Το βραχυπρόθεσμο και το μακροπρόθεσμο

Γιώργος, Γιαννουλόπουλος

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2023-09-02

Τον Ιούλιο έγιναν στην Αγγλία τρεις bi-elections όπως προβλέπει το εκλογικό σύστημα της χώρας, το οποίο διαφέρει από το δικό μας. Στην Ελλάδα όταν μία βουλευτική έδρα χηρεύσει λόγω παραίτησης ή θανάτου τη θέση του απελθόντος παίρνει ο πρώτος επιλαχών του ίδιου κόμματος.

Στην Αγγλία όμως οι εκλογικές περιφέρειες είναι μονοεδρικές και δεν υπάρχουν επιλαχόντες, συνεπώς η μόνη λύση είναι να επαναληφθεί η αρχική διαδικασία. Με λίγα λόγια οι bi-elections, κάτι σαν μίνι εκλογές, αποτυπώνουν την ισχύουσα σήμερα λαϊκή βούληση και υπό αυτή την έννοια, ως ανεμογράφοι, μας δίνουν τη δυνατότητα να προβλέψουμε το αποτέλεσμα των επόμενων γενικών εκλογών.

Ολες οι δημοσκοπήσεις έδειχναν όχι απλή ήττα, αλλά πανωλεθρία των Συντηρητικών. Οπερ και εγένετο. Με την εξής διαφορά όμως: στις δύο από τις εκλογές τα ποσοστά τους όντως βυθίστηκαν στα τάρταρα, ενώ στην τρίτη μειώθηκαν μεν, και κατά πολύ μάλιστα, αλλά κατάφεραν να την κερδίσουν με διαφορά μόνο πεντακοσίων ψήφων. Και ο λόγος, όπως φάνηκε την επόμενη μέρα, ήταν ο εξής: η συγκεκριμένη έδρα ανήκει στο Μείζον Λονδίνο, όπου άρχισε ήδη να ισχύει ένας τεράστιος δακτύλιος χωρίς μονούς και ζυγούς αριθμούς που επιβάλλει ένα «πρόστιμο» δώδεκα λιρών για αυτοκίνητα παλαιάς τεχνολογίας και ο οποίος εντάσσεται στα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος που η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει γενικώς και αορίστως, αναλαμβάνοντας υποτίθεται την υποχρέωση να τα υλοποιήσει.

Επειδή όμως η επιβολή του δακτυλίου ανήκει πρακτικά στην αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης και επειδή ο δήμαρχος του Λονδίνου συμβαίνει να είναι Εργατικός, οι Τόρηδες ανακάλυψαν μια σανίδα σωτηρίας: όταν οι ψηφοφόροι ζορίζονται, δικαίως ή αδίκως, εκείνοι θα σταθούν στο πλευρό τους.

Το ότι ο τεράστιος δακτύλιος ζορίζει δεν χωράει αμφιβολία. Αν όμως το φετινό καλοκαίρι μάς δίδαξε κάτι, είναι ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί γεγονός και δεν αφορά μόνο κάποιους παράξενους που αγκαλιάζουν δέντρα για να αφουγκραστούν τη Μητέρα Φύση και τρώνε μόνο ό,τι φυτρώνει στον κήπο τους. Οι φωτιές και οι πλημμύρες ήρθαν για να μείνουν και δεν κάνουν διακρίσεις ανάμεσα στους πολιτικά δικαίους και αδίκους. Μας δίδαξε επίσης ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια να αναβάλουμε για αύριο αυτό που έπρεπε να είχαμε κάνει χθες.

Υπό κανονικές συνθήκες η κόντρα ανάμεσα στην όποια κυβέρνηση και την όποια αντιπολίτευση προϋποθέτει και αναπαράγει συνεχώς μια αντιπαλότητα στην οποία ό,τι κερδίζουν οι μεν, το χάνουν οι δε. Με αυτή τη λογική η στάση των Συντηρητικών στη Βρετανία φαίνεται αυτονόητη. Δηλαδή όταν οι Εργατικοί εφαρμόζουν μέτρα που σας ξεβολεύουν, εμείς τα καταγγέλλουμε. Για να το πούμε αλλιώς, αν υπάρχει κάτι που όσοι ασχολούνται με την πολιτική το γνωρίζουν, είναι ότι οι δύσκολες και επώδυνες αποφάσεις μιας κυβέρνησης λειτουργούν ως μάννα εξ ουρανού για την αντιπολίτευση. Κι αν υπάρχει κάτι που όλοι σήμερα το παραδέχονται, είναι ότι θα ξεβολευτούμε -και πολύ μάλιστα- επειδή αποφάσεις για το περιβάλλον εύκολες και ανώδυνες δεν υπάρχουν.

Οι λόγοι είναι πολλοί και σύνθετοι. Ξεχωρίζουν όμως δύο: ο πρώτος έχει να κάνει με την εντελώς ανθρώπινη αντίδραση να θέλουμε να σταματήσουμε τον πόνο που τον αισθανόμαστε στον ενεστώτα χρόνο, όπως για παράδειγμα τον πονόδοντο. Και σίγουρα πολλοί Λονδρέζοι, ιδίως οι φτωχοί που δεν έχουν εναλλακτικές λύσεις, ακόμα κι αν αποδεχτούν ότι μακροπρόθεσμα η μόνη λύση είναι ο δακτύλιος, αισθάνονται ότι έρχεται να προστεθεί στα άλλα προβλήματα που ήδη τους βασανίζουν και για τα οποία εκείνοι που μιλούν συνεχώς για το περιβάλλον δεν έχουν και πολλά να πουν.

Ο δεύτερος λόγος είναι γενικότερος και πιο δυσδιάκριτος. Η νεωτερικότητα μπορεί να μας απάλλαξε από το άχθος του παρελθόντος αλλά μας έμαθε να ζούμε σε έναν κόσμο αβαθή και κυρίως προσωρινό, στον οποίο κυριαρχεί αυτό που οι κοινωνιολόγοι αποκαλούν «ακαριαία απόλαυση». Ή, κατά το κοινώς λεγόμενο, σα να μην υπάρχει αύριο. Κάτι ανάλογο ίσχυε και για τους κατοίκους της Πομπηίας, με τη διαφορά ότι εμείς ξέρουμε ή οφείλουμε να ξέρουμε τι μας επιφυλάσσει ο Βεζούβιος.

Βραχυπρόθεσμα όμως, κι αυτό έδειξαν οι αναπληρωματικές εκλογές στην Αγγλία, το μείζον ζητούμενο, στην πράξη κι όχι στα λόγια, παραμένει δυστυχώς η καρέκλα. Και για εκείνους που κάθονται και για εκείνους που θέλουν να (ξανα)καθίσουν. Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι στις δύσκολες μέρες που μας περιμένουν τα πολιτικά κόμματα -εξαιρουμένων των ακροδεξιών που έτσι κι αλλιώς με άλλα ασχολούνται- θα συμφωνήσουν σε μερικά πράγματα, χωρίς να απαγορευτεί η καλόπιστη κριτική εφόσον αποσκοπεί στη βελτίωση του consensus. Σε στιγμές σαν την τωρινή είναι προφανές και επιτακτικό να κάνουμε τη διάκριση ανάμεσα στον μακροπρόθεσμα στόχο και το μικροκομματικό επωφελές.

Εκτύπωση στις: 2024-05-11
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=13385