Το κομματικό σκηνικό στην Κύπρο παρουσιάζει στοιχεία έντονης παρακμής. Εννέα μήνες μετά την εκλογή του προέδρου Χριστοδουλίδη, το ακροδεξιό ΕΛΑΜ εμφανίζεται να είναι το τρίτο κόμμα με 12% και ρυθμιστής στους κομματικούς συσχετισμούς.
Αντίθετα, τα κόμματα που διαμόρφωσαν για χρόνια τον στίβο της πολιτικής διαπάλης (επίλυση Κυπριακού, πρόοδος, ανάπτυξη), δίνουν αγώνα αυτοσυντήρησης. Με βάση τα στοιχεία πρόσφατης δημοσκόπησης («Ρεπόρτερ», IMR, 26/9), τα μεγάλα κόμματα μειώνουν την επιρροή τους στο εκλογικό σώμα: το αριστερό ΑΚΕΛ μένει στάσιμο (20%) και το δεξιό ΔΗΣΥ, δέκα χρόνια στην εξουσία με τον Νίκο Αναστασιάδη, χάνει έδαφος (18%).
Το εκπληκτικό στη δημοσκόπηση είναι ότι από τα κόμματα που συγκυβερνούν με τον Χριστοδουλίδη, το ΔΗΚΟ γίνεται οριστικά μονοψήφιο (7%), ενώ η ΕΔΕΚ (2%) και η ΔΗΠΑ (1%) κινδυνεύουν να εξαφανιστούν από τον πολιτικό χάρτη. Ο μόνος που ψηφοθηρεί εδώ και χρόνια μέσα από τα πολλαπλά αδιέξοδα του τόπου είναι το ΕΛΑΜ! Ποια η εξήγηση;
Θολό τοπίο
Για τουλάχιστον δύο δεκαετίες, από την εποχή της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε., το κομματικό σύστημα αναζητεί βιώσιμες λύσεις για τον τόπο, αποτυγχάνει και περιχαρακώνεται. Αντί να βρει στρατηγική πυξίδα στον σύγχρονο κόσμο, το νησί έμεινε με άλυτο το Κυπριακό στα πρόθυρα της οριστικής διχοτόμησης και βουλιάζει σε απανωτές κρίσεις: θεσμικές, οικονομικές, διαφθοράς.
Οι παλαιότεροι ανατρέχουν στο μακρινό παρελθόν για καλές ημέρες: η μεταρρυθμιστική προεδρία Γιώργου Βασιλείου (1988 – ’93), η δεύτερη προεδρία Γλαύκου Κληρίδη (1998 – 2003), η επιτυχία της ένταξης. Σήμερα, το πολιτικό σύστημα εμφανίζει σοβαρή κόπωση και οι πολίτες απέχουν. Οι νεότεροι μεγαλώνουν σε πιο δυσμενείς συνθήκες από τους γονείς τους, που κατάφεραν να ανακάμψουν μετά την εισβολή του ’74.
Με βάση τις δημοσκοπήσεις, η μεγάλη πλειοψηφία ομολογεί τη «λάθος κατεύθυνση». Κάθε φορά, οι προεδρικές επιλογές τους διαψεύδουν τις ελάχιστες προσδοκίες τους. Ο κανόνας επιβεβαιώνεται και τώρα, από τους πρώτους μήνες Χριστοδουλίδη: οι πολίτες αισθάνονται μεγαλύτερη αβεβαιότητα και την υποψία μιας πορείας προς το άγνωστο. Το κλίμα επιβαρύνεται: συνεχής οικονομική επιδείνωση, ακρίβεια, συρρίκνωση της ανάπτυξης. Τα στοιχεία αυτά xτυπούν αλύπητα τα χαμηλά εισοδήματα. Τα αυξημένα επιτόκια δεν θα αφήσουν κανένα αλώβητο, ούτε τη μεσαία τάξη.
Με τι περιεχόμενο διεξάγεται ο πολιτικός αγώνας; Υπάρχει μήπως διέξοδος για μια προοδευτική διακυβέρνηση; Με την εκλογή Χριστοδουλίδη, το κομματικό σύστημα αντιδρά καχεκτικά, χωρίς διακριτή διαπάλη ιδεών και προτάσεων ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση.
Στην πράξη υπάρχουν «τρία στρατόπεδα» που, αντί να κάνουν μάχιμη πολιτική για να βελτιώσουν πράγματα, κοιτούν από τώρα πότε θα αναμετρηθούν ξανά: το στρατόπεδο Χριστοδουλίδη, ο ΔΗΣΥ με τη νέα πρόεδρο του, Αννίτα Δημητρίου, και το ΑΚΕΛ. Κοινό χαρακτηριστικό τους, η αυτοσυντήρηση, η αποφυγή μετωπικών συγκρούσεων, η γενικολογία και η άφθονη επικοινωνία. Με αυτόν τον φακό εξετάζουν τις ενδιάμεσες αναμετρήσεις: 2024 (τοπικές, ευρωεκλογές) και 2026 (βουλευτικές). Ετσι, όμως, τα προβλήματα συσσωρεύονται, οι προοπτικές για τη χώρα χειροτερεύουν. Ποιος ενδιαφέρεται αν θα τους λάχει η εξουσία το 2028;
Χριστοδουλίδης και ΔΗΣΥ
Ο Χριστοδουλίδης επιχείρησε να χτίσει συνεργασία με τον ΔΗΣΥ, βάζοντας μπροστά στον τέως πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη. Ηταν τόσο φανερή η πολιτική μεθόδευση που ακολούθησαν, που όλα γύρισαν μπούμερανγκ. Με τη μανία του να ρυμουλκήσει τον ΔΗΣΥ στον Χριστοδουλίδη, ο Αναστασιάδης βρέθηκε εκτεθειμένος έναντι της κοινής γνώμης που μαζικά τον απαξιώνει ως διεφθαρμένο. Είναι πλέον ένας «τέως» και αρκετοί στον ΔΗΣΥ, ακόμα και στενοί συνεργάτες του, δεν θέλουν να ταυτιστούν ξανά μαζί του. Αυτό ισχύει, ανομολόγητα, για τη νέα πρόεδρο Αννίτα Δημητρίου που θέλει να χαράξει αυτόνομη γραμμή με ορατές φιλοδοξίες για τις επόμενες προεδρικές. Δυνητικά θα έχει αντίπαλο τον Χριστοδουλίδη.
Η Αννίτα Δημητρίου διατηρεί δημοφιλία (66%), αλλά από τη νέα θέση στην οποία βρίσκεται αποκτά και αρνητικές κρίσεις (30%), καθώς οι απαιτήσεις των πολιτών αυξάνονται. Μια ισχυρή μερίδα εντός ΔΗΣΥ είναι ακόμα απαιτητική γιατί αξιολογεί με επιπρόσθετα κομματικά κριτήρια τη νέα πρόεδρο. Εξού και τα ποσοστά (18%) και η συσπείρωση (58%) του ΔΗΣΥ πέφτουν χαμηλά.
Τα κόμματα ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ στηρίζουν τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη, αλλά δεν επωφελούνται από την πρόσβαση στην εξουσία και τις πρακτικές ρουσφετιού. Από τότε που εμφανίστηκε το ΕΛΑΜ, πριν από 15 χρόνια, χάνουν ψήφους και επιρροές. Η αντιδραστική Ακροδεξιά υπερφαλαγγίζει τη δική τους εθνικιστική ρητορεία (Κυπριακό, Μεταναστευτικό).
Ο Νικόλας Παπαδόπουλος διατηρεί σχετική επιρροή, αλλά δεν είναι πλέον ρυθμιστής, ούτε μπορεί να ελπίζει σε πολιτειακά αξιώματα μετά την εκλογή Χριστοδουλίδη. Η ΔΗΠΑ του Μάριου Κάρογιαν, «κόμματος παντός καιρού», και η ΕΔΕΚ, με τις ακρότητες Σιζόπουλου, πνέουν τα λοίσθια. Με τα δεδομένα αυτά, οι συσχετισμοί για τις ευρωεκλογές ευνοούν το ΕΛΑΜ.
Το ΑΚΕΛ ερμηνεύει το 20% και την πρωτιά έναντι του ΔΗΣΥ σε περίοδο μη εκλογική ως ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Ο γενικός γραμματέας Στέφανος Στεφάνου διατηρεί καλή δημοφιλία (52%) και μεγάλη αποδοχή στους κομματικούς ψηφοφόρους (86%). Τα ποσοστά αυτά δεν αρκούν όμως για να λύσουν το στρατηγικό πρόβλημα του ΑΚΕΛ, αν μπορεί να γίνει κόμμα εξουσίας.
Απέτυχε παταγωδώς στη στρατηγική συμμαχιών, αφού οι ιστορικοί σύμμαχοί του (ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ) είναι μόνιμα αντίπαλοί του, ρέπουν προς τον εθνικισμό και στρέφονται εύκολα προς τον ΔΗΣΥ. Το ΑΚΕΛ μετρά ήδη τρεις χαμένες αναμετρήσεις και το επικείμενο «φρεσκάρισμά» του σε συνέδριο δεν είναι πειστικό στην υπόλοιπη κοινωνία. Παραμένει αδύναμο στις οικονομικές προτάσεις του, σκεπτικό έναντι της Ε.Ε. και εσχάτως χαμηλότονο στο Κυπριακό.
Νέο κόμμα ή πλατφόρμα;
Το πολιτικό σύστημα σπρώχνει σημαντικό τμήμα της κοινωνίας στην ιδιώτευση, από απογοήτευση και αδιαφορία (αποχή 35%). Πολλοί πολίτες διαθέτουν ισχυρή κρίση, βλέπουν την απουσία προτάσεων, την υποκατάσταση της πολιτικής με την ανούσια επικοινωνία και την υποταγή του κράτους στην κομματική λαφυραγωγία. Ο πρώτος τη τάξει, Νίκος Χριστοδουλίδης, δεν πείθει ούτε τον πιο καλόπιστο ότι είναι φορέας προόδου.Η συγκάλυψη των σκανδάλων διαφθοράς έγιναν κανόνας, οι πρακτικές νεποτισμού εξοργίζουν, οι μεταρρυθμίσεις ακυρώθηκαν.
Στο ιδεολογικό φάσμα, υπάρχει σημαντικό κενό από αξιόλογες φιλελεύθερες και σοσιαλδημοκρατικές απόψεις με σαφή ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Στερούνται, όμως, ενιαίου τρόπου έκφρασης και είναι άγνωστο αν μπορούν να συναντηθούν σε έναν νέο φορέα ή πλατφόρμα.
Εκτύπωση στις: 2024-05-09
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=13420