Ο καθηγητής και πάλαι ποτέ σύντροφός μου στην Αριστερά Μάνος Ματσαγγάνης στιγματίζει από τις στήλες της Καθημερινής (26/10) όσους «επιχειρούν να δικαιολογηθεί» η επίθεση της Χαμάς της 7/10/2023, αλλά και την κοινή γνώμη που παραμένει, λέει, «απαθής» για τη σφαγή αμάχων από τους Ρώσους στην Ουκρανία. Αντιπαραθέτει δε τις στάσεις αυτές προς τις κινητοποιήσεις ενάντια στην ισραηλινή βαρβαρότητα στη Γάζα, υπό τον τίτλο «Δύο μέτρα και δύο σταθμά»*
Ας δούμε όμως από πιο κοντά το άρθρο, γιατί κατά τη γνώμη μου, δύο μέτρα και δύο σταθμά εφαρμόζει και ο Μ.Μ., αλλά ακριβώς αντίστροφα.
Περί σφαγής
Κατ’ αρχάς διερωτάται κανείς γιατί ο αρθρογράφος επικεντρώνεται σε όσους δικαιολογούν τη σφαγή της 7/10 και όχι (και) σε όσους δικαιολογούν τη σφαγή πολλαπλάσιων αμάχων Παλαιστινίων από το Ισραήλ. Αν ήταν ακριβοδίκαιος, δεν θα έπρεπε επίσης να επικρίνει τους «οπαδούς των χασάπηδων» του Ισραήλ και όσους δικαιολογούν τα εγκλήματά τους με επιχειρήματα του τύπου «δικαίωμα στην αυτοάμυνα»; Αγνοεί άραγε ότι οι τελευταίοι είναι περισσότεροι και κυρίως ισχυρότεροι; Πώς περιλαμβάνουν τις ΗΠΑ και τις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (και τη δική μας) καθώς και πανίσχυρα διεθνή ΜΜΕ; Δεν έχει προσέξει με τι λεπτότητα ασκείται (όταν ασκείται) κριτική στο Ισραήλ σε σχέση με τα όσα λέγονται κατά της Ρωσίας; Πόσο άνισα κατανέμονται οι κυρώσεις κατά των δύο; Έχει ποτέ συγκρίνει τον χώρο που καταλαμβάνει στα ΜΜΕ ο φόνος αριθμού Ουκρανών με αυτόν για τη δολοφονία εκατοντάδων Παλαιστινίων από τις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ, συχνά την ίδια μέρα; Κάθε επίθεση κατά αμάχων είναι ασφαλώς καταδικαστέα, όμως η γενοκτονία και εθνοκάθαρση που συντελείται στη Γάζα είναι σε πρωτοφανή κλίμακα. Και τα άμαχα θύματα στην Ουκρανία είναι πολύ λιγότερα από αυτά της Γάζας, σε αντίθεση με ό,τι αφήνει να νοηθεί ο Μ.Μ. στο άρθρο του. Μήπως λοιπόν εδώ πρέπει να αναζητήσουμε τα δύο μέτρα και δύο σταθμά;
Ο Μ.Μ. επικεντρώνεται στους «οπαδούς των χασάπηδων» της Χαμάς και τους «άλλους μπαχαλάκηδες» που διαδηλώνουν κατά του Νετανιάχου. «Ελπίζει», γράφει, αυτοί να αποτελούν μειοψηφία, αφήνοντας έτσι να επικρέμαται η υποψία πως μπορεί και η πλειονότητα των διαμαρτυρομένων να είναι οπαδοί των «χασάπηδων». Αγνοεί δηλαδή ή και τσουβαλιάζει τους πολλούς που δεν δικαιολογούν, αλλά εξηγούν την τρομοκρατική πράξη. Γιατί, όπως επεσήμανε και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, η 7/10 δεν έπεσε από τον ουρανό, έρχεται σε συνέχεια δεκαετιών συνεχών εγκλημάτων του κράτους του Ισραήλ σε βάρος των Παλαιστινίων. Ο Μ.Μ. αδυνατεί μάλλον και να κατανοήσει πως, ιστορικά, τρομοκρατία και αντίσταση δεν αλληλοαποκλείονται. Το μαρτυρούν πλήθος προηγουμένων: το IRA της Ιρλανδίας, το FNL της Αλγερίας, οι Εβραίοι σιωνιστές της Ιργκούν, η ΕΟΚΑ της Κύπρου. Το ότι η Χαμάς δεν είναι απλά μια τρομοκρατική οργάνωση (τις πράξεις και την ιδεολογία της οποίας καταδικάζουμε), αλλά εκπροσωπεί κατά κάποιο τρόπο και τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα ενός λαού φαίνεται σήμερα και από το γεγονός πως αναπόφευκτα συμμετέχει στην ειρηνευτική διαδικασία. Εξάλλου τρομοκράτες, και μάλιστα πιο αιματοβαμμένοι -Ισραηλινοί και Αμερικάνοι- κάθονται και στην άλλη πλευρά του τραπεζιού. Δεν ασχολείται όμως με αυτούς ο αρθρογράφος.
Τα πώς και τα γιατί
Ας δούμε τώρα και τα της Ουκρανίας:
Ο Μ.Μ. φαίνεται και εδώ να συγχέει τη δικαιολογία με την εξήγηση της ρωσικής εισβολής. Η μεγάλη πλειονότητα όσων εναντιωνόμαστε στην «παράταξη του πολέμου», είμαστε αντίθετοι και καταδικάζουμε τη ρωσική εισβολή, απορρίπτουμε δε και το καθεστώς του Πούτιν. Όμως έχει σημασία να ερμηνεύουμε πώς και γιατί φθάσαμε στην εισβολή. Όπως ακριβώς όταν καταδικάζεται η τουρκική εισβολή στην Κύπρο δεν μπορεί να αγνοούνται τα όσα προηγήθηκαν με αποκορύφωμα το πραξικόπημα Σαμψών/Ιωαννίδη (σημειωτέον, στην Κύπρο υπάρχει επιπλέον και η συμφωνία εγγυήσεων). Η εμμονή της Δύσης να αγνοεί τα συμφέροντα ασφαλείας της Ρωσίας και να επιδιώκει την παραπέρα συρρίκνωση της επιρροής της, καθώς και οι αντιρωσικές πολιτικές της Ουκρανίας, ασφαλώς έστρωσαν τον δρόμο για τα όσα ζούμε σήμερα.
O Μ.Μ. υπερβάλλει ως προς το βάρος των οπαδών της Μόσχας, όπως υπερβάλλει και ως προς το βάρος των «οπαδών των χασάπηδων» της Χαμάς στα κινήματα διαμαρτυρίας. Θεωρεί πως υπό την επιρροή της Ακροδεξιάς και με τη χρηματοδότηση και τον «υβριδικό πόλεμο» που διεξάγει η Μόσχα, εφαρμόζονται «δύο μέτρα και δύο σταθμά» υπέρ της Ρωσίας.
Στην πραγματικότητα, σε ολόκληρη την Ευρώπη το κλίμα είναι συντριπτικά κατά της Μόσχας και δύο μέτρα και δύο σταθμά εφαρμόζονται κατά της Ρωσίας, είτε συγκρίνουμε με την Παλαιστίνη, είτε με το Ιράκ, είτε με την Κούβα. Το ότι στην Ελλάδα ένας φιλορωσισμός με ιστορικές ρίζες μειώνει κάπως την επίδραση της δυτικής προπαγάνδας και σε κάποιους φθάνει μέχρι τη στήριξη των πολιτικών της σημερινής Ρωσίας δεν αναιρεί τη μεγάλη εικόνα. Εξάλλου οι οπαδοί της κυβέρνησής μας, αλλά και μια εθνικιστική κοινή γνώμη που βλέπει τα πάντα (ακόμη και τη συμμαχία με τον Νετανιάχου) μέσα από τις διόπτρες του Κυπριακού δύσκολα μπορούν να θεωρηθεί πως διάκεινται φιλικά προς τη Μόσχα.
Πολύ φοβάμαι πως όταν ο Μ.Μ. επικρίνει τους οπαδούς του Πούτιν, μάλλον στοχεύει όσους εναντιώνονται στην «παράταξη του πολέμου», τη στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης, την πολεμική υστερία και κάθε αφήγημα που αμφισβητεί την πολιτική της Δύσης. Είναι χαρακτηριστικό πως τίποτε δεν γράφει για όλα αυτά. Αντίθετα, συμπλέει με τις θεωρίες συνωμοσίας της δυτικής προπαγάνδας ανακαλύπτοντας το μακρύ χέρι της Μόσχας, με «υβριδικούς πολέμους» και άλλα τινά, που βέβαια συνοδεύουν πάντα και από τις δύο πλευρές τις διεθνείς πολώσεις, αλλά όμως δεν τις εξηγούν. Ιδιαίτερα εμείς στην Ελλάδα τα έχουμε ζήσει αυτά στο παρελθόν με τους κομμουνιστικούς και ρωσικούς δακτύλους και καλώς οι περισσότεροι… δεν τα χάβουμε.
Διαφωνούμε ριζικά
Το κρίσιμο ερώτημα σήμερα για τον πόλεμο της Ουκρανίας δεν είναι αν «νομιμοποιείται» η ρωσική εισβολή, που ασφαλώς δεν νομιμοποιείται. Είναι πώς θα τερματιστεί ο πόλεμος, επειδή ακριβώς δεν είμαστε απαθείς ούτε απέναντι στη σφαγή αμάχων, ούτε απέναντι στα πολλαπλάσια θύματα των δύο στρατών που ορφανεύουν τα νιάτα Ουκρανίας και Ρωσίας. Είναι και πώς θα βγούμε από τη σημερινή κατάσταση χωρίς να οδηγηθούμε σε πυρηνικό ολοκαύτωμα. Ας μας επιτρέψει ο Μ.Μ. να πιστεύουμε πως αυτό δεν θα γίνει και δεν πρέπει να γίνει με συνεχή κλιμάκωση μέχρι μια ελάχιστα πιθανή συντριβή της Ρωσίας. Ούτε θα γίνει με την πολεμική υστερία που καλλιεργούν συστηματικά οι κυβερνήσεις μας και τα περισσότερα ΜΜΕ της Δύσης. Μερικοί -που συχνά είναι οι ίδιοι με όσους στηρίζουν ή ανέχονται τους «χασάπηδες» του Ισραήλ- ονομάζουν αυτή μας την άποψη και την καταγγελία της υποκρισίας της Δύσης «πουτινισμό». Τι να κάνουμε, διαφωνούμε ριζικά.
«Κάποιοι αριστεροί έχουν υποστεί ένα είδος μετάλλαξης», γράφει ο Μ.Μ. «Ο αντιαμερικανισμός τους έχει μετατραπεί σε αντιδυτικισμό». Όμως, κατά τη γνώμη μου, μια άλλη μετάλλαξη, είναι πολύ πιο εντυπωσιακή: αυτή (πρώην;) αριστερών που σήμερα συμπαρατάσσονται σιωπηλά ή και κραυγαλέα με μια Δύση που διαπράττει τρομακτικά εγκλήματα, αριστερών που στηρίζουν τη μετατροπή της Ευρώπης σε πολεμική μηχανή σε βάρος της κοινωνικής της διάστασης, που «καταπίουν την κάμηλο» του σημερινού ωμού ιμπεριαλισμού.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται, καταλήγει ο αρθρογράφος, καθώς οι εξεγερμένοι φοιτητές του Μάη ’68 αγανακτούσαν για τον πόλεμο του Βιετνάμ, αλλά αντέδρασαν «με απάθεια» στη σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία. Αγαπητέ Μάνο, εσύ ήσουν βέβαια τότε μικρός (4 χρονών, αν δεν κάνω λάθος), αλλά επίτρεψέ μου να σε ενημερώσω, ως φοιτητής εκείνης της γενιάς, ότι οι εξεγερμένοι καθόλου δεν έμειναν απαθείς για την Τσεχοσλοβακία, και ας μην είχαμε εκεί σφαγές όπως στο Μι Λάι και τις εκατόμβες από τις βόμβες των Β-52. Οι αριστεριστές, που κυριαρχούσαν στους εξεγερμένους, καταδίκασαν τη σοβιετική επέμβαση και διαδήλωσαν παντού, συχνά μάλιστα εξισώνοντας Βιετνάμ και Τσεχοσλοβακία. Και όσοι από τους κομμουνιστές δεν ήμασταν δεμένοι με τη Μόσχα και διαφωνήσαμε και διαμαρτυρηθήκαμε, παρόλο που αυτό, στις τότε συνθήκες, αποτελούσε ένα είδος πατροκτονίας. Άσε λοιπόν, σε παρακαλώ, τον Μάη και τη γενιά του ’68. Δεν γνωρίζεις.
*Το κείμενο του Μάνου Ματσαγγάνη βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.kathimerini.gr/opinion/563887204/dyo-metra-kai-dyo-stathma-7/
Εκτύπωση στις: 2025-11-17
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?export=html&tid=13799