Τα χαρακτηριστικά της ψήφου του Σεπτεμβρίου
Κώστας, Καρατέγος
2015-10-19
Γενικές Παρατηρήσεις
Αν και οι πρόσφατες εκλογές διεξήχθήσαν σε πολύ διαφορετικό πολιτικό περιβάλλον από εκείνες του Ιανουαρίου, λίγες αλλαγές επέφεραν στο σύνολο των εκλογικών αποτελεσμάτων και συσχετισμών. ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ διατήρησαν, με μικρές αυξομειώσεις, τις δυνάμεις τους, ενώ και τα υπόλοιπα κόμματα της προηγούμενης Βουλής αντιπροσωπεύονται και πάλι, κινούμενα σε παραπλήσια με τότε ποσοστά, με κάποιες διαφορές στην σειρά κατάταξης τους. Νέο στοιχείο ουσιαστικά είναι μόνο η είσοδος Λεβέντη, και η σχετικά μη αναμενόμενη αρχικά, αποτυχία της ΛΑΕ να εκπροσωπηθεί.
Ο ΣΥΡΙΖΑ παρά το γεγονός της πλήρους αποτυχίας της στρατηγικής του, και της μεγάλης κρίσης που αντιμετώπισε, κατόρθωσε να κυριαρχήσει, θέτοντας με ηγεμονικό τρόπο τα προτάγματα του νέου, της σκληρής διαπραγμάτευσης και της δεύτερης ευκαιρίας. Η επτάμηνη διακυβέρνηση και το δημοψήφισμα δημιούργησαν εφεδρείες, με τις οποίες αναπλήρωσε εύκολα τις απώλειες όσων αποχώρησαν. Ομογενοποίησε το εκλογικό του σώμα με αντιστοίχιση κέντρου-επαρχίας, και διατήρησε την επιρροή του στις χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις. Η διπλάσια πρόθεση ψήφου της τελευταίας εβδομάδας σε σχέση με την ΝΔ, του επέτρεψε να μετατρέψει μια διαφαινόμενη αμφίβολη αναμέτρηση, σε εύκολη νίκη.
Η ΝΔ δεν μπόρεσε να κεφαλοποιήσει κέρδη από την καταστροφική διαχείριση ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτίστηκε με την παλιά κατάσταση πραγμάτων, και με την αποδοχή οποιουδήποτε μνημονίου. Ο αρχικός ενθουσιασμός λόγω της άμεσης συσπείρωσης της, και της προβολής ενός λαικότερου προφίλ από τον Β.Μειμαράκη, γρήγορα εξανεμίσθηκε, και μόνο η αδυναμία ακριβούς δημοσκοπικής πρόβλεψης την κράτησε στο παιγνίδι ως το τέλος.
Η Χρυσή Αυγή για μια φορά ακόμη απέδειξε ότι δεν είναι εποχιακό φαινόμενο, αλλά ότι ήρθε για να μείνει. Παρέμεινε τρίτο κόμμα, εκμεταλλευόμενη τόσο την μνημονιακή προσχώρηση ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛΛ, αλλά και την έκρηξη του προσφυγικού. Σημαντικό της πλεονέκτημα η ουσιαστική ‘νομιμοποίηση’ της από τις νεότερες ηλικίες.
Το ΚΚΕ δεν πέτυχε να πλαγιοκοπήσει τον ΣΥΡΙΖΑ, σε ιδιαίτερα ευνοικές συνθήκες. Μοιάζει καθηλωμένο και στάσιμο, αρκούμενο στην απλή αναπαραγωγή του.
Το ΠΟΤΑΜΙ υποχώρησε σημαντικά, χάνοντας σε ελάχιστο διάστημα το 1/3 των δυνάμέων του. Η απήχηση του αποδείχθηκε συγκυριακή, χωρίς ιδιαίτερο βάθος, έμοιαζε καιροσκοπικό και αμφιταλαντευόμενο, ενώ του στοίχισε και ο ‘αντιλαικιστικός’ σνομπισμός του. Τα ποιοτικά στοιχεία των ψηφοφόρων του, παραπέμπουν σε κόμμα βαθιά ‘αθηνοκεντρικό’, με αποκλειστική σχεδόν απεύθυνση από ανώτερη μεσαία τάξη και πάνω, χαρακτηριστικά που συναντούσαμε παλαιότερα στους διάφορους σχηματισμούς των ‘φιλελεύθερων’.
Οι ΑΝΕΛΛ άντεξαν παρά τις απώλειες, παίζοντας με μαεστρία το χαρτί του εθνολαικισμού, και της εξουσίας, βοηθούμενοι και από την στήριξη ΣΥΡΙΖΑ.
Η Ένωση Κεντρώων αν και πιέσθηκε αισθητά τις τελευταίες μέρες, πέτυχε να εισπράξει μεγάλο μέρος της χαλαρής αντιπολιτικής ψήφου διαμαρτυρίας, περνώντας το κατώφλι του 3%.
Η Λαική Ενότητα, υπερεκτίμησε τις δυνάμεις της, δεν προέβλεψε την αλλαγή του πολιτικού διακυβεύματος μετά το δημοψήφισμα, και την καθοριστική επίδραση του παράγοντα ‘Τσίπρας’. Τα βαριά ονόματα που είχε στις τάξεις της, πίστεψαν ότι η εσωκομματική τους εντός ΣΥΡΙΖΑ επιρροή, είχε και αντίστοιχο κοινωνικό αντίκρυσμα. Έκαναν λάθος και το πλήρωσαν μένοντας εκτός Βουλής.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ (Δημοσκοπήσεις- Κατανομή-Μετακινήσεις)
Μετά τα εκλογές του Ιανουαρίου τα κόμματα που συγκρότησαν την Δημοκρατική Συμπαράταξη, γνώρισαν ιδιαίτερα χαμηλές δημοσκοπικές επιδόσεις. Η μεν ΔΗΜΑΡ δεν ανιχνεύονταν καν, (όπως εξάλλου και το ΚΙΔΗΣΟ), ενώ το ΠΑΣΟΚ αφού Μάρτιο και Απρίλιο ήταν σαφώς κάτω από το 3%, τον Ιούνιο βρισκόταν στο 3,5% (με αναγωγή των αναποφάσιστων). Με την προκήρυξη των εκλογών και την αύξηση της συσπείρωσης του, ανέβηκε πάνω από το 4%, όμως παρέμενε 7ο -8ο κόμμα κάτω από την ΛΑΕ και σε πολλές έρευνες και από τον Λεβέντη. Κέρδιζε περί τις 13 έδρες, χωρίς να εκλέγει βουλευτή επικρατείας.
Έπειτα από την ανακοίνωση συγκρότησης της Συμπαράταξης, το σχήμα εμφάνισε ανοδική πορεία τις επόμενες 2 εβδομάδες, περί την 1 μονάδα ανά εβδομάδα, δημιουργώντας την προσδοκία κατάκτησης της τρίτης θέσης. Η κίνηση αυτή εξαντλήθηκε την τελευταία εβδομάδα, κατά την οποία το ποσοστό παρέμεινε ουσιαστικά στάσιμο (6,3% ήταν ο μέσος όρος των δημοσκοπήσεων του τελευταίου επταημέρου, όσο δηλαδή και το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα).
Με βάση το exit poll, το συγκεκριμένο ποσοστό αναλύεται ως προς την ψήφο του Ιανουαρίου, χοντρικά σε 3,5% ψηφοφόροι ΠΑΣΟΚ(75% συσπείρωση), 1% ΚΙΔΗΣΟ (κάτι λιγότερο από τους μισούς), 0,7% ΣΥΡΙΖΑ, 0,4% ΠΟΤΑΜΙ, 0,3% ΝΔ, 0,4% υπόλοιποι. Το ισοζύγιο μετακινήσεων με ΣΥΡΙΖΑ-ΠΟΤΑΜΙ-ΝΔ ήταν θετικό πάνω από μισή μονάδα ( από 1 περίπου αρνητικό στην έναρξη της προεκλογικής περιόδου). Αυτή η αντιστροφή και η μεγαλύτερη συσπείρωση εξηγούν την αυξητική τάση της Συμπαράταξης.
Όσον αφορά την γεωγραφική κατανομή της ψήφου, παρατηρείται μεγάλη απόσταση ανάμεσα στις εκλογικές περιφέρειες των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης, και στις υπόλοιπες. Στο σύνολο της χώρας πλην των 2 αυτών νομών, η Συμπαράταξη είναι καθαρά τρίτο κόμμα με ποσοστό 7,5%. Στις 7 περιφέρειες Αττικής και Θεσσαλονίκης, πέφτει στη έκτη θέση με 4,5%.
Υψηλότερη καταγραφή σε Κρήτη(9,2), Δυτική Ελλάδα(8,6), Βόρειο-Νότιο Αιγαίο(8,5), Πελοπόννησο(8,4). Χαμηλότερη πλην των προαναφερθέντων, και σε Θράκη(5,4), Ιόνιο(6,1), Θεσσαλία(6,2).
Ποιοτικά Στοιχεία
Αν και αισθητά μειωμένη σε σχέση με τις πρώτες προεκλογικές δημοσκοπήσεις, υπήρξε διαφοροποίηση μεταξύ ανδρικής(περί το 7%), και γυναικείας(περί το 5,5) ψήφου. Η ισχυρή προτίμηση των γυναικών στον ΣΥΡΙΖΑ συμπίεσε όλους τους υπόλοιπους, και υπήρξε βασικός παράγοντας της νίκης του.
Στις ηλικιακές κατηγορίες η μεγάλη δύναμη της εκλογικής σύμπραξης βρίσκεται στους άνω των 55 ετών, αγγίζοντας σχεδόν διψήφιο ποσοστό και μάλιστα αυξανόμενο αντίστοιχα με την αύξηση της ηλικίας. Απελπιστικά φτωχές επιδόσεις στους νέους 18-24 (9ο κόμμα κάτω από Λεβέντη-Λαφαζάνη), μεταξύ 2-2,5% , πενιχρές και στους 25-34 (γύρω στο 3,5%), σχετικά καλύτερες στους 35-54 (4,5-5%). Οι άνω των 55 δίνουν περισσότερο από τις 3,5 μονάδες της συνολικής εκλογικής δύναμης του συνδυασμού. Οι κάτω των 55 περίπου τις υπόλοιπες 2,7 ( χαρακτηριστικά αντίστοιχα ΛΑΕ 2,4-Ένωση Κεντρώων 2,8-ΑΝΕΛΛ 2,9).
Ως προς την απασχόληση, συνταξιούχοι(10,5), νοικοκυρές(7,5) και ελεύθεροι επαγγελματίες(6,5), είναι κατά σειρά οι κατηγορίες που υπερβαίνουν το εκλογικό ποσοστό. Ακολουθούν οι αγρότες(4,5) και οι υπάλληλοι δημοσίου και ιδιωτικού(4,3). Εξαιρετικά χαμηλή η εκπροσώπηση φοιτητών και ανέργων (1,5% και 3% αντίστοιχα).
Από το 6,3 που ψήφισε την Δημοκρατική Συμπαράταξη το 3,1 αυτοτοποθετείται στην Κεντροαριστερά, το 1,5 στο Κέντρο, το 0,5 στην Αριστερά, το 0,3 στην Κεντροδεξιά, ενώ το υπόλοιπο σχεδόν 1% δεν τοποθετείται.
Α-Β Αθήνας
Ειδικότερα για τις εκλογικές περιφέρειες Α’ και Β’ Αθήνας παρατηρούμε τα εξής: Οι διαφορές ανάμεσα σε δήμους και γειτονιές είναι σχετικά ισορροπημένες, αρκετά πιο ομογενοποιημένες από τα υπόλοιπα κόμματα. Στις 7 δημοτικές κοινότητες της Α’ Αθήνας το μικρότερο ποσοστό είναι στο 4,53%(3η κοινότητα) και το μεγαλύτερο στο 4,86%(4η ). Παρόμοια εικόνα στα περισσότερα από τα 58 εκλογικά διαμερίσματα της Αθήνας, ενώ οι 26 από τους 34 δήμους της Β’ περιφέρειας κυμάνθηκαν μεταξύ 4-5%.
Οι μεγαλοαστικές και αστικές περιοχές του Λεκανοπεδίου είναι εκείνες που κατά πρώτον η Συμπαράταξη σημειώνει τα χαμηλότερα ποσοστά (Εκάλη, Κηφισιά, Φιλοθέη-Ψυχικό, Παπάγου, Κολωνάκι, Αγ.Σώστης, Λυκαβηττός, Ελληνορώσων). Ακολουθούν σε υποεκπροσώπηση οι λαικότερες συνοικίες (Περιστέρι, Ίλιον, Πετρούπολη, Μεταμόρφωση, Μεταξουργείο, Βοτανικός, Ακ.Πλάτωνος). Τα υψηλότερα ποσοστά, άνω του 5%, καταγράφονται σε περιοχές κατοικίας μικροαστικών και κατώτερων μεσαίων στρωμάτων (Υμηττός, Πεύκη, Ζωγράφου, Γαλάτσι, Ηλιούπολη, Λόφος Σκουζέ, Κολωνός, Εξάρχεια, Ν.Κόσμος, Ιλίσια).
Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=8887