Γαλάζια Πορτογαλία
Τα Νέα, 2015-09-26
Η Πορτογαλία είναι μια χώρα που μας μοιάζει - σε έκταση, πληθυσμό και κατά κεφαλήν εισόδημα. Χώρα θαλασσινών και έθνος αποδήμων. Δικτατορίες που έπεσαν με λίγους μήνες διαφορά. Μνημόνιο και τρόικα, με διαφορά ενός χρόνου ακριβώς. Και τώρα, εκείνοι έχουν εκλογές την άλλη Κυριακή, δύο εβδομάδες έπειτα από εμάς. Και το θέμα της συζήτησης στις εκλογές τους είμαστε εμείς.
Ο Πέντρο Πάσος Κοέλιο, πρωθυπουργός και διεκδικητής των εκλογών, επικεφαλής της κεντροδεξιάς συμμαχίας, παινεύεται ότι εφάρμοσε το ίδιο πρόγραμμα με την Ελλάδα, υπό την εποπτεία της ίδιας τρόικας, με πολύ μικρότερες απώλειες στο εθνικό εισόδημα, πολύ λιγότερο κοινωνικό πόνο και χαμηλότερη ανεργία. Και πως, επιπλέον, χρειάστηκε ένα μόνο Μνημόνιο, τρία χρόνια, για να ξαναβγεί στις αγορές. «Ψηφίστε Σοσιαλιστές», λέει, «και θα βρεθείτε σαν τους Ελληνες, με νέο Μνημόνιο και καινούργια βάσανα».
Ο αντίπαλός του, ο Σοσιαλιστής Αντόνιο Κόστα, κατεβαίνει στις εκλογές μ’ ένα πρόγραμμα κατά της λιτότητας. Κατηγορεί τους αντιπάλους του ότι χρησιμοποίησαν το Μνημόνιο ως πρόσχημα για να επιτεθούν στο κοινωνικό κράτος. Και προτείνει αυξήσεις μισθών και μειώσεις φόρων για να αναζωογονηθεί μια οικονομία που, αν πέτυχε τη δημοσιονομική της εξυγίανση, ελάχιστα σημάδια ανάπτυξης δίνει, κρύβει την ανεργία πίσω από τη μαζική μετανάστευση των νέων και, επιπλέον, έχει, βγαίνοντας από το Μνημόνιο, μεγαλύτερο χρέος απ’ όσο είχε όταν μπήκε. «Αν δεν τονώσουμε γρήγορα την οικονομική δραστηριότητα, υπερβαίνοντας τη λιτότητα», λέει, «τότε είναι που θα χρειαστούμε νέο Μνημόνιο, σαν την Ελλάδα».
Τα δύο ντιμπέιτ έγιναν την τελευταία προεκλογική εβδομάδα των ελληνικών εκλογών και είχαν έντονο άρωμα Ελλάδας. Η ελληνική εμπειρία, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι επιδόσεις του ήταν ένα κεντρικό θέμα συζήτησης. Και τα επιχειρήματα υπέρ και κατά της λιτότητας θύμιζαν έντονα τον ελληνικό διάλογο των τελευταίων χρόνων.
Αλλά οι ομοιότητες τελειώνουν εδώ. Εκεί, ο διάλογος ανάμεσα στους απολογητές και τους πολέμιους του Μνημονίου ήταν, όλα αυτά τα χρόνια, έντονος αλλά ορθολογικός. Οι δύο πλευρές αντήλλασσαν επιχειρήματα, όχι κατηγορίες για εγκλήματα καθοσιώσεως, εσχάτης προδοσίας και ηθικής απαξίας. Το περιεχόμενο του πορτογαλικού Μνημονίου αμφισβητήθηκε, αλλά κανείς δεν το παρουσίασε ως προϊόν συνωμοσίας για την υποδούλωση της χώρας. Κανείς δεν υποσχέθηκε να καταργήσει το Μνημόνιο μ’ έναν νόμο. Και, προπάντων, κανείς στο πολιτικό «μέινστριμ» δεν πρότεινε ποτέ ως λύση την έξοδο της Πορτογαλίας από το ευρώ και την επιστροφή στο εσκούδο.
Στο ερώτημα που σπανίως τίθεται στον δικό μας διάλογο, «γιατί η Πορτογαλία εφάρμοσε ένα ανάλογο πρόγραμμα με λιγότερα δράματα από εμάς και μικρότερο οικονομικό και κοινωνικό κόστος;», η απάντηση δεν μπορεί να είναι μονοσήμαντη. Αλλά οπωσδήποτε μία από τις εξηγήσεις του μυστηρίου κρύβεται πίσω από τη διαφορετική συμπεριφορά (και διαφορετική ποιότητα;) του πολιτικού κόσμου των δύο χωρών.
Στην Πορτογαλία, ήδη από το 2009, οι Συντηρητικοί, στην αντιπολίτευση τότε, δεν δίστασαν να ψηφίσουν μαζί με τους κυβερνώντες Σοσιαλιστές μέτρα λιτότητας για να αποφύγουν την ελληνική μοίρα. Οταν το μοιραίο χτύπησε και τη δική τους πόρτα, κυβέρνηση και αντιπολίτευση διαπραγματεύθηκαν από κοινού το περιεχόμενο του Μνημονίου, το συνυπέγραψαν και προκήρυξαν αμέσως εκλογές, ώστε να βρει η βαριά συμφωνία μια κοινωνική νομιμοποίηση και να επιλέξουν οι Πορτογάλοι σε ποιον θα αναθέσουν την εφαρμογή της. Οταν οι Σοσιαλιστές, που έχασαν τις εκλογές το 2011 και συγκλονίστηκαν από ένα σκάνδαλο που έφερε τον πρώην πρωθυπουργό Σόκρατες στη φυλακή, ανασυγκροτήθηκαν και κέρδισαν με άνεση τις ευρωεκλογές, οι κυβερνώντες Συντηρητικοί δεν πανικοβλήθηκαν, δεν άρχισαν να σχίζουν το Μνημόνιο «σελίδα σελίδα», ούτε έκαναν «ανασχηματισμό των σουργέλων». Και κανείς από τους δύο δεν άνοιξε συζήτηση μήπως είχε κάνει λάθος που πολιτεύθηκε συναινετικά - όπως κάνουν τώρα στελέχη της ΝΔ παρ’ ημίν.
Με όλα αυτά η Πορτογαλία δεν πήγε στον παράδεισο. Γλίτωσε, όμως, από ένα αχρείαστο επιπλέον κόστος, το οποίο εμείς πληρώσαμε διπλό και τρίδιπλο.
Παρ’ όλα αυτά, οι πορτογαλικές εφημερίδες θρηνούν για την απάθεια των ψηφοφόρων και προβλέπουν μεγάλη αποχή, περίπου 40%. Και οι ποδοσφαιρικές ομάδες έκριναν ότι το πρωτάθλημα είναι σημαντικότερο από τις κάλπες και γι’ αυτό θα διεξαχθούν οι αγώνες κανονικά την Κυριακή των εκλογών. Ολα έχουν ένα τίμημα.
Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=8802