«Ο εθνικισμός είναι αμαρτία»
Διονύσης, Γουσέτης
2005-10-15
«Ο εθνικισμός είναι αμαρτία και η Ορθόδοξη Εκκλησία διέπραξε αμάρτημα με το να είναι εθνικιστική». Τέτοια φράση δεν περιμένει κανείς από στόμα ορθόδοξου ιερωμένου. Τόλμησε να την ξεστομίσει ο Κύπριος Μητροπολίτης της κατεχόμενης περιοχής Μόρφου Νεόφυτος και μάλιστα πριν από το «βροντερό όχι» σε συνέντευξη προς Τουρκοκύπρια δημοσιογράφο. Η ανάλυσή του:
«Ο εθνικισμός είναι ένα είδος λατρείας -και είναι σημαντική η λέξη αυτή- προς το έθνος. Όπως γνωρίζετε σε όλες τις θρησκείες και ιδιαιτέρως στην Ορθόδοξη Εκκλησία, λατρεία αποδίδουμε μόνο στον Θεό. Συνεπώς, την πατρίδα μας την αγαπούμε αλλά δεν τη λατρεύουμε. Άρα, όταν η αγάπη μας προς το έθνος αποκτά χαρακτήρα ‘θρησκευτικής λατρείας’, τότε το φαινόμενο αυτό η Ορθόδοξη Εκκλησία τουλάχιστον, το θεωρεί αμαρτία και αίρεση.
Γιατί όμως η Εκκλησία της Κύπρου και ο κόσμος της Κύπρου πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, παρόλο πού είχαν προηγηθεί εκατό χρόνια εθνικισμού στην μητέρα Ελλάδα, οι Κύπριοι δεν αναπτύσσουν εθνικισμό; Ο λόγος κατά τη γνώμη μου, είναι ότι λειτουργούσε ακόμη η Κύπρος ως γειτονιά της Ανατολής. Η Κύπρος ανήκε στη γειτονιά της Ανατολής (της Σμύρνης, της Βηρυτού, της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας, των Ιεροσολύμων) και όλοι οι επίσκοποι και Αρχιεπίσκοποι της Κύπρου είχαν πολύ σχέση με το Φανάρι, πού εξέφραζε τη θεολογική και κοινωνιολογική οικουμενικότητα της Ορθοδοξίας και όχι του εθνικισμού. Μετά το 1922, η Κύπρος χάνει αυτή την επαφή με την Ανατολή και η μόνη επαφή πού έχει με τον ελληνικό κόσμο, είναι το κράτος των Αθηνών. Οι επίσκοποι σπουδάζουν σε αυτό το κράτος, και έτσι μεταφέρουν στην Κύπρο αυτές τις ιδεολογίες και αυτό το ήθος, πού διαπνέεται από ένα εθνοκεντρισμό».
Είναι μάλλον υλιστική, παρά θεολογική αυτή η ανάλυση. Συνεπής με τις ιδέες του, ο Νεόφυτος δεν έμεινε στα λόγια. Ύστερα από το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, τον Απρίλιο του 2003, άρχισε μια μοναδική ιεραποστολική εκστρατεία στο κατεχόμενο τμήμα της μητροπολιτικής του περιφέρειας, όχι βέβαια για να προσηλυτίσει τους Τουρκοκύπριους, αλλά για να ακούσει τους προβληματισμούς τους. Επαναλειτούργησε, ύστερα από 30 χρόνια, τον ναό του αγίου Μάμα, με τη βοήθεια ομάδας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων από τη Μόρφου, σε συνεννόηση με τον διάδοχο του «αδιάλλακτου» Ντενκτάς, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Το γεγονός αυτό προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση ακραίων στοιχείων, καθώς και την έντονη δυσφορία της κυπριακής κυβέρνησης. Ωστόσο, τα μεγάλα κόμματα ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ τη χαιρέτησαν και συμμετέχουν κάθε χρόνο, μαζί με πρέσβεις ευρωπαϊκών κρατών, σ’ αυτόν τον ιδιόμορφο εσπερινό.
Όπως λέει ο ίδιος, μέσα από την επαφή του, ανακάλυψε πως δεν είχε τίποτα να χωρίσει με τους Τουρκοκύπριους. Άκουσε και κατανόησε τον πόνο τους, που είναι απαράλλαχτος με τον πόνο του πρόσφυγα του 1974, που είναι δικός του. Η πορεία του Νεόφυτου και των Μορφιτών στη Μόρφου είχε τόσο μεγάλη απήχηση στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, που άλλαξε την εικόνα του ράσου μεταξύ των Τουρκοκυπρίων, με αποκορύφωμα τη ζωντανή μετάδοση από τουρκοκυπριακό τηλεοπτικό σταθμό του εσπερινού στον εορτάζοντα μητροπολιτικό ναό του Αγίου Μάμα στην κατεχόμενη πόλη. Πράγματα δηλαδή απίστευτα για όσων το μυαλό έχει εγκλωβιστεί στη μισαλλοδοξία με την οποία μας διαπαιδαγώγησαν.
Όμως, οι καιροί άλλαξαν. Έχει περάσει ενάμισης χρόνος από το δημοψήφισμα. Τα προσχήματα αγάπης και συνεργασίας με τους Τουρκοκύπριους, στάχτη στα μάτια των Δυτικών, έγιναν άχρηστα. Οι εθνοφύλακες εκφράζονται πιο ελεύθερα. Ο μητροπολίτης Κερύνειας Παύλος ζήτησε να ληφθούν μέτρα κατά του Νεόφυτου, διότι «συναλλάττεται με την υποτελή στην Τουρκία διοίκηση του Ταλάτ, με το πρόσχημα της επανένωσης, νομιμοποιεί την παρανομία και εμπεδώνει τη διχοτόμηση». Πέρυσι τον είχε απλώς επικρίνει διότι «επέτρεψε σε αλλόθρησκους να μπουν στο ναό».
Δεν αποτελούν έκπληξη, βέβαια, τέτοιες φαρισαϊκές αντιδράσεις σ’ εκείνον που δίδαξε ότι: «εκείνοι που λένε ότι δεν θέλουν να ζήσουν μαζί με τους Τουρκοκυπρίους δεν είναι καλοί Χριστιανοί». Έκπληξη, τουλάχιστον για όσους δεν παροικούν την Ιερουσαλήμ, αποτελεί η αντίδραση του αρχηγού του αριστερού ΑΚΕΛ στη φετινή πορεία (11/10/05): Στην προτροπή του Μητροπολίτη Νεόφυτου προς τον Πρόεδρο της Βουλής να συμβάλει στην καλλιέργεια αγωγής των νέων μας για επαναπροσέγγιση με τους Τουρκοκύπριους –δε μίλησε για Τουρκοκυπριακή ηγεσία ούτε για ψευδοκράτος– ο κ. Χριστόφιας αντέδρασε με εμφανή εκνευρισμό και οργίλο ύφος μιλώντας για γάντι που του έριξε ο Μητροπολίτης και δηλώνοντας λεβέντικα ότι το σήκωσε.
Η εθνικιστική μετάλλαξη του κάποτε πρωτοπόρου της επαναπροσέγγισης ΑΚΕΛ είναι ορατή. Αν ο εθνικισμός για τους χριστιανούς είναι αμαρτία, για τους αριστερούς είναι παραχώρηση στο σταλινισμό και στην αντίδραση.
Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=833