο και ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας που κήρυξε ο Μπους είναι η σύγκρουση ανάμεσα σε δύο φονταμενταλισμούς που αλληλοτρέφονται. Με θύματα εμάς...

Εκτύπωση στις: 2024-04-18
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=755