Το ΝΑΤΟ στην εποχή της παγκοσμιοποίησης

Γεράσιμος, Γεωργάτος

Αυγή, 2010-11-19

Στη σύνοδο του ΝΑΤΟ που πραγματοποιείται στη Λισαβόνα, 19 – 21 Νοεμβρίου, οι χώρες μέλη καλούνται να υιοθετήσουν «το νέο στρατηγικό δόγμα» της συμμαχίας που θα ισχύει μέχρι το 2020. Με τη νέο δόγμα το ΝΑΤΟ εγκαταλείπει τον «αμυντικό» ρόλο που επισήμως διαδραμάτιζε καθ` όλη την περίοδο του ψυχρού πολέμου, για να μπορεί πλέον να αντιμετωπίσει επιχειρησιακά νέες απειλές, όπως η τρομοκρατία, ο έλεγχος των ενεργειακών πόρων και της ροής τους, τα πυρηνικά όπλα από χώρες εκτός συμμαχίας, την κυβερνοπειρατεία και το οργανωμένο έγκλημα. Η ζώνη επέμβασής του δεν θα περιορίζεται εντός των ορίων των χωρών μελών της συμμαχίας, αλλά θα είναι στο εξής παγκόσμια. Πολεμικές επιχειρήσεις, όπως παλιότερα στο Ιράκ και τώρα στο Αφγανιστάν, δεν θα αποτελούν εξαίρεση.

Η αντιπυραυλική ασπίδα στην Ευρώπη, η σύνδεσή της με τη Ρωσία και η συνεργασία με την Ινδία, την Κίνα, την Ιαπωνία και την Αυστραλία, επιβεβαιώνουν το νέο παγκοσμιοποιημένο ρόλο που προτίθεται να διαδραματίσει η συμμαχία. Υπό την πίεση των ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ αναπροσαρμόζει το αμυντικό του δόγμα ώστε αυτό να συμπεριλάβει την ήδη ασκούμενη και διευρυμένη πρακτική του, με στρατιωτικές επεμβάσεις στο σύνολο του πλανήτη για τους ενεργειακούς πόρους, τα μεταναστευτικά ρεύματα, ακόμα και για ζητήματα που άπτονται της εσωτερικής ασφάλειας των κρατών.

Με το νέο αμυντικό δόγμα, το ΝΑΤΟ θα παροξύνει τις εντάσεις μεταξύ χωρών εντός και εκτός συμμαχίας, θα τροφοδοτήσει τον «πόλεμο των πολιτισμών», θα αυξήσει τις προληπτικές στρατιωτικές επεμβάσεις για την ασφάλεια των φυσικών και ενεργειακών πόρων, η δε υποχρέωση των συμμάχων για διαρκή εκσυγχρονισμό των οπλικών τους συστημάτων, των πυρηνικών συμπεριλαμβανομένων, θα οδηγήσει σε υπερδιόγκωση των αμυντικών δαπανών, χωρίς δημοκρατικό έλεγχο για τις στρατιωτικές επιλογές της συμμαχίας. Στην πράξη, καταλήγει κενό γράμμα και η συμφωνία της Συνόδου για την αναθεώρηση της συνθήκης μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων, του Μαϊου 2010, που πρόβλεπε τη σταδιακή μείωση μέχρι την οριστική κατάργησή τους.

Επιπλέον, η συμμετοχή στη συμμαχία δεν εξασφαλίζει κατ` ουδένα τρόπο την ειρηνική επίλυση διαφορών μεταξύ χωρών – μελών, όπως προκύπτει από τη συνάντηση του έλληνα υπουργού άμυνας κου Β. Βενιζέλου με το Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ κο Ράσμουνσεν, στην Αθήνα, στις 21/10/10, όπου ο δεύτερος ερωτώμενος για τα ελληνοτουρκικά δήλωσε ότι «βασική μας αρχή είναι ότι το ΝΑΤΟ ως οργανισμός δεν αναμειγνύεται σε πιθανές διαφορές ανάμεσα σε συμμάχους. Θεωρούμε ότι οι σύμμαχοι πρέπει να επιλύουν τέτοια ζητήματα μόνοι τους και είμαι πεπεισμένος ότι θα τα καταφέρουν».

Ήδη, όπως καταγράφουν οι δημοσιογραφικές πληροφορίες, η Τουρκία επιχειρεί να διατηρήσει το προβλεπόμενο προς κατάργηση στρατηγείο της Σμύρνης, διεκδικεί τον έλεγχο της αντιπυραυλικής ασπίδας από Τούρκους και όχι νατοϊκούς αξιωματικούς, ώστε να διατηρήσει επιχειρησιακό έλεγχο στο Αιγαίο και αναβαθμισμένο ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Συνυπολογιζόμενης μάλιστα της συμμετοχής στη συμμαχία χωρών των δυτικών Βαλκανίων και βεβαίως της ΠΓΔΜ, η Ελλάδα κινδυνεύει να συρθεί σε μια κούρσα εξοπλιστικών ανταγωνισμών υψηλού κόστους και σε επαναλαμβανόμενες εντάσεις με τις γειτονικές της χώρες

Συνεπώς, το νέο αμυντικό δόγμα του ΝΑΤΟ εξυπηρετεί γεωπολιτικά και οικονομικά πρωτίστως τις ΗΠΑ. Η Ελλάδα, οι χώρες των Βαλκανίων και η Τουρκία δεν έχουν κανένα συμφέρον από τη συμμετοχή τους στη νέα δομή της συμμαχίας. Δεν είναι πολύς καιρός που ο Τ. Ερντογάν δήλωσε πως οι δύο χώρες ξοδεύουν τεράστια ποσά σε εξοπλισμούς. Πρόκειται για τεράστια αιμορραγία, τη στιγμή μάλιστα που η χώρα μας αγκομαχά υπό το βάρος του χρέους και των ελλειμμάτων. Αυτό όμως αφορά και ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη. Η Ελλάδα και οι χώρες – μέλη της Ένωσης πρέπει να έχουν ως προτεραιότητα ένα αυτόνομο από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αμυντικό σύστημα, επικεντρωμένο στις πολιτικές πρόληψης των συγκρούσεων και της ειρηνικής διευθέτησης των διαφορών. Εξάλλου τα ζητήματα της άμυνας και της ασφάλειας δεν μπορούν υπό το σημερινό σύνθετο καθεστώς των προβλημάτων να αποσυνδέονται από τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές πολιτικές. Γι` αυτό τα αιτήματα για βαθμιαία διάλυση του ΝΑΤΟ, για ενίσχυση του ΟΗΕ ως κέντρου επίλυσης των διαφορών και για αυτόνομη παρουσία της Ε.Ε ως ήπιας δύναμης στη διεθνή σκακιέρα, παραμένουν εξαιρετικά επίκαιρα.

Εκτύπωση στις: 2024-05-05
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=5380