ΣΥΡΙΖΑ, κυβέρνηση και πολιτική

Θεόδωρος, Γεωργίου

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2015-04-01

Στη δημόσια πολιτική σφαίρα η νοηματική απήχηση της πρότασης «πρώτη φορά Αριστερά» δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Αδιαμφισβήτητο γεγονός είναι και η αναφορά της, δηλαδή το πραγματικό συμβάν, ότι η Αριστερά σχημάτισε κυβέρνηση για πρώτη φορά ύστερα από εβδομήντα χρόνια. Με την παρέλευση δύο και πλέον μηνών παρέχεται σε κάθε πολίτη η δυνατότητα να αναλύσει την πολιτική κατάσταση με άξονα αυτή τη διαπίστωση.

Θα αναπτύξω από τη σκοπιά της πολιτικής φιλοσοφίας μερικές σκέψεις που αναφέρονται σε τρία σημεία: πρώτον, στον δομικό και πραγματολογικό μετασχηματισμό που υφίσταται ο ΣΥΡΙΖΑ ως αριστερό κόμμα που έχει σχηματίσει κυβέρνηση και ασκεί πολιτική εξουσία· δεύτερον, στο σύστημα διακυβέρνησης, το οποίο έχει υιοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση· και τρίτον, στον τύπο πολιτικής εξουσίας μέσω του οποίου ο ΣΥΡΙΖΑ ως πολιτική δύναμη επιδιώκει να επιλύσει τα κοινωνικά προβλήματα.

Οσον αφορά το πρώτο σημείο: ο ριζοσπαστικός χαρακτήρας του ΣΥΡΙΖΑ ως αριστερής κομματικής συλλογικότητας επιβάλλει τον αναστοχασμό ως κριτήριο του ελέγχου των ιδεών και της πρακτικής εφαρμογής της ιδεολογίας του. Η αριστερή ιδεολογία ποτέ δεν μετατρέπεται σε «φυσική ιστορία», αλλά εντάσσεται ως δυναμική πρακτική στην εκάστοτε συγκυρία. Για την ελληνική πολιτική μορφή ζωής η ιστορική περίοδος της μεταπολίτευσης (1974-2010) σε επίπεδο πολιτικής συνείδησης λειτούργησε δημιουργικά για τη δημοκρατία και τον κοινοβουλευτισμό. Κατά συνέπεια ο ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνει να σχηματίσει κυβέρνηση όχι μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, αλλά μετά το τέλος της μεταπολίτευσης και επί πλέον στη βάση ενός εντελώς νέου πραγματολογικού παράγοντα, που είναι η πολιτική διαχείριση του δημόσιου χρέους.

Οι περαιτέρω σκέψεις οδηγούν στα εξής: αφενός ότι ο ριζοσπαστισμός του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να είναι μία μεταφυσική ιδέα, ούτε μία ιδεολογική φενάκη, αφετέρου μέσω του αναστοχασμού δεν μπορεί παρά να είναι επεξεργασία και εμπλουτισμός των πολιτικών κατακτήσεων της μεταπολίτευσης. Ας σημειωθεί ότι ένα δημιουργικό και παραγωγικό τμήμα της Αριστεράς (η ΔΗΜ.ΑΡ.) τέθηκε στο περιθώριο κατά τις πρόσφατες εκλογές, μολονότι η πολιτική συνεισφορά της στη διαμόρφωση του συνολικού πολιτικού κεφαλαίου της μεταπολίτευσης υπήρξε τεράστια και ανεξαργύρωτη.

Ομως ο ριζοσπαστισμός του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αριστερός ριζοσπαστισμός. Δεν έχει τα στοιχεία του αναστοχασμού και της συγκυριακής δημοκρατικής και διαφωτιστικής παρέμβασης. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως αριστερό κόμμα, σχηματίζει κυβέρνηση και στους ώμους του κουβαλάει τα βάρη της «πολιτικής θεολογίας». Αυτό το διαπιστώνουμε στο σύστημα διακυβέρνησης το οποίο υιοθέτησε. Διά γυμνού οφθαλμού όλοι βλέπουμε ότι στοιχειώδη ζητήματα, όπως π.χ. ο καταμερισμός εργασίας ανάμεσα στο πολιτικό έργο και την ιδιωτική εργασία (υπόθεση Κατρούγκαλου), γίνονται μείζονα ζητήματα πολιτικής δημοσιότητας σε μια πραγματικά φτωχή κοινωνία! Εδώ και δύο μήνες προσπαθούμε ως πολιτική κοινωνία να αποκτήσουμε επιτέλους πολιτική υπόσταση, να βρούμε χρήματα, να επιβιώσουμε σε στοιχειώδες επίπεδο, και οι πολίτες ως παθητικοί ακροατές, ως αναγνώστες και ως θεατές, ακούμε πρωτάκουστα πράγματα από έναν «υπουργό» ο οποίος ούτε το κακέκτυπο του «σοφιστή» δεν μπορεί να είναι!

Με άλλα λόγια, το σύστημα διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ ως αριστερού κόμματος το οποίο σχημάτισε κυβέρνηση έχει τις ρίζες του στον πραγματολογικό μετασχηματισμό του ως κομματικής συλλογικότητας. Για να θυμηθούμε τον Γάλλο φιλόσοφο Gilles Deleuze: η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι το «ρίζωμα» του κόμματος ΣΥΡΙΖΑ. Ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ εκδηλώνει την αμηχανία του σε όλα τα επίπεδα του συστήματος διακυβέρνησης. Ενώ η ιστορική και η κοινωνική συγκυρία για την ελληνική πολιτική μορφή ζωής είναι σ’ αυτή τη φάση της ευρωπαϊκής ιστορίας μοναδική, ο μεταφυσικός ριζοσπαστισμός του ΣΥΡΙΖΑ και οι κυβερνητικές αγκυλώσεις του δεν του επιτρέπουν να παίξει τον πρωτοποριακό και πρωταγωνιστικό ρόλο που η ελληνική πραγματικότητα του έχει αναθέσει.

Η μεγάλη αυτή αντίφαση καθίσταται σαφής, εάν εξετάσουμε έστω σε γενικές γραμμές τον τύπο πολιτικής εξουσίας μέσω του οποίου επιδιώκει ο ΣΥΡΙΖΑ την επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων. Εννοείται πως δεν γίνεται καμία σύγκριση με την προηγούμενη τεχνοκρατική κυβέρνηση των Σαμαρά – Βενιζέλου, η οποία μέσω μιας φιλανθρωπικής λογικής εγκατέστησε δίκτυο διανομής του δημοσιονομικού πλεονάσματος. Αλλά όπως φαίνεται, και ο ΣΥΡΙΖΑ ως φιλάνθρωπο κοινοτικό ταμείο συμπεριφέρεται. Η νομοθετική πρακτική της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας δεν έχει καμία σχέση με τις ιδέες του πολιτικού διαφωτισμού. Οι πολίτες περιμένουμε να δούμε πώς θα διατεθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια για την «ανθρωπιστική κρίση».

Δύο ακόμη παρατηρήσεις σχετικά με τον τύπο άσκησης της πολιτικής εξουσίας: ο ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε την επομένη των εκλογών να συμπράξει σε επίπεδο κυβέρνησης με το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων (ΑΝ.ΕΛΛ.), χωρίς να εξαντλήσει τον χρόνο των κοινοβουλευτικών διαβουλεύσεων. Ο συνάδελφος Γιώργος Μαργαρίτης γράφει («Εφ.Συν.» Δευτέρα 23 Μαρτίου 2015) «ο γάμος ήταν εξαιρετικά γρήγορος, γεγονός που αφήνει υποψίες ότι το αίσθημα υπέβοσκε από καιρό». Τελικά, η κυβερνητική συνεργασία των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. δεν είναι τυπική συνδιοίκηση, αλλά οργανική συμπληρωματική σχέση, πράγμα που σημαίνει πολλά για τη λειτουργία της ελληνικής πολιτικής μορφής ζωής. Και εννοείται ότι θα ακολουθήσουν περισσότερα.

Εκτύπωση στις: 2024-04-20
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=8356