Σημαία ευκαιρίας
Γιάννης, Παπαθεοδώρου
dim/art, 2014-04-22
Με αφορμή την «έξοδο» της χώρας στις αγορές, ήρθαν στο προσκήνιο και πάλι οι δύο διαφορετικές αφηγήσεις για τη μεταμνημονιακή Ελλάδα. Η αφήγηση της κυβέρνησης εστίασε στη δικαίωση των «θυσιών» του ελληνικού λαού και με αμετροεπείς πανηγυρισμούς έσπευσε να πουλήσει και πάλι στην πολιτική αγορά το γνωστό «success story». Η αξιωματική αντιπολίτευση, από την άλλη μεριά, χαρακτήρισε την έξοδο στις αγορές ως «προεκλογικό έγκλημα κατά του ελληνικού λαού», φροντίζοντας παράλληλα να ανοίξει με χαοτικό τρόπο το θέμα του περίφημου δημοψηφίσματος για το «ευρώ» και την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη. Η πρώτη αφήγηση επενδύει στο φόβο∙ η δεύτερη στη μιζέρια. Και οι δύο ισορροπούν πάνω στο τεντωμένο σκοινί ενός πολωτικού διπολισμού, που, εδώ και καιρό, πολιτεύεται με διάφορες «σημαίες ευκαιρίας». Δουλεύοντας με τα πιο παλιά υλικά του φθαρμένου παλαιοκομματισμού, η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνονται στους πολίτες με μια γλώσσα που όχι μόνο δεν περιγράφει την πραγματικότητα αλλά κυρίως τη στενεύει για να χωρέσει στο δικό τους κομματικό ταμείο. Η πόλωση – ας μην το ξεχνάμε— δεν είναι μόνο ένα εργαλείο κοινωνικής διαίρεσης αλλά είναι ταυτόχρονα μια μορφή πολιτικού ανορθολογισμού, που υποβαθμίζει την πολλαπλότητα και τη συνθετότητα της συγκυρίας.
Ας δούμε λοιπόν τα γεγονότα με μια πιο ψύχραιμη ματιά, που ίσως να αντιστοιχεί και σε μια τρίτη αφήγηση. Η έξοδος της χώρας στις αγορές σηματοδοτεί την επιστροφή σε μια στοιχειώδη κανονικότητα, που απομακρύνει οριστικά τον κίνδυνο της χρεοκοπίας, επιβεβαιώνει τη στρατηγική παραμονή στο ευρώ και εντάσσει την Ελλάδα σε ένα κλίμα αποκατάστασης της εμπιστοσύνης. Προφανώς αυτή η «κανονικότητα» δεν είναι ακριβώς μια ουδέτερη κανονικότητα: άφησε πίσω της ένα εκατομμύριο ανέργους, οδήγησε στη διάλυση της μεσαίας τάξης και άνοιξε ένα φαύλο κύκλο πρωτοφανούς ύφεσης και λιτότητας. Στη μεταμνημονιακή Ελλάδα, η επιβίωση θα είναι ακόμη πιο δύσκολη∙ όχι μόνο για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες αλλά για όλους όσους υφίστανται καθημερινά τους κοινωνικούς αυτοματισμούς που επέφεραν τα Μνημόνια. Συγχέοντας σκόπιμα ένα χρήσιμο εργαλείο μιας στοιχειώδους οικονομικής σταθερότητας με το «τέλος της κρίσης», η κυβέρνηση θριαμβολογεί μέσα σε ερείπια. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Έχοντας αμφισβητήσει το υπαρκτό δημοσιονομικό πλεόνασμα και παίζοντας διαρκώς το «παιχνίδι της δραχμής», τώρα αρνείται και αυτή τη θετική οικονομική εξέλιξη, στο όνομα μιας ακαθόριστης «άλλης λύσης», που θα έρθει με μεταφυσικό τρόπο όταν η «ανατροπή» που υπόσχεται, οδηγήσει, εξίσου μεταφυσικά, σε αλυσιδωτές ανατροπές σε όλη την Ευρώπη. Απολυτοποιώντας το πλαστό, σε πολλές περιπτώσεις δίλημμα «μνημόνιο – αντιμνημόνιο», η αξιωματική αντιπολίτευση υιοθετεί αποκλειστικά τη λογική της λαϊκιστικής ρήξης και τον πολιτικό μιζεραμπιλισμό. Η διαρκής πόλωση του διπολισμού αδικεί τη νοημοσύνη των πολιτών και ευτελίζει τα δύσκολα βιώματά τους, σε ένα παζάρι εύκολων ψήφων και θολών προσδοκιών.
Κι όμως. Η έξοδος της χώρας στις αγορές θα μπορούσε να είναι η αφορμή για μια νέα πολιτική αυτογνωσία με ενισχυμένη την κοινωνική αυτοπεποίθηση των πολιτών και την πολιτειακή ευθύνη των πολιτικών. Όχι για τους λόγους που εξηγούν οι οικονομολόγοι αλλά για τους λόγους που συνδέονται με το μεταρρυθμιστικό πρόσημο της πολιτικής σταθερότητας. Κακά τα ψέματα: οικονομία ερήμην της κοινωνίας δεν υπάρχει. Και επειδή η οικονομία είναι πάντα «πολιτική οικονομία», τώρα ακριβώς, σε αυτή την κρίσιμη στιγμή της μετάβασης πρέπει να τεθούν εξαρχής όλα τα πολιτικά ζητήματα που άφησε πίσω του εκείνο το θλιβερό ανακοινωθέν του Καστελόριζου. Η μεταμνημονιακή Ελλάδα δεν μπορεί να είναι ούτε η Ελλάδα της συντηρητικής απορύθμισης του Σαμαρά ούτε η Ελλάδα των τυφλών δημοψηφισμάτων του Τσίπρα. Το τρίπτυχο «ευρωπαϊκή προοπτική-δημοκρατική μεταρρύθμιση- κοινωνική συνοχή» είναι σήμερα πιο επιτακτικό παρά ποτέ. Η χώρα δεν μπορεί να ορθοποδήσει αν το αναπτυξιακό σχέδιο δεν συνδυαστεί με την κοινωνική πολιτική, αν οι δημοκρατικοί θεσμοί δεν θωρακιστούν με την πολιτική αυτονομία που τους αξίζει, αν οι μεταρρυθμίσεις δεν επινοήσουν μια νέα έννοια για το δημόσιο συμφέρον. Είναι σχεδόν σίγουρο πως μετά τις εκλογές θα βρεθούμε μπροστά σε ραγδαίες πολιτικές αλλαγές, που θα αναδιατάξουν την κομματική γεωγραφία∙ ακόμη και του πρόσκαιρου διπολισμού. Και καλό θα είναι τότε, όλοι οι προοδευτικοί πολίτες να βρεθούν πρωταγωνιστές των εξελίξεων για την αλλαγή πολιτικής και όχι απλοί επιβάτες σε σκουριασμένα πλοία με «σημαία ευκαιρίας». Η επιστροφή της ελπίδας δεν περνάει μόνο μέσα από την «έξοδο» στις αγορές αλλά κυρίως μέσα από την επόμενη διπλή κάλπη.
Εκτύπωση στις: 2024-04-23
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=7776