Πού πάει η Τουρκία
Π.Κ., Ιωακειμίδης
Τα Νέα, 2016-07-18
Η Τουρκία διολισθαίνει ταχύτατα στο κακό της παρελθόν: της αστάθειας, των πραξικοπημάτων, της αβεβαιότητας. Καθίσταται έτσι ένας «απρόβλεπτος γείτονας» με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Και για την Ελλάδα ίσως να συνεπάγεται πολλά.Το γεγονός πάντως ότι η δημοκρατία, αυτή η αυταρχική δημοκρατία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επιβίωσε είναι πολλαπλώς θετική εξέλιξη. Αλλά το ερώτημα προς τα πού θα βαδίσει η Τουρκία, με ποιο μέλλον και προοπτικές, καθίσταται ακόμη πιο αβέβαιο μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα. Ενα πράγμα είναι βέβαιο: η Τουρκία δεν μπορεί να θεωρηθεί πλέον ούτε κατ’ επίφαση «ευρωπαϊκή χώρα» υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ). Στις ευρωπαϊκές χώρες με τα περίπλοκα προβλήματα, με αντιδημοκρατικές συμπεριφορές σε ορισμένες περιπτώσεις, πραξικοπήματα ή απόπειρες πραξικοπημάτων δεν γίνονται.
Η Ευρώπη θεώρησε ότι και η Τουρκία έκλεισε τον κύκλο αυτόν με το πραξικόπημα του Κενάν Εβρέν του 1980, αν και το 1997 με ένα «μεταμοντέρνο πραξικόπημα» ο στρατός εκδίωξε από την εξουσία τον Νετσμεντίν Ερμπακάν, τον πρώτο ισλαμιστή πρωθυπουργό της χώρας. Αλλά ενώ μπορεί να τερμάτισε τις «θεσμικές παρεμβάσεις» των ενόπλων δυνάμεων στην πολιτική, δεν έκλεισε, ως φαίνεται, και τις δυνατότητες πραξικοπημάτων από χούντες αξιωματικών. Πάντως η ΕΕ προχώρησε το 2005 στην έναρξη διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας με βάση την υπόθεση ότι ο στρατός είχε οριστικά αποσυρθεί από την πολιτική. Ο Ερντογάν, που είχε αναλάβει την πρωθυπουργία δύο χρόνια νωρίτερα (2003), εμφανιζόταν ως μεταρρυθμιστής ηγέτης που θα μπορούσε να οδηγήσει την Τουρκία στη σύγχρονη δημοκρατία και στην ΕΕ ως πλήρες μέλος. Και πράγματι, τότε ο Ερντογάν και το κόμμα του (ΑΚΡ) προώθησαν μια σειρά από δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις σε μια προσπάθεια εξευρωπαϊσμού της χώρας. Η μεταρρυθμιστική αυτή διαδικασία ανακόπηκε και ουσιαστικά έκλεισε όταν η Γαλλία, με πρόεδρο τον Νικολά Σαρκοζί, υποβοηθούμενη κυρίως από τη Γερμανία με καγκελάριο την Ανγκελα Μέρκελ, πάγωσαν την ενταξιακή διαδικασία διακηρύττοντας ότι η Τουρκία δεν θα μπορούσε να γίνει πλήρες μέλος της ΕΕ αλλά έπρεπε να αποκτήσει μια «ειδική προνομιακή σχέση». Ηταν ένα τεράστιο στρατηγικό λάθος της Ευρώπης. Ουσιαστικά κατέστρεψε τη διαδικασία εξευρωπαϊσμού της Τουρκίας, οδηγώντας τη σε τυχοδιωκτικές ενέργειες στην εξωτερική της πολιτική. Η ακύρωση της ευρωπαϊκής προοπτικής για τη χώρα μετέτρεψε βαθμιαία τον Ερντογάν σε αυταρχικό, απρόβλεπτο ηγέτη, με εντονότερη απόκλιση προς την ισλαμοποίηση του κοσμικού κράτους εις βάρος της κεμαλικής παράδοσης. Οπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ακόμη μεγάλο δίλημμα: ενώ έχει ανάγκη για πολλούς λόγους την Τουρκία (διαχείριση συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή, Προσφυγικό κ.λπ.), δεν μπορεί ούτε την ενταξιακή διαδικασία να ενεργοποιήσει ούτε ιδιαίτερα στενές σχέσεις να αναπτύξει. Η πολιτική κατάσταση το αποκλείει. Η Τουρκία είναι άγνωστο πού βαδίζει και στην εσωτερική της πολιτική συγκρότηση και στον εξωτερικό της προσανατολισμό. Τα λάθη πληρώνονται...
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=9524