Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Μετά τις ισπανικές εκλογές

Παύλος, Τσίμας

Τα Νέα, 2015-12-24


Παρακολουθώντας, την περασμένη Κυριακή, τα αποτελέσματα των ισπανικών εκλογών από μακριά, από την Αθήνα, ήταν δύσκολο να αποφύγει κανείς ένα αίσθημα déjà vu.

Η Ισπανία και η Ελλάδα διαφέρουν πολύ ως χώρες και ακόμη περισσότερο ως οικονομίες. Είναι θέμα μεγέθους και θέμα ιστορίας. Η Ισπανία, άλλωστε, υπέστη έξι χρόνια αυστηρής λιτότητας αλλά όχι και τον εξευτελισμό της τρόικας και, επιπλέον, βρίσκεται σε φάση οικονομικής ανάκαμψης. Η Ελλάδα, από την άλλη μεριά, είναι σε ασύγκριτα χειρότερη θέση - οικονομικά και κοινωνικά - αλλά τουλάχιστον δεν αντιμετωπίζει κίνδυνο διάλυσης λόγω εθνικιστικών, αποσχιστικών κινημάτων. Οι διαφορές είναι μεγάλες. Μα και οι αναλογίες είναι ευδιάκριτες.

Και οι δύο χώρες απαλλάχθηκαν την ίδια εποχή από τις δικτατορίες τους. Διαμόρφωσαν τον μεταδικτατορικό τους βίο με τον ίδιο τρόπο: μ’ ένα ισχυρό δικομματικό σύστημα όπου δύο κόμματα εναλλάσσονταν ομαλά στην εξουσία (παρεμπιπτόντως και στα σκάνδαλα). Χτυπήθηκαν και οι δύο από την κρίση και τα υψηλά ποσοστά νεανικής ανεργίας. Και στις δύο, η κρίση βρήκε στην κυβέρνηση τους Σοσιαλιστές και τους υποχρέωσε να πάρουν αντιδημοφιλή μέτρα λιτότητας, τα οποία πλήρωσαν ακριβά. Και στις δύο, ξεπήδησαν το 2011 κινήματα διαμαρτυρίας κατά της λιτότητας - Inignados εκεί, Αγανακτισμένοι εδώ - που αμφισβήτησαν συνολικά το παλιό πολιτικό σύστημα. Εκεί, τα κινήματα κατά της λιτότητας έδωσαν ζωή σ’ έναν νέο σχηματισμό, το Podemos, που είχε ως πυρήνα του μικρές ομάδες της ριζοσπαστικής, εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, αλλά γρήγορα τις υπερέβη. Εδώ τροφοδότησαν σχήματα της άκρας και ακρότατης Δεξιάς, αλλά γιγάντωσαν, κυρίως, ένα μικρό, ώς τότε, κόμμα της Αριστεράς, τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος μεταστοιχειώθηκε σε μεγάλη αντιμνημονιακή δύναμη.

Κι έπειτα, κάποια στιγμή - εδώ το 2012, εκεί την περασμένη Κυριακή - ο δικομματισμός απεβίωσε, υπό το βάρος μιας ψήφου που είχε διπλή ταυτότητα. Αφενός μια ψήφος διαμαρτυρίας κατά των πολιτικών λιτότητας, αφετέρου μια ψήφος «αντισυστημική», εναντίον του πολιτικού κατεστημένου.

Εχει δίκιο, λοιπόν, ο Αλέξης Τσίπρας να διεκδικεί το αποτέλεσμα των ισπανικών εκλογών ως δική του επιτυχία, ως «ήττα της πολιτικής της λιτότητας» και ως νίκη των ιδεών που ο ίδιος εκπροσωπεί;

Και ναι και όχι.

Η αλήθεια είναι ότι το Podemos έκανε, προεκλογικά, ό,τι ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει από το καλοκαίρι και ύστερα: προσαρμόζει τον κάποτε ριζοσπαστικό πολιτικό του λόγο στον ρεαλισμό και στην άφευκτη πραγματικότητα. Η αλήθεια είναι, επίσης, ότι τα ισπανικά αποτελέσματα, μετά τα ελληνικά και τα πορτογαλικά, ασκούν μια πίεση στο ευρωπαϊκό κέντρο να αναθεωρήσει μια συνταγή, made by Σόιμπλε, την οποία όποιος εφαρμόζει καταστρέφεται. Η αλήθεια είναι, τέλος, ότι αυτές οι εκλογές στην Ισπανία, αν πρέπει να τις συγκρίνουμε με την ελληνική εμπειρία, μοιάζουν περισσότερο με τις εκλογές του 2012, παρά με εκείνες του Ιανουαρίου 2015.

Οπως τον Μάιο του 2012 οι έλληνες ψηφοφόροι τίναξαν στον αέρα τον παλιό δικομματισμό, αλλά ταυτόχρονα του έδωσαν μια τελευταία ευκαιρία (την οποία, συνεργαζόμενοι ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, έχασαν) έτσι και οι ισπανοί ψηφοφόροι κατέλυσαν μεν το παλιό δικομματικό τους σύστημα, αλλά δεν το πέταξαν στα σκουπίδια. Το Podemos έμεινε στην τρίτη θέση. Το PSOE άντεξε καλύτερα απ’ ό,τι είχε αντέξει το ΠΑΣΟΚ. Και δεν είναι διόλου βέβαιο ότι οι ισπανοί Σοσιαλιστές θα κάνουν τα ίδια λάθη που έκαναν οι έλληνες σύντροφοί τους.

Το ισπανικό στοίχημα παραμένει, συνεπώς, ανοιχτό. Το ευρωπαϊκό, επίσης. Γιατί είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι μετά την ελληνική, την πορτογαλική και τώρα την ισπανική εμπειρία, το ευρωπαϊκό κέντρο θα μείνει για πάντα προσκολλημένο στην ίδια αδιέξοδη, αυτοκτονική γραμμή. Είναι άλλωστε φανερό πια ότι ο κίνδυνος για το ευρωπαϊκό σχέδιο δεν είναι οι πολέμιοι της λιτότητας στον Νότο, αλλά οι ξενόφοβοι, ευρωσκεπτικιστές, λαϊκιστές του Βορρά. Και αρκετοί στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες σκέφτονται τώρα πως, ίσως, η εξ αριστερών και εκ του Νότου αντίδραση στη λιτότητα δεν είναι ο εχθρός της ευρωπαϊκής ουτοπίας, αλλά ο σύμμαχος έναντι της διαλυτικής δύναμης που γιγαντώνεται εκ δεξιών και από τα βόρεια.

Εκτύπωση στις: 2024-03-28
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=9035