Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Ποιες αλλαγές έχουν ανάγκη οι εργαζόμενοι

Γιάννης, Τσαμουργκέλης

Έθνος, 2014-02-05


Τα μέτρα απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας χωρίς παράλληλη οικοδόμηση του κράτους πρόνοιας, αποτελούν λύση οικονομικά επισφαλή και πολιτικά επικίνδυνη

Η ελληνική αγορά εργασίας είναι πολυσχιδής, με διακριτά όρια ανάμεσα στην αγορά εργασίας του δημόσιου τομέα, την αγορά εργασίας του οργανωμένου ιδιωτικού τομέα, την αγορά εργασίας που σχετίζεται με την παραοικονομία και τέλος την αγορά των ανέργων που συγκροτείται από όλους αυτούς που δεν έχουν απασχόληση και αντιμετωπίζουν ένα τείχος που εμποδίζει την πρόσβασή τους σε αυτήν - με πρώτα θύματα τους νέους. Για καθεμία από αυτές τις αγορές ισχύουν διαφορετικές τυπικές ή άτυπες ρυθμίσεις. Ο προστατευτισμός του δημόσιου τομέα έχει σαφώς αναδείξει μοναδικά προτερήματα στην σχετική αγορά εργασίας αποκύημα των πελατειακών πολιτικών σχέσεων και του κομματισμού.

Ο ιδιωτικός τομέας λειτουργεί υπό ανταγωνιστικές συνθήκες και απολαμβάνει ελάχιστα σε σχέση με τις εισφορές που καταβάλλει. Η αγορά εργασίας της παραοικονομίας συντηρείται από τη εισφοροδιαφυγή και τη φοροδιαφυγή, αλλά προσφέρει ένα ελάχιστο βιοτικό επίπεδο στους μετέχοντες. Τέλος, η αγορά των ανέργων που βρίσκονται απροστάτευτοι από την πολιτεία, σε ένα αναξιοκρατικό σύστημα με μοναδικές διεξόδους είτε την κομματική διαφυγή προς το Δημόσιο είτε τη διασφάλιση κάποιου βιοτικού επιπέδου στη παραοικονομία, ή την αναμονή μέχρι την τυχαία πρόσληψη στον ιδιωτικό τομέα. Σε αυτό το πλαίσιο παρεισφρέουν οι τυπικές εργασιακές σχέσεις: μη ευέλικτες, με υψηλό γραφειοκρατικό κόστος εφαρμογής που είτε το απορροφά η ζημιογόνα λειτουργία του δημόσιου τομέα είτε καταλήγει σε υψηλό έμμεσο κόστος για τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα είτε αποτελεί κίνητρο διαιώνισης της παραοικονομίας είτε, τέλος, δεν ακουμπά στο παραμικρό τις ανάγκες των ανέργων να βρουν δουλειά.

Αποτέλεσμα αυτής της στρεβλότητας είναι μια πολωμένη κοινωνία άνισων ευκαιριών και διακρίσεων, ένα σύστημα αναπαραγωγής των πελατειακών πολιτικών σχέσεων και μια αναρχία συμφερόντων που ευνοούν την παραοικονομία, τη φοροδιαφυγή, την εισφοροδιαφυγή και τη συμπεριφορά της αρπαχτής.

Ο κορεσμός των αδιεξόδων και ο αντιπαραγωγικός ιστός που είχε αναπτυχθεί από την πολυσχιδή ελληνική αγορά εργασίας έπρεπε να έχει αλλάξει από καιρό. Ωστόσο, το νέο σύστημα πρέπει να εντάσσεται στρατηγικά στον ευρύτερο ανασχεδιασμό του οικονομικού συστήματος που πρέπει να οικοδομηθεί στον μικρό και ευέλικτο δημόσιο τομέα, την απόλυτη προτεραιοποίηση της στήριξης της επιχειρηματικότητας, την ενίσχυση της πρωτοβουλίας και της καινοτομίας, την ανταγωνιστική λειτουργία των αγορών με ισχυρές ρυθμιστικές αρχές, φθηνό και προσβάσιμο χρήμα από το τραπεζικό σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό οι κατευθύνσεις συγκρότησης των εργασιακών σχέσεων πρέπει να είναι οι ίσες ευκαιρίες για κάθε πολίτη που θα εδράζονται,

στη μέριμνα της πολιτείας για την εκπαίδευση και τη συνεχή κατάρτιση,

στη διασφάλιση ενός ελαχίστου βιοτικού επιπέδου στις φάσεις ανεργίας και αναζήτησης εργασίας,

στην ευθύνη για την ταχύτερη δυνατή σύζευξη ανέργων με κενές θέσεις εργασίας,

στη θέσπιση ενός ελάχιστου επιπέδου αμοιβών προσδιορισμένο από τριμερή συλλογική διαπραγμάτευση.

Σε αυτό το πλαίσιο είναι αποδεκτή η απεμπλοκή της αγοράς εργασίας από αγκυλώσεις που εμποδίζουν την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και των επιχειρήσεων και διευρύνουν την ασφαλή κινητικότητα των εργαζομένων μεταξύ θέσεων εξαρτημένης εργασίας, αυτοαπασχόλησης ή επιχειρηματικής πρωτοβουλίας. Χωρίς γραφειοκρατικές καθυστερήσεις και μικρός κόστος. Με συνεχή υποστήριξη της πολιτείας. Mε ελάχιστο έμμεσο εργασιακό κόστος. Χωρίς το άγχος της απόλυσης, αλλά με την αγωνία της νέας ευκαιρίας και της νέας απασχόλησης. Χωρίς τη στασιμότητα της «διασφάλισης του δημόσιου», αλλά με διεκδίκηση για τη συνεχή βελτίωση τόσο του βιοτικού επιπέδου όσο και των επαγγελματικών προοπτικών.

Ομως, τα αναγκαία μέτρα απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας και των εργασιακών σχέσεων, χωρίς την παράλληλη οικοδόμηση του κράτους πρόνοιας που θα υποστηρίζει τον πολίτη σε κάθε φάση της εργασιακής του πορείας, είναι οικονομικά και κοινωνικά επισφαλής και πολιτικά επικίνδυνη. Μέτρο και λογισμός πρέπει να επικρατήσουν στη διεκπεραίωση της αναγκαιότητας ανασχεδιασμού των εργασιακών σχέσεων σε πλαίσιο ευρύτερου σχεδιασμού.

Η οργάνωση των εργασιακών σχέσεων στο Δημόσιο αντικατοπτρίζει τις πελατειακές σχέσεις και τον κομματισμό

Ο Γιάννης Τσαμουργκέλης είναι διδάκτωρ της Οξφόρδης και επίκουρος καθηγητής της Διεθνούς Οικονομικής στο Παν/μιο του Αιγαίου.


Εκτύπωση στις: 2024-03-28
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=7597