Ο ΕΝΦΙΑ είναι…γυμνός.
Γιώργος, Αγαλιώτης
www.badiera.gr, 2014-09-11
Μόνο λίγες μέρες απέμειναν έως τη πληρωμή της πρώτης δόσης του νέου φόρου ακίνητης περιουσίας ,του λεγόμενου ΕΝΦΙΑ ο οποίος αντικαθιστά τους έκτακτους φόρους που προϋπήρχαν όπως το ΕΕΤΗΔΕ και το ΦΑΠ, εκτινάσσοντας με την εφαρμογή του τα δυνητικά έσοδα του προϋπολογισμού, από τις τεράστιες αλλαγές που συντελούνται στη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας στη χώρα.
Η συζήτηση περί της έμπνευσης αλλά κυρίως της εφαρμογής της νέας αυτής φορολόγησης έχει ανάψει για τα καλά, με αποτέλεσμα να παρατηρούμε καθημερινά μεγάλες αντιπαραθέσεις ,τριβές και συγκρούσεις σε πολιτικό και επιστημονικό επίπεδο ή πεδίο.
Άσχετα αν κάποιος συμφωνεί ή διαφωνεί με το σκεπτικό εφαρμογής του φόρου στη χώρα μας, υπάρχουν δύο στοιχεία τα οποία χαρακτηρίζουν το συγκεκριμένο φόρο.
Το πρώτο είναι πως πρόκειται καθαρά για φόρο κατοχής περιουσίας, μιας και φορολογεί αδιακρίτως(έστω και με κλίμακες) ακίνητα είτε προσφέρουν είτε όχι εισόδημα. Το δεύτερο είναι πως αυξάνει κατακόρυφα τη φορολογική επιβάρυνση όλων των κατόχων ακινήτων έχοντας ως βάση δεδομένων αξίες(αντικειμενικές) οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στη πραγματική αξία των φορολογητέων περιουσιακών στοιχείων.
Τα δύο αυτά κυρίαρχα στοιχεία του νέου φόρου είναι αυτά ακριβώς που δημιουργούν τις αντιπαραθέσεις και επιβάλλουν ερωτήματα σε πολιτικούς, οικονομολόγους και νομικούς, τα οποία χρήζουν άμεσης απάντησης.
Ορισμένα από τα ερωτήματα αυτά είναι.
Είναι ηθική δίκαιη και συνταγματική η φορολόγηση κατοχής περιουσίας που δε παράγει εισόδημα;
Είναι δίκαιη η εκ νέου φορολόγηση περιουσίας της οποίας το εισόδημα ήδη φορολογείται;
Είναι δίκαιη η αδιάκριτη φορολόγηση περιουσίας έστω και με κλίμακα;
Ποιές αλλαγές ή απαλλαγές θα πρέπει να γίνουν αν εφαρμοσθεί ο ΕΝΦΙΑ ούτως ώστε να προστατευθούν καίριοι τομείς της οικονομίας ή ασθενείς κοινωνικές ομάδες;
Με ποιές τιμές θα πρέπει να υπολογιστεί ένας τέτοιος φόρος;
Πως θα εφαρμόζεται δίκαια ενιαία και εφεξής ο φόρος δεδομένου πως η οικονομία είναι ένα πεδίο που μεταβάλλεται;
Έγιναν προσομοιώσεις εφαρμογής του προτού εγκριθεί και ψηφιστεί η εφαρμογή του;
Ελήφθησαν υπόψιν (μελετήθηκαν) τα αντίστοιχα συστήματα φορολογίας της ακίνητης περιουσίας καθώς και τα οικονομικά στοιχεία και στατιστικά, τα οποία ισχύουν στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες, προτού καταλήξουμε στην εφαρμογή του; Υπολογίστηκε και σταθμίστηκε συγκρινόμενη με τα διεθνή στοιχεία η συνολική φορολογική επιβάρυνση των φορολογουμένων στης χώρα μας;
Τα ερωτήματα είναι πολλά και χρήζουν άμεσης απάντησης κατά την άποψή μου όχι τόσο από τους πολιτικούς ,οι οποίοι αποφάσισαν την εφαρμογή του αλλά από τους τεχνοκράτες οι οποίοι εμπνεύστηκαν και εισηγήθηκαν στο πολιτικό προσωπικό ένα τέτοιο φορολογικό πλαίσιο για τα ακίνητα.
Μια απλή σύγκριση με τα ισχύοντα στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες θα μας οδηγήσει δυστυχώς σε συμπεράσματα διόλου κολακευτικά για τους εμπνευστές του νόμου.
Παρακάτω διατίθενται ενδεικτικά στοιχεία τα οποία αλίευσα από διάφορες πηγές για το θέμα.
Στην Ευρώπη υπάρχουν τρία συστήματα φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας :
η φορολογία εισοδήματος που προκύπτει από τις προσόδους των ακινήτων,
η αυτοτελής φορολόγηση της κατοχής
η φορολόγηση πράξεων επί των ακινήτων.
Όσον αφορά στο τεκμαρτό εισόδημα, η Ελλάδα μαζί με τη Γαλλία και τη Γερμανία έχουν τις υψηλότερες συνολικές επιβαρύνσεις πανευρωπαϊκά. Στη φορολόγηση κατοχής ο συντελεστής στην Ελλάδα είναι 2%, όταν στη Γερμανία είναι μόλις 1% και σε χώρες όπως η Αυστρία , η Μεγάλη Βρετανία δεν υπάρχει φορολόγηση. Στη φορολόγηση πράξεων μόνο η Ελλάδα, το Βέλγιο και η Ιταλία έχουν φόρο μεταβίβασης της τάξεως του 10% επί της αξίας, όταν στη Σουηδία βρίσκεται στο 1,5%. Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, δεν υπάρχει ή τελεί υπό κατάργηση ο φόρος κληρονομιάς.
- Στη Γαλλία μια χώρα με μεγάλο συντελεστή φορολόγησης, ο φόρος δεν επιβάλλεται επί του συνόλου της αντικειμενικής – όπως γίνεται στην Ελλάδα -, αλλά είναι φόρος κλάσματος. Δηλαδή ο φόρος επιβάλλεται για παράδειγμα στο 50% της περιουσίας και όχι στο σύνολο της.
- Στη Γερμανία ο φόρος περιουσίας είναι 3,5 τοις χιλίοις.
- Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες όπως Αυστρία, Βουλγαρία, Δανία, Γαλλία, Κύπρος, Ιρλανδία, Νορβηγία, Ελβετία, Αγγλία και αλλού δεν φορολογούνται παιδιά και σύζυγοι(φόρος κληρονομιάς). Φορολογούνται τέκνα και σύζυγοι, εκτός από την Ελλάδα, μόνο στο Βέλγιο, τη Γερμανία και την Ιταλία. Ειδικά στη Γαλλία και την Αγγλία φορολογούνται μόνο τα τέκνα και όχι οι σύζυγοι.
- Ο κανόνας στην Ευρώπη είναι ότι φορολογείται το ακίνητο και όχι ο ιδιοκτήτης. Δεν αθροίζεται όλη η περιουσία ώστε να εμφανίζεται μεγαλοϊδιοκτήτης ο κάτοχος ακίνητης περιουσίας.
- Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα με τρεις ετήσιους φόρους στην αστική ακίνητη ιδιοκτησία, που τώρα μάλιστα θα μονιμοποιηθούν νομοθετικά και για το μέλλον και μία από τις έξι χώρες που φορολογούν την αξία των ακινήτων αθροιστικά, και όχι αυτοτελώς για κάθε ακίνητο. Επίσης η Ελλάδα έχει τον μεγαλύτερο συντελεστή φόρου περιουσίας, 2% ετησίως.
- Η Ελλάδα και η Ιταλία, είναι οι δύο μοναδικές χώρες στην Ευρώπη, που οι φορολογικές (αντικειμενικές) αξίες των ακινήτων υπερβαίνουν της πραγματικές, ενώ σε όλες τις υπόλοιπες χώρες οι φορολογικές αξίες ανέρχονται σε ποσοστό 10-75% των αγοραίων.
- Ο φόρος κατοχής ακινήτων στην Αυστρία κυμαίνεται από 0,1-0,2% της αξίας των ακινήτων (
- Στη Κύπρο η κυβέρνηση εξαίρεσε με τη ρύθμιση τις ιδιοκτησίες αξίας κάτω των 200.000 ευρώ της επιβολής του φόρου, με αποτέλεσμα να εξαιρείται το 54% των υπόχρεων έναντι 40% πέρυσι. Για όσους πληρώνουν ο φόρος είναι το 0,1% της αξίας των ακινήτων.
- Στην Ισπανία ο φόρος κατοχής ακινήτων είναι ξεχωριστός φόρος και εισπράττεται από τους ΟΤΑ προσεγγίζοντας το 0,5-1% της τιμής που έχει διοικητικά καθορισθεί για το κτηματολόγιο της χώρας. Οι τιμές αυτές βρίσκονται για τα παλαιότερα ακίνητα και είναι 20 φορές κάτω από τη σημερινή αγοραία αξία των ακινήτων παρά τη δραματική πτώση των τιμών μετά την εκδήλωση της κρίσης. Αυτές οι τιμές του κτηματολογίου εξηγούν ακόμα και τον εξαιρετικά χαμηλό αριθμό Ισπανών φορολογουμένων που πληρώνουν φόρο περιουσίας.
- Στην Ιρλανδία ο συντελεστής κυμαίνεται από 1% ώς 2%.
Μια απλή ανάγνωση των ανωτέρω αντίστοιχων εφαρμοζόμενων πλαισίων φορολόγησης της κατοχής ακίνητης περιουσίας στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες, καταδεικνύει αυτόματα πως είτε δεν έγιναν οι απαραίτητες μελέτες και συγκρίσεις με τα γενικώς ισχύοντα όσον αφορά στο φόρο κατοχής στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες και τους κοινοτικούς μέσους όρους είτε διαμορφώθηκε ένα νέο φορολογικό πλαίσιο στη χώρα μας χωρίς τις κατάλληλες προσομοιώσεις και υπολογισμούς.
Υπάρχει βέβαια και μια άλλη εκδοχή. Η εκδοχή της ηθελημένης ή επιτηδευμένης υπερφορολόγησης της κατοχής ακίνητης περιουσίας, με το σκεπτικό της άντλησης αυξημένων φορολογικών εσόδων για το προϋπολογισμό χωρίς να εξεταστούν ενδελεχώς και επιστημονικά, όλες οι παράμετροι του νέου πλαισίου.
Αν η τελευταία εκδοχή είναι αληθής ,τότε οι εμπνευστές και εισηγητές του φορολογικού αυτού νόμου έχουν πολλαπλάσια ευθύνη από το πολιτικό προσωπικό που καλείται να ψηφίσει και να εφαρμόσει το νόμο, ακόμα και στη περίπτωση που το πολιτικό προσωπικό τους πίεσε προς αυτή τη κατεύθυνση.
Πρόκειται λοιπόν να εφαρμόσουμε ένα νέο φόρο κατοχής περιουσίας χωρίς να γνωρίζουμε αν είναι συνταγματικός ή όχι, στηριγμένο (βάση δεδομένων υπολογισμού) σε πλαστές και υπέρογκες ‘αντικειμενικές αξίες’ ή χωρίς καθόλου βάση δεδομένων(ακίνητα εκτός ΑΠΑΑ), με αδιάκριτη φορολόγηση επί πάσας ακίνητης περιουσίας(αποφέρει ή όχι εισόδημα, βιομηχανικά ακίνητα, ευπαθείς ομάδες, συνολικά αθροιζόμενες αξίες κλπ.),χωρίς να έχουμε κάνει προσομοιώσεις(εξ’αυτού του λόγου τα τραγελαφικά με τους υπολογισμούς και τη πληρωμή της πρώτης δόσης) ενώ δεν βρισκόμαστε καν κοντά στο μέσο κοινοτικό όρο με όσες Ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζουν ανάλογο φόρο κατοχής ακίνητης περιουσίας.
Πως θα μπορούσε λοιπόν κάποιος να επιχειρηματολογήσει υπέρ ενός τέτοιου φορολογικού νόμου ή πλαισίου;
Ο υπέρμαχος ενός τέτοιου νόμου θα ήταν καταφανέστατα γυμνός από επιχειρήματα από όποια άποψη(κοινωνική-πολιτική-επιστημονική) και να το προσεγγίσει κανείς.
Ο υπέρμαχος θα ήταν γυμνός από επιχειρήματα, όπως γυμνός από άποψη φορολογικής ηθικής, δικαιοσύνης και επιστημονικής τεκμηρίωσης είναι ο νέος αυτός νόμος.
Ο Ε.Ν.Φ.Ι.Α είναι……..γυμνός!
------
* ο Γιώργος Αγαλιώτης είναι οικονομολόγος
Εκτύπωση στις: 2024-04-20
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=7974