Μπροστά στην κάλπη

Γιώργος, Γιαννουλόπουλος

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2015-07-05

Μια από τις επιμέρους αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε όσους θέλουν να παραμείνουμε στον δρόμο που μας υποδεικνύει η σημερινή Ευρώπη και σε όσους αντιστέκονται έχει να κάνει με το πώς αντιλαμβάνονται την πολιτική σε ένα πλαίσιο υπερεθνικό.

Ο ΣΥΡΙΖΑ διατείνεται ότι ενώ οι εταίροι μας μιλούν με αριθμούς, ο απώτερος στόχος τους είναι ιδεολογικός: να πνίξουν εν τη γενέσει ένα κίνημα που απειλεί ολόκληρο το νεοφιλελεύθερο οικοδόμημα. Και απαιτεί, μετά τη νίκη του στις εκλογές, να σεβαστούν την ετυμηγορία του ελληνικού λαού αποδεχόμενοι τις προτάσεις της κυβέρνησης. Πρόκειται για άποψη, η οποία ικανοποιεί συναισθηματικά μια μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης, παραβιάζοντας όμως την κοινή λογική.

Διότι, πρώτον, οι κυβερνήσεις των υπόλοιπων χωρών της ευρωζώνης υποχρεούνται να εφαρμόσουν τις εντολές που έλαβαν από τους δικούς τους ψηφοφόρους. Και, δεύτερον, προς τι η έκπληξη και η οργή; Ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κηρύξει τον δικό του ιδεολογικό πόλεμο πέραν των ελληνικών συνόρων, υποστηρίζοντας ανοιχτά τους Podemos στην Ισπανία, κόντρα στην εκλεγμένη κυβέρνηση Ραχόι, ενώ στην Ιταλία υπάρχει το κόμμα με το όνομα «Λίστα Τσίπρα». (Φανταστείτε να είχαμε Λίστα Σόιμπλε στην Ελλάδα!)

Αλήθεια, περίμενε ο Γ. Βαρουφάκης να τον διευκολύνουν οι ιδεολογικοί του αντίπαλοι τον Φεβρουάριο δίνοντάς του δάνειο-γέφυρα για να μπορέσει να τους υποσκάψει; Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Οσο για το δημοψήφισμα, αν οι εταίροι ακολουθούσαν το δικό μας παράδειγμα, αμφιβάλλω αν θα βρισκόταν μία (αριθμητικώς 1) χώρα που ο λαός της θα έδινε την εντολή στην κυβέρνησή του να ικανοποιήσει τα αιτήματα του ΣΥΡΙΖΑ.

Από την άλλη μεριά, η τάση πολλών οπαδών του «Ναι» να θεωρούν ότι τα διάφορα μνημόνια απορρέουν φυσιολογικά από μια έλλογη και τεχνοκρατικά αποστασιοποιημένη εκτίμηση της κατάστασης, ουδεμία σχέση έχουσα με ιδεολογίες και άλλα τέτοια που καταλογίζουν αποκλειστικά στην Αριστερά, είναι εξίσου λανθασμένη. Εδώ και μερικές δεκαετίες, στην Ευρώπη δεν επικρατεί η κοινή λογική αλλά μια ιδεολογική επιλογή –δηλαδή η απορρύθμιση της αγοράς και η παρεπόμενη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους– την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ, οι Podemos ή οποιοσδήποτε άλλος έχουν δικαίωμα να αμφισβητήσουν.

Το σόφισμα είναι παλιό και δοκιμασμένο: επειδή τα συμπεράσματα από μια συγκεκριμένη ιδεολογική εκκίνηση αντλούνται ορθολογικά, δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν και αποδεκτά ως τέτοια διότι προϋποθέτουν μια αυθαίρετη, δηλαδή ούτε φυσιολογική ούτε αιτιολογημένη, αρχική επιλογή. Κι αυτό κάνει τη θέση τους εξίσου ιδεολογική.

O ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, δεν υποχρεούται από την κοινή λογική να κολυμπήσει με το ρεύμα του νεοφιλελευθερισμού, εφόσον το δικαίωμά του να διαφωνεί και να εξεγείρεται, ακόμα και ως αμελητέα ποσότητα μέσα στην τεράστια δημοκρατία της Ευρώπης, είναι αναφαίρετο.

Για εμένα τουλάχιστον το θέμα είναι πώς το έκανε. Νομίζω ότι η τακτική που ακολούθησε αποδείχθηκε αναποτελεσματική, ερασιτεχνική, προκλητικά δημαγωγική και άκρως λαϊκιστική. Μερικές φορές, μάλιστα, ξέθαψε τα εφιαλτικά επιχειρήματα της εθνικόφρονης Δεξιάς (εννοώ τις κατηγορίες ότι όποιοι αντιτίθενται στον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι επαρκώς Ελληνες).

Αντί να βρει ερείσματα μέσα στην Ευρώπη τώρα που ο άνεμος άρχισε να φυσάει προς τη σωστή κατεύθυνση –υπενθυμίζω την ποσοτική χαλάρωση που έπειτα από χρόνια αντιρρήσεων και δισταγμών υιοθέτησε η ΕΚΤ– εξαπέλυσε τον Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος ανέλαβε να διδάξει στους συναδέλφους του την οικονομική επιστήμη και ταυτόχρονα να τους ενημερώσει για το τι θα φορεθεί εφέτος.

Το χειρότερο όμως το φύλαξαν για το εσωτερικό της χώρας. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκμεταλλεύτηκε κυνικά μια συναισθηματικά φορτισμένη κατάσταση, υποσχόμενος λαγούς με πετραχήλια. Και όχι μόνο. Το κύριο μήνυμα ήταν ότι δεν υπάρχουν δύσκολα διλήμματα. Ή, αλλιώς, και θα σκίσουμε το μνημόνιο την επόμενη μέρα και δεν θα τα χαλάσουμε με τους δανειστές.

Αν ειλικρινά υποτίμησαν τις δυσκολίες, ελέγχονται για ανικανότητα. (Οι προειδοποιήσεις δεν έλειψαν, αλλά ποιος ακούει τους γερμανοτσολιάδες;) Αν τις απέκρυψαν, είπαν απλώς ψέματα. Το ίδιο ακριβώς συνέβη και με το δημοψήφισμα: εισηγήθηκαν το βροντερό «Οχι», αποφεύγοντας όμως συστηματικά να πουν τι θα συμβεί αν το κερδίσουν. Η μόνη πρόβλεψη του πρωθυπουργού ήταν ότι το «Οχι» στο δημοψήφισμα δεν έχει καμία σχέση με την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Προφανώς το τι συμβαίνει στην ευρωζώνη το καθορίζει ο Αλέξης Τσίπρας.

Κι αυτό, ενώ μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει μια τάση, η οποία μπορεί να μην μου αρέσει, αλλά οφείλω να παραδεχθώ την ιδεολογική της συνέπεια. Ψηφίζουμε «Οχι» είπαν, κι αν το τίμημα είναι η έξοδος από την ευρωζώνη θα το πληρώσουμε. Ανατριχιαστική αλλά ξεκάθαρη και τίμια θέση.

Τελειώνοντας, δύο λόγια για τη διατύπωση του ερωτήματος που θα τη χαρακτήριζα επιεικώς κουτοπονηριά: μας καλούν να πούμε αν μας αρέσουν ή δεν μας αρέσουν οι προτάσεις των δανειστών, ενώ το πραγματικά ζητούμενο είναι να συζητήσουμε και να προβληματιστούμε για το ποιες θα είναι οι συνέπειες από ένα «Ναι» ή ένα «Οχι». Και με βάση τα συμπεράσματα που θα βγάλει ο καθένας, να διαλέξουμε.

Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=8602