Μπροστά στο νέο μεγάλο λάθος
Οι K. Kαραμανλής και Γ. Παπανδρέου πρέπει να συστήσουν NAI στο δημοψήφισμα
Χρυσάφης Ι., Ιορδάνογλου
Τα Νέα, 2004-04-07
H συναισθηματική ρητορεία γύρω από το σχέδιο Ανάν έπνιξε την πολιτική ουσία του θέματος. Στην περιοχή μας επιχειρείται μια γεωπολιτική αλλαγή που συμφέρει την Ελλάδα. Οι επιδιωκόμενοι στόχοι είναι: α) H Τουρκία εκδημοκρατίζεται και προσανατολίζεται οριστικά προς την Ευρώπη. β) H Τουρκία γίνεται υπόδειγμα για τον ισλαμικό κόσμο. γ) Το ενδεχόμενο ελληνοτουρκικής σύγκρουσης εξαλείφεται. H υλοποίηση των παραπάνω προϋποθέτει λύση του Κυπριακού. H Κύπρος δεν θα έμπαινε στην E.E. εάν η πλευρά μας δεν διαβεβαίωνε ότι, όταν η Τουρκία ήταν έτοιμη να δεχθεί την πρωτοβουλία Ανάν, εμείς θα συνεργαζόμασταν. Το ναυάγιο της Λουκέρνης οι ξένοι το ερμηνεύουν ως κακή πίστη: τώρα που οι Έλληνες πέτυχαν την ένταξη αθετούν τον λόγο τους προκειμένου να πατήσουν τους Τούρκους στον λαιμό. Αυτό το θεωρούν κουτοπονηριά. Και η κουτοπονηριά τιμωρείται. Επί του θέματος, δεν υπάρχει διάσταση απόψεων ΗΠΑ - E.E. Αμφότεροι εκτιμούν ότι τους κοροϊδέψαμε. Και όποιος πιστεύει ότι οι υπεύθυνοι για τη ματαίωση της λύσης θα «επιβραβευθούν» με φρέσκες παραχωρήσεις αυταπατάται. Φοβάμαι ότι περνάμε το κατώφλι που χωρίζει τη σφαίρα των αβροτήτων από τη σφαίρα των αντιποίνων και της πολιτικής τής ισχύος. H απόρριψη του σχεδίου Ανάν θα είναι το μεγάλο λάθος.
Ας δούμε τι παίζεται. Αυτό που, πρωτίστως, πάμε να «αγοράσουμε» με τη συμφωνία λύσης είναι ασφάλεια. H ασφάλεια της Κύπρου περνάει μέσα από τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και την έναρξη της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας. Αμφότερα εξαρτώνται από την επίλυση του Κυπριακού. Εάν αυτή ματαιωθεί με δική μας ευθύνη, όλα στραβώνουν.
Ένα πιθανό σενάριο για το τι θα ακολουθήσει είναι το εξής: ο ΟΗΕ υιοθετεί το σχέδιο Ανάν και δηλώνει ότι δεν θα ξανασχοληθεί με το θέμα. H Βόρεια Κύπρος αρχίζει να αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητο κράτος. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις χειροτερεύουν ραγδαία (οτιδήποτε και αν λέει σήμερα ο κ. Καραμανλής). Καθώς το ελληνικό veto στην έναρξη διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας στην E.E. είναι αναπόσπαστο τμήμα της πολιτικής των οπαδών της απόρριψης, οι πιέσεις στον κ. Καραμανλή να το ασκήσει το προσεχές φθινόπωρο γίνονται αφόρητες. H άσκησή του φέρνει τον κ. Ερντογάν σε αδιέξοδο: η ευρωπαϊκή του πολιτική μπλοκάρεται, αλλά δεν μπορεί και να υποχωρήσει χωρίς να εξευτελισθεί. H εχθρότητα ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία αναζωπυρώνεται και όλα πλέον μπορεί να συμβούν. Φυσικά, η μείωση των στρατιωτικών δαπανών δεν συζητείται. Στην Κύπρο, η Πράσινη Γραμμή μετατρέπεται σε πυρακτωμένη και το αίσθημα της ασφάλειας, όπου βασίζεται η ευημερία του νησιού, εξανεμίζεται. Όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που Ελλάδα και Κύπρος ξεμένουν από φίλους και αντιμετωπίζονται με εχθρότητα. Δεν είναι βέβαιο ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν τόσο άσχημα. Είναι λογικό όμως να θέλει κανείς να το ρισκάρει;
Στην Κύπρο υπάρχουν πολλοί που πάνε να το ρισκάρουν. Γιατί; Γιατί το συντηρητικό κομμάτι της ελληνοκυπριακής ηγεσίας άλλα λέει, άλλα εννοεί και άλλα κάνει. Όταν μιλούν για ενιαία Κύπρο, εννοούν μια κρατική δομή που εξασφαλίζει την πλήρη κυριαρχία του ελληνικού στοιχείου. Φυσικά, με βάση το κριτήριο τούτο, το σχέδιο Ανάν είναι απαράδεκτο και τα περί αναβολής της λύσης εν αναμονή ευνοϊκότερης συγκυρίας είναι προσχήματα. H απόλυτη ελληνική κυριαρχία στο νησί δεν είναι εφικτή σήμερα και δεν ήταν ποτέ. H αυταπάτη ότι θα μπορούσε να γίνει εφικτή είναι η ρίζα των δεινών μας. Σήμερα στο τραπέζι υπάρχουν μόνο δύο λύσεις: διχοτόμηση ή το σχέδιο Ανάν. Εάν η ελληνοκυπριακή ηγεσία έλεγε ειλικρινώς, 10-15 χρόνια πριν, ότι δεν μπορεί να συμβιώσει με τους Τουρκοκυπρίους, ένα φιλικό διαζύγιο (με εκχωρήσεις εδαφών) θα μπορούσε να υπάρξει. Σήμερα, αυτό δεν γίνεται. H ένταξη της Κύπρου στην E.E. ήταν μηχανισμός επίλυσης του Κυπριακού (και όχι διχοτόμησης) και πολλά έχουν επενδυθεί σε αυτόν.
Μα γιατί να δεχθούμε ένα κακό σχέδιο θα ρωτήσει κάποιος. Το σχέδιο Ανάν παρουσιάσθηκε ως κακό, δεν είναι. Προβλέπει επιστροφή εδαφών που θα επιτρέψει σε 90.000 Ελληνοκυπρίους να επιστρέψουν στα μέρη τους υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση. Οι υπόλοιποι 70.000 πρόσφυγες παίρνουν πίσω το 1/3 της περιουσίας τους και αποζημιώνονται για το υπόλοιπο. Μέρος του κόστους καλύπτεται από ξένους δωρητές. Ύστερα από μια δεκαπενταετία αποκαθίστανται πλήρη δικαιώματα εγκατάστασης και ιδιοκτησίας στη Βόρεια Κύπρο. Δεν θα έχουμε τίποτε από αυτά εάν απορρίψουμε το σχέδιο.
Μα, θα λειτουργήσει το κράτος με βάση το σχέδιο Ανάν; Αν ξεκινήσουμε με την πρόθεση να το σαμποτάρουμε, όχι. Αν όμως θέλουμε να λειτουργήσει θα λειτουργήσει. H Ελλάδα και η Τουρκία έχουν συμφέρον να βοηθήσουν τα νέα κρατικά όργανα να πετύχουν. Το δε υψηλό κόστος της αποτυχίας σημαίνει ότι λίγοι Κύπριοι έχουν κίνητρο να τα υπονομεύσουν. Επιπλέον, τα ομοσπονδιακά όργανα έχουν περιορισμένες αρμοδιότητες. Τυχόν διχογνωμίες σε ομοσπονδιακό επίπεδο δεν οδηγούν αναγκαστικά τα δύο κρατίδια σε παράλυση.
Μα, τα τουρκικά στρατεύματα παραμένουν στην Κύπρο. Προτιμώ 6.000 Τούρκους στρατιώτες στο νησί (με προοπτική μείωσής τους σε 650) από τις 40.000 που είναι σήμερα. Οι 40.000 είναι δύναμη κατάκτησης. Οι 6.000 δεν είναι. Μα, η Τουρκία έχει δικαίωμα επέμβασης σε στιγμές ακραίων κρίσεων. Αυτό το έχει και τώρα. H διαφορά είναι ότι με τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων το δικαίωμα τούτο θα πάει στη ναφθαλίνη. Το κλειδί είναι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αν αυτές πάνε άσχημα, κανένα χαρτί δεν έχει εμποδίσει έναν ισχυρό να κάνει αυτό που θέλει. Συμπέρασμα: εάν το σχέδιο Ανάν κριθεί με βάση το τι έχουμε σήμερα, είναι καλό. Εάν κριθεί με βάση τις ανεδαφικές χίμαιρες κάποιων, είναι κακό.
Θα ήταν κρίμα να διαπράξουμε ένα μεγάλο λάθος γιατί κάποιοι είπαν δυο κουβέντες παραπάνω στις κυπριακές εκλογές. Οι κ.κ. Καραμανλής και Παπανδρέου έχουν καθήκον να συστήσουν, χωρίς περιστροφές, NAI στο δημοψήφισμα. Κυρίως, πρέπει να γνωστοποιήσουν εντίμως και από τώρα στον Κύπριο ψηφοφόρο ότι δεν μπορεί να βασίζεται σε ένα ελληνικό veto που θα μπλοκάρει την πορεία της Τουρκίας προς την Ευρώπη, γιατί κάτι τέτοιο απλώς δεν θα γίνει.
H Ελλάδα κάνει, επί δεκαετίες, αυτό που κανένα ανεξάρτητο κράτος, φυσιολογικά, δεν κάνει. Έχει παραιτηθεί του δικαιώματός της να διαχωρίζει δημόσια τη θέση της από τις αποφάσεις της κυπριακής ηγεσίας, έστω και αν αυτές άπτονται των ζωτικότερων ελληνικών συμφερόντων. Εάν, το 1963, η δυνατότητα διαχωρισμού θέσης υπήρχε ως ρεαλιστικό ενδεχόμενο, η πρόταση των 13 σημείων, που ήταν η απαρχή των δεινών μας, ίσως να είχε αποτραπεί. Οι Έλληνες δεν παραπονούμαστε γι’ αυτόν τον μείζονα περιορισμό στην ελευθερία των κινήσεών μας. Δικαιούμαστε όμως να περιμένουμε από τον κυπριακή ηγεσία να μη μας βάλει σε περιπέτειες για λόγους μικροψυχίας.
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=90