Αριστερά και ριζοσπαστική ανανέωση
Γιώργος, Γιαννουλόπουλος
Ελευθεροτυπία, 2006-09-27
Πριν από μερικές εβδομάδες έφτασε στα χέρια μου, ή μάλλον στην οθόνη μου, η ιδρυτική διακήρυξη του Ομίλου Προβληματισμού και Παρέμβασης «Η Αριστερά Σήμερα - ΑΡΣΗ». Τη διάβασα με προσοχή και ενδιαφέρον, αλλά, ευρισκόμενος μακριά από την Ελλάδα, δεν μπόρεσα να κουβεντιάσω με εκείνους που τη συνέταξαν ή την υπέγραψαν, ούτε να σταθμίσω τις γενικότερες αντιδράσεις, να οσφρανθώ την ατμόσφαιρα δηλαδή. Εχοντας λοιπόν μπροστά μου ένα κείμενο σκέτο διακινδυνεύω κάποιες πρώτες σκέψεις.Κατ αρχάς μού άρεσε η έμφαση στην ανανεωτική Αριστερά, μια εκδοχή που πολύ αγαπήσαμε και η οποία πριν από μερικά χρόνια πήρε δυσμενή μετάθεση. Σήμερα κυριαρχεί ο ριζοσπαστισμός (ενίοτε φιλάρεσκος και καταγγελτικός). Η μετατόπιση αυτή σημαίνει, μεταξύ άλλων, κάτι που με θλίβει τα μάλα: ότι οι ανανεωτές δεν θεωρούν εαυτούς ριζοσπάστες, ενώ οι ριζοσπάστες έχουν γυρίσει την πλάτη στην ανανέωση. Ειλικρινά δεν ξέρω ποιο από τα δύο είναι χειρότερο. Ελπίζω ότι η ΑΡΣΗ, αναδεικνύοντας τον πραγματικά ριζοσπαστικό χαρακτήρα της ανανέωσης, θα μπορούσε να κάνει κάτι για να επανασυνδεθούν αυτά τα δύο εντελώς απαραίτητα συστατικά στοιχεία της Αριστεράς. Και θα το καταφέρει αν πραγματοποιήσει την υπόσχεση που δίνει η διακήρυξή της: «Να ανοίξουμε ξανά το διάλογο για την πολιτική... να ξαναζωντανέψουμε την αναζήτηση και την κριτική ανάλυση...»
Για να δούμε τι μπορεί να σημαίνει αυτό στην πράξη ας εξετάσουμε την πρόσφατη «υπόθεση Κλάδη». Επί της ουσίας δεν έχω να πω τίποτα διότι ούτε τον ξέρω τον άνθρωπο ούτε ξέρω τι πιστεύει. Ακούω ότι οι απόψεις του αναπαράγουν τη νεοφιλελεύθερη πολιτική των Βρυξελλών. Το πρόβλημα όμως δεν βρίσκεται εκεί - ή μάλλον μόνον εκεί. Η πίεση που ασκήθηκε για να εκδιωχθεί από το συνδυασμό, σωστή ή λαθεμένη ας μην το συζητήσουμε, θέτει εμμέσως πλην σαφώς θέμα ορίων. Δηλαδή κάποιοι έκριναν ότι ο συγκεκριμένος υποψήφιος δεν χωρεί στη ριζοσπαστική Αριστερά. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι η ριζοσπαστική Αριστερά έχει όρια και ορισμό, και με βάση τον εν λόγω ορισμό που συγκροτεί την ιδεολογική της ταυτότητα, ξέρουμε με ποιον πρέπει και με ποιον δεν πρέπει να συνεργάζεται. Φυσικά το ίδιο ισχύει και σε ανάλογες επιλογές υποψηφίων που έχουν γίνει πρόσφατα. Συνεπώς, μια και μιλάμε για συγκεκριμένα πρόσωπα, η ριζοσπαστική Αριστερά δεν μπορεί να συμπεριλάβει τον Διονύση Κλάδη, αλλά μπόρεσε να συμβιώσει με τον Κλεάνθη Γρίβα.
Αν αυτό κρίνεται καλό ή κακό δεν με απασχολεί. Εκείνο που θέλω να πω είναι πιο γενικό: ότι η αίσθηση του ορίου -εν προκειμένω το τι μας ενοχλεί- διαμορφώνει την πολιτική μας πρακτική, και συνεπώς πρέπει να διατυπώνεται ξεκάθαρα. Ισως εδώ βρίσκεται η πηγή της κακοδαιμονίας που ταλανίζει την ανανεωτική/ ριζοσπαστική Αριστερά. Διότι η περίφημη πολυφωνία του ανανεωτικού χώρου έχει οδηγήσει στη θολούρα, με αποτέλεσμα οι ιδεολογικές διαφορές, ή επί το κοσμιότερον διαφοροποιήσεις, να μην αποσαφηνίζονται και τελικά να μην ξέρουμε γιατί μιλάμε ή γιατί τσακωνόμαστε. Ισως επίσης εδώ βρίσκεται και το καίριο σημείο όπου θα μπορούσε να παρέμβει η ΑΡΣΗ.
Η σημασία της λίστας για τις νομαρχιακές εκλογές είναι μόνον ενδεικτική. Υπάρχουν άλλα, τεράστια προβλήματα τα οποία έχουν γίνει πληγές ακριβώς επειδή δεν συζητούνται. Με άλλα λόγια, η ανανεωτική Αριστερά ξεκίνησε από την πολυφωνία (καλό) για να καταλήξει στην αφωνία (κάκιστο) με την έννοια της ρητορεύουσας ασάφειας. Χαρακτηριστικό και εξόφθαλμο παράδειγμα, η αγορά. Οσοι την αποδέχονται δεν διευκρινίζουν τα όρια της αποδοχής της, ήτοι δεν μας εξηγούν αν πρόκειται για αναγκαίο κακό, δεν μας λένε ποια είναι η σχέση αγοράς - εκμετάλλευσης και αν μπορούμε να διατηρήσουμε την αγορά και ταυτόχρονα να μειώσουμε ή, γιατί όχι, μακροπρόθεσμα να καταργήσουμε την εκμετάλλευση. Και όσοι την απορρίπτουν κάνουν ακριβώς το ίδιο ποζάροντας ως κομμουνιστές και δηλώνοντας σοσιαλδημοκράτες όταν στριμωχθούν, ενώ αποφεύγουν τεχνηέντως να μιλήσουν για σχεδιασμένη οικονομία ή να αντιμετωπίσουν δύσκολα διλήμματα όπως εκείνο ανάμεσα στην κοινωνική δικαιοσύνη και την οικονομική ανάπτυξη.
Ολα αυτά θέτουν θέμα ορίων και συνιστούν ερωτήματα που τα διάλεξα επίτηδες, όχι μόνον επειδή είναι σημαντικά, αλλά κυρίως επειδή δεν γνωρίζω τις απαντήσεις. Θα ήθελα πολύ να τις μάθω, ή τουλάχιστον να ακούσω άλλους, ειδικότερους εμού, να τις συζητούν ανοιχτά και ευθαρσώς. Με την έννοια αυτή προσυπογράφω τη διακήρυξη της ΑΡΣΗΣ.
Οχι μόνο γιατί συμφωνώ με κάποιες επιμέρους θέσεις, όπως η ευρωπαϊκή κατεύθυνση, η καταδίκη του εθνικισμού και η επάνοδος της πολιτικής στη θέση της φιλάρεσκης καταγγελίας, αλλά κυρίως γιατί πιστεύω, ή καλύτερα ελπίζω, ότι η νέα αυτή πρωτοβουλία μπορεί τελικά να ενθαρρύνει την καθαρή συζήτηση και το κριτικό πνεύμα που μεταφράζεται σε συγκεκριμένες θέσεις και δεν καταντάει επίδειξη αριστεροσύνης ή εκσυγχρονιστικού πραγματισμού. Ετσι τουλάχιστον εγώ έχω καταλάβει την ανανεωτική Αριστερά.
Εκτύπωση στις: 2024-04-27
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1375