«Το Ελσίνκι», σε συνδυασμό με «την Κοπεγχάγη», ήταν ιστορική επιτυχία, οδηγώντας στην ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Τον Δεκέμβριο του 1999 στο Ελσίνκι, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμπεριέλαβε στα συμπεράσματά του δύο σημαντικές για τον Ελληνισμό πρόνοιες. Η μια αφορούσε τις ελληνοτουρκικές διαφορές. Η άλλη, που επαρκώς αξιοποιήθηκε, αφορούσε την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ: προνοούσε ότι η απόφαση για την προσχώρηση της Κύπρου στην ΕΕ θα λαμβανόταν χωρίς η επίλυση του Κυπριακού να αποτελέσει προϋπόθεση.
Με βασικό αρχιτέκτονα τον Γιάννο Κρανιδιώτη, η Ελλάδα από τη δεκαετία του ʼ80 συνέδεσε την πρόοδο των ευρωτουρκικών σχέσεων με το Κυπριακό. Εχτισε βήμα βήμα την ένταξη της Κύπρου και τη λύση του Κυπριακού. Το 1993 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε θετική γνωμοδότηση στην αίτηση ένταξης, έθετε όμως ως προϋπόθεση για την προσχώρηση τη λύση του Κυπριακού. Ηταν το βαρίδι που ταλάνιζε την πορεία ένταξης μέχρι το Ελσίνκι.
Στην Κέρκυρα το 1994. Η «συμφωνία Ζιπέ - Κρανιδιώτη» το 1995. Τέλος, το 1997 στο Λουξεμβούργο, διασφαλίσαμε ότι η Κύπρος θα άρχιζε διαπραγματεύσεις τον Μάρτιο 1998. Η «ομαδοποίηση» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Κύπρου με αυτές άλλων «ανατολικών υποψήφιων μελών» ήταν καθοριστική. Με «διαβατήριο» την πειστική πρόταση Κληρίδη για συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις διαπραγματεύσεις, η Κύπρος άρχισε ενταξιακές στις 31 Μαρτίου 1998. Μεγάλο άλμα. Ομως το Κυπριακό, ανεπίλυτο, ανυπέρβλητο εμπόδιο. Η Τουρκία απειλούσε με αντίδραση «άνευ ορίων». Επρεπε να διασφαλίσουμε ότι η Κύπρος μπορούσε να ενταχθεί και χωρίς λύση. Χρειαζόταν πρακτικός μοχλός πίεσης, κι αυτός ήταν η μεγάλη διεύρυνση της ΕΕ. Χωρίς τη συμπερίληψη της Κύπρου, η Ελλάδα δεν θα έδινε τη συγκατάθεσή της.
Μέσα σε κλίμα εσωτερικής πολιτικής έντασης, φτάσαμε στο Ελσίνκι. Η Ελλάδα έπειτα από σκληρή διαπραγμάτευση πήρε ουσιαστικά ανταλλάγματα. Στην Τουρκία δίνεται υπόσχεση έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Στην Ελλάδα η αποσύνδεση της ένταξης της Κύπρου από προηγούμενη επίλυση του Κυπριακού. Ουσιαστικά ξεπεράστηκε το σημαντικότερο εμπόδιο που είχε η ενταξιακή διαδικασία. Η απόφαση δεν ήταν, όμως, λευκή επιταγή. Προνοούσε ότι τη στιγμή της τελικής απόφασης το Συμβούλιο θα λάμβανε υπόψη «όλα τα σχετικά στοιχεία». Η Κύπρος μπορούσε να ενταχθεί στην Ενωση και χωρίς λύση, αρκεί να μην έφερε ευθύνη η ελληνοκυπριακή πλευρά.
Η πρόνοια αυτή, η «ουρά του Ελσίνκι», προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και σκληρή πολιτική αντιπαράθεση. Διαμορφώθηκαν δύο στρατόπεδα. Οσοι ταχθήκαμε υπέρ του Ελσίνκι κάναμε πολιτική με το «σώμα» του Ελσίνκι. Οσοι τάχθηκαν εναντίον, με την «ουρά».
Τον Νοέμβριο του 2002 υποβλήθηκε το πρώτο «Σχέδιο Ανάν». Τον Δεκέμβριο θα λαμβάνονταν οι τελικές αποφάσεις για τη διεύρυνση της ΕΕ. Η αντιπολίτευση στην Κύπρο δημιούργησε εχθρικό κλίμα, δυσκολεύοντας αφάνταστα τους χειρισμούς των δύο κυβερνήσεων. Στην Κοπεγχάγη, Κληρίδης και Σημίτης ήταν αποφασιστικοί. Πέτυχαν τον μεγάλο άθλο της ένταξης, η οποία - με άλυτο το Κυπριακό - θεωρούνταν αδιανόητη.
Μολονότι στις 24 Απριλίου 2004 οι Ελληνοκύπριοι είπαν Οχι στο Ανάν, την 1η Μαΐου η Κυπριακή Δημοκρατία εντάχθηκε στην ΕΕ. Το Ελσίνκι και η Κοπεγχάγη ήταν ασπίδα προστασίας απέναντι στο Οχι του δημοψηφίσματος.
Σήμερα η Κύπρος απολαμβάνει τα αγαθά της ένταξης. Μπορούμε να πετύχουμε λύση του Κυπριακού με ευρωπαϊκή σφραγίδα. Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε σχεδιασμούς και παιχνίδια της Τουρκίας με ψυχραιμία, ρεαλισμό και αποφασιστικότητα. Γνωρίζοντας, όπως διδάσκει η Ιστορία, ότι ο χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ μιας ενωμένης ευρωπαϊκής Κύπρου. Αναγνωρίζοντας, επίσης, ότι το Κυπριακό είναι το «μεγάλο αγκάθι» των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Οι συνθήκες για λύση δεν παραμένουν εσαεί ίδιες. Και δεν τις διαμορφώνουμε αποκλειστικά εμείς.
Εκτύπωση στις: 2024-04-29
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=10833