AYTOΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ
Μια συζήτηση που ουσιαστικά δεν έγινε
Δημήτρης, Μπίρμπας
2005-07-03
Η θαυμαστή ικανότητά μας να ελαχιστοποιούμε τα πλεονεκτήματα και να μεγιστοποιούμε τις αδυναμίες μας, δοξάστηκε για άλλη μια φορά στη συζήτηση για την αυτοδιοίκηση. Η χαρακτηριστική στρεψοδικία μας σ’ όλο της το μεγαλείο. Θέτοντας σαν πρωταρχικά χαρακτηριστικά της αυτοδιοίκησης σήμερα, την αδιαφανή λειτουργία, τις τοπικές διαπλοκές και πελατειακές εξαρτήσεις, το υπερενισχυμένο εκλογικό σύστημα και κερασάκι στην τούρτα την νεοφιλελεύθερη διαχείριση, δημιουργούμε ιδεολογικά το καλύτερο έδαφος, ελπίζω χωρίς να το καταλαβαίνουμε, για να προχωρήσει ανεμπόδιστα η νεοφιλελεύθερη επέλαση και η διατήρηση του υδροκέφαλου ελληνικού κράτους που υπονομεύει κάθε προσπάθεια κοινωνικής και περιφερειακής ανάπτυξης και συνοχής.
Όχι γιατί δεν είναι υπαρκτά σε σημαντικό βαθμό τα περιγραφόμενα φαινόμενα, εντός της υπαρκτής κοινωνίας λειτουργεί η Τ.Α. και πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε, αλλά γιατί συμβάλλει στην απαξίωση στο μέσο πολίτη του μοναδικού θεσμού, άμεσης και καθολικής δημοκρατικής νομιμοποίησης, που εν δυνάμει αλλά και σε αρκετές περιπτώσεις στην πράξη, διαμορφώνει και υλοποιεί εναλλακτικές μορφές άσκησης εξουσίας και κοινωνικής πολιτικής. Η κυριαρχία μιας άποψης για την άσκηση πολιτικής ,όπου όλα παραπέμπονται και λύνονται στην κεντρική πολιτική αντιπαράθεση, οδηγεί μαθηματικά στη γραμμική μεταφορά της σε κάθε πτυχή της κοινωνικής και πολιτικής ζωής,ταξινομώντας με ανελαστικό τρόπο κάθε έκφανση του μερικού.
Η αδυναμία κατανόησης της διαλεκτικής της χωρικής διάστασης στη πολιτική, η υποτίμηση των πολλαπλών ιδιαιτεροτήτων των καθημερινών τοπικών ρυθμών ζωής, βρίσκουν ανταπόκριση στο θεωρητικά εσφαλμένο σχήμα, αυτοδιοίκηση «αποκεντρωμένος κρατικός θεσμός». Επιζητούν οικονομική επίλυση των προβλημάτων σε ευθεία εξάρτηση από το κράτος «ποσοστό επί του προϋπολογισμού».
Είναι δυνατόν η σύγχρονη Αριστερά να είναι πίσω και από την ανεπαρκή συνταγματική πρόβλεψη (άρθρο 102) για αυτοδιοίκηση θεμελιώδη μορφή λαϊκής κυριαρχίας με αποκλειστική ευθύνη των τοπικών υποθέσεων και διασφαλισμένους τους αναγκαίους και ικανούς πόρους για την διαχείρισή τους; Κι όμως, είναι.
Είναι τραγικό να υποτιμάται η επιρροή της διάρθρωσης του εποικοδομήματος ,στην ταχύτητα και το εύρος των επιδιωκόμενων μεταρρυθμιστικών μας εγχειρημάτων. Η ανυπαρξία της αιρετής περιφέρειας με εσωτερική αποκέντρωση τις νομαρχίες ως δεύτερου βαθμού αυτοδιοίκηση, η έλλειψη μητροπολιτικής διακυβέρνησης και η μειωμένη ισχύ των δήμων, η άρνηση μιας ριζοσπαστικής φορολογικής μεταρρύθμισης με ανακατανομή πόρων και φορολογική εξουσία στους ΟΤΑ – χωρίς επιπλέον επιβάρυνση των πολιτών –η μη καθιέρωση της απλής αναλογικής και η διατήρηση του δημαρχοκεντρικού μοντέλου δεν είναι πολιτικά και κοινωνικά ουδέτερες. Συγκροτούν μια βαθύτατα συντηρητική, κρατικιστική, συγκεντρωτική αντίληψη που ως Αριστερά οφείλουμε αξιακά να αντιπαρατεθούμε.
Ο εγκλωβισμός όλων των ζητημάτων στην διελκυνστίδα των εσωκομματικών αντιπαραθέσεων, απολυτοποιεί προσεγγίσεις, υπερεκτιμά εξωτερικούς παράγοντες και υποτιμά πραγματικές δυνατότητες και προοπτικές. Η διαρροή στελεχών, κύρια προς ΠΑΣΟΚ, προηγουμένων περιόδων είναι τραγικά απλοϊκό και βαθιά υποτιμητικό, για όσους δρουν στην κοινωνία και συμμαχούν κατά περίπτωση με εκφράσεις του, να αντιμετωπίζεται με αμυντικές κομματικές περιχαρακώσεις. Η διαπιστωμένη κρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας συνυπάρχει και αλληλοτροφοδοτείται, , από μία ακόμη βαθύτερη κρίση της Αριστεράς.
Πειστικό σχέδιο, εναλλακτικού μοντέλου δεν έχουμε ακόμα καταθέσει. Όποιος νομίζει ότι θα βρεθεί με μονοδιάστατη κινηματική εμπλοκή, κατά τη γνώμη μου, πλανάται πλάνην οικτρά! Οφείλουμε να τολμήσουμε, να πειραματιστούμε και να τεκμηριώσουμε θεωρητικά τα αποτελέσματα κινηματικών δράσεων αλλά και επί μέρους εναλλακτικών πρακτικών εφαρμογών .
Σε μια κοινωνία που από τον τηλεοπτικό καναπέ πληκτρολογεί ναι-όχι σε δημοσκοπήσεις και δημοψηφίσματα, είναι βέβαιο ότι θα αποθεώνεται το ιδιωτικό απέναντι στο συλλογικό, η έννοια του πολίτη θα ταυτίζεται με του ιδιώτη και η ιδιωτικοποίηση του δημόσιου κοινωνικού και ασφαλιστικού συστήματος θα είναι κίνητρο να ανέβουν οι μετοχές της (τραγική επιβεβαίωση της λενινιστικής πρόβλεψης για «το σχοινί που θα πουλήσει για το κρέμασμά της»).
Σ’ αυτή την κοινωνία, την περισσότερο αμερικανοποιημένη της Ευρώπης, καλείσαι να δώσεις απτά παραδείγματα συγκριτικών πλεονεκτημάτων της πολιτικής σου, να προσπαθήσεις να την ενεργοποιήσεις στο μερικό, εποχιακό ενδιαφέρον της, να πολιτικοποιήσεις τις ανασφάλειες και τις εμμονές της.
Ισχυρίζομαι ότι η ολιστική προσέγγιση των καθημερινών ζητημάτων από την Αυτοδιοίκηση και το χωρικό πεδίο παρέμβασής της, παρέχουν την μοναδική ίσως δυνατότητα στην Αριστερά να προβάλλει και να πειραματιστεί ,σε ψήγματα της εναλλακτικής της πρότασης σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης. Το «σκέψου πλανητικά δράσε τοπικά» στην απόλυτη έκφρασή του.
Η ύπαρξη ισχυρών τοπικών κινημάτων και δρώσας κοινωνίας πολιτών είναι τα εχέγγυα για την εφαρμογή και τη διατηρησιμότητά τους. Η εμπλοκή τοπικών κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, προϋπόθεση για την υλοποίησή τους.
Η δαιμονοποίηση των τοπικών συνεργασιών για λόγους κεντρικής – βλέπε τηλεοπτικής – εικόνας, είτε ο περιορισμός τους στα όρια της κομματικής συναλλαγής, φαινόμενα δυστυχώς υπαρκτά, αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες που τροφοδοτούν «θερμοκήπια τοπικού παραγοντισμού». Μια επιθετική προγραμματική πολιτική ,με συμμετοχή και ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας των πολιτών (συμμετοχικός προϋπολογισμός κλπ), τη διαμόρφωση δημοτικών αναπτυξιακών επιχειρησιακών σχεδίων, κοινωνικής και οικολογικής προτεραιότητας και το κάλεσμα για συσπείρωση, με βάση αυτά, των τοπικών κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, είναι μεν δύσκολη υπόθεση, διατρέχει κινδύνους ενσωμάτωσης, αλλά παράλληλα δημιουργεί μεγάλες δυνατότητες διεύρυνσης της κοινωνικής και πολιτικής μας επιρροής καθώς απαντάει στην πράξη, τοπικά, στην ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού.
Δεν υποστηρίζουμε γενικά, παντού και πάντα αυτόν τον δημόσιο και κοινωνικό τομέα, αλλά τις δυνατότητες κοινωνικής εξασφάλισης που δίνει η ορθή λειτουργία του. Οφείλουμε να διεκδικήσουμε την μερική, τοπικά έστω, αναδιάρθρωση και λειτουργία του, σύμφωνα με τις θέσεις μας και αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας.
Η λογική της κοινωνίας που έχει πειρασμούς, είναι επικίνδυνη και πολλές φορές αλλοτριώνει τις συμπεριφορές και τις συνειδήσεις μας, δεν μας οδηγεί, ευτυχώς, στο να κλείσουμε τα παιδιά μας στη γυάλα, οφείλουμε να κάνουμε το ίδιο και για το κόμμα μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΙΡΜΠΑΣ
Μέλος ΚΠΕ, Γραμματεία Αυτοδιοίκησης
Εκτύπωση στις: 2024-04-30
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=695