Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Νόμος κερδοφορίας του κεφαλαίου

Γιάννης, Κουζής

Συνέντευξη στον Ανδρέα Πετρόπουλο, Αυγή της Κυριακής, 2005-07-31


Ο νόμος για το εργασιακό είναι προσαρμοσμένος στις απαιτήσεις των επιχειρήσεων για μείωση του εργασιακού κόστους και αυτό επιβάλλεται με όρους ουσιαστικής απορρύθμισης της εργασίας, υποστηρίζει στη συνέντευξή του στην "Κυριακάτικη Αυγή" ο καθηγητής εργασιακών σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου Γιάννης Κουζής. Από τη θέση και του επιστημονικού συνεργάτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ ο Γ. Κουζής, υπογραμμίζει ότι η προσδοκώμενη από τις επιχειρήσεις αύξηση κατά 15% της κερδοφορίας από την εφαρμογή της διευθέτησης του χρόνου εργασίας δεν συνεπάγεται αυξημένη ανταγωνιστικότητα, ούτε θα αντιμετωπίζει το φαινόμενο της μετεγκατάστασης των ελληνικών επιχειρήσεων στις γειτονικές χώρες.

Ο Γ. Κουζής επισημαίνει ακόμα ότι με το εργασιακό νομοσχέδιο:

* αποτρέπεται η άμεση δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

* αυξάνεται υπέρμετρα ο ήδη υψηλότατος χρόνος εργασίας των Ελλήνων εργαζομένων και αυτό γίνεται με μείωση του εισοδήματός τους.

* αίρεται η συλλογική αυτονομία, παρακάμπτεται η συλλογική ρύθμιση και αντικαθίσταται από την υποχρεωτική διαιτησία.

* η απαιτούμενη ατομική συμφωνία στις μικρές επιχειρήσεις για την εφαρμογή της διευθέτησης του χρόνου εργασίας είναι εύκολο να μετατραπεί σε ουσιαστικό διευθυντικό δικαίωμα.

\* Ποια είναι η φιλοσοφία του νομοσχεδίου και ποιές αλλαγές θα επιφέρουν οι επίμαχες διατάξεις (υπερεργασία, φθηνές υπερωρίες, διευθέτηση κ.λπ.)\

Η φιλοσοφία των επίμαχων διατάξεων του νομοσχεδίου σχετικά με την υπερεργασία, τις υπερωρίες και τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου διαπνέεται από την ανάγκη προσαρμογής του εργατικού δυναμικού στις απαιτήσεις των επιχειρήσεων για μείωση του εργασιακού κόστους. Και αυτός ο στόχος διακηρύσσεται ρητά παρουσιάζοντας δείγματα μιας γενικότερης αντίληψης σύμφωνα με την οποία οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας αντί να αποβλέπουν στη βελτίωση της θέσης και της ποιότητας της εργασίας, μετατρέπονται, με όρους ουσιαστικής απορρύθμισης, σε επιμέρους παραμέτρους του δικαίου του ανταγωνισμού του κεφαλαίου, με άξονα την επιβαλλόμενη μείωση του εργασιακού κόστους.

\* Επί της ουσίας ποιες θα είναι οι άμεσα ορατές συνέπειες των μέτρων.\

1. Αύξηση κατά 15% τουλάχιστον της κερδοφορίας των επιχειρήσεων από την εφαρμογή της διευθέτησης και τη συνεπαγόμενη μη καταβολή των υπερωριακών προσαυξήσεων κατά την περίοδο των αυξημένων διευθετημένων ωραρίων. Αυτή είναι η πλέον ορατή συνέπεια με αμφίβολη και αυτή ακόμη την προσδοκώμενη αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Και αυτό γιατί κανείς δεν εγγυάται ότι η αύξηση της κερδοφορίας συνεπάγεται και αυξημένη ανταγωνιστικότητα, κάτι που επιβεβαιώνεται και από την πρακτική της τελευταίας δεκαετίας στην Ελλάδα την ίδια στιγμή που η χώρα μας διατηρεί το χαμηλότερο συνολικό εργατικό κόστος ανάμεσα στις χώρες του αναπτυγμένου πυρήνα της Ένωσης και ταυτόχρονα τη χαμηλότερη θέση σε ανταγωνιστικότητα. Ως προς δε το επιχείρημα ότι με αυτόν τον τρόπο επιχειρείται η αντιμετώπιση του φαινομένου της αθρόας μετεγκατάστασης επιχειρήσεων στις γειτονικές χώρες, δεν νομίζω ότι τα μέτρα αυτά μπορούν να το αποτρέψουν εφ’ όσον παρά τη γενναία βοήθεια προς τις επιχειρήσεις το συνεπαγόμενο μειωμένο κόστος δεν μπορεί να ανταγωνισθεί τους χαμηλούς μισθούς των γειτονικών χωρών. Και εδώ αξίζει να σημειώσουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα όπου η μόνη σε όλη την Ελλάδα επιχείρηση που εφάρμοσε με συλλογική ρύθμιση τη διευθέτηση του νόμου του 1998 (πριν από εκείνο του 2000) παρά τα οφέλη που αποκόμισε από αυτήν σήμερα έχει μετεγκατασταθεί σε άλλη βαλκανική χώρα!!

2. Άμεση επιβουλή της προοπτικής δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης, σε αντίθεση με τον τίτλο και του πρωταρχικό στόχο του νομοσχεδίου, γεγονός που συνεπάγεται η ευέλικτη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, η επέκταση της υπερεργασίας και η μείωση του κόστους των υπερωριών των οποίων ο αριθμός προφανέστατα θα αυξηθεί.

3. Διατήρηση του υψηλότερου νόμιμου εργάσιμου χρόνου ανάμεσα στις αναπτυγμένες 15 χώρες της Ένωσης (2,1 και 103 περισσότερες ώρες εβδομαδιαίας και ετήσιας αντίστοιχα εργασίας σε σχέση με το μέσο όρο των 15). Παράλληλη αύξηση του πραγματικού εργάσιμου χρόνου όπου ήδη κατέχουμε την αντίστοιχη δεύτερη θέση μετά από τους Βρετανούς λόγω της αύξησης των πρόσθετων ωραρίων.

4. Ουσιαστική άρση της έννοιας της συλλογικής αυτονομίας και ουσιαστική επιβολή της διευθέτησης αφού παρακάμπτεται η ισχύουσα απαραίτητη σχετική συλλογική ρύθμιση και παραπέμπεται με όρους υποχρεωτικής διαιτησίας σε ειδική επιτροπή (και όχι στον ΟΜΕΔ) που θα επιλύει τις συλλογικές διαφορές και στης οποίας τη σύνθεση θα κυριαρχεί η παρουσία του Επιθεωρητή Εργασίας που είναι μέλος ελεγκτικού οργάνου και του οποίου ο πολιτικός προϊστάμενος είναι ο ένθερμος υποστηρικτής της διευθέτησης και συντάκτης του σχετικού νομοσχεδίου.

Αυτό όμως που θα πρέπει να τονισθεί είναι το ότι στο 95% των ιδιωτικών επιχειρήσεων δεν υπάρχει συνδικάτο ή εργασιακό συμβούλιο, γεγονός που αποκλείει τον συλλογικό και ουσιαστικό αντίλογο στις προτάσεις του εργοδότη για διευθέτηση όταν αυτός προσφεύγει στην αρμόδια επιτροπή. Σε ότι δε αφορά στις επιχειρήσεις με απασχόληση κάτω των 20 εργαζομένων η απαιτούμενη ατομική συμφωνία των εργαζομένων για την εφαρμογή της είναι εύκολο να υφαρπαγεί από τον εργοδότη υποκαθιστώντας ουσιαστικά το διευθυντικό δικαίωμα.

\* Είναι δυνατή η αξιοποίηση από τον εργοδότη του συνδυασμού διευθέτησης και φθηνής υπερωρίας.\

Είναι σκανδαλώδες το γεγονός ότι στο πλαίσιο της διευθέτησης η υπέρβαση του διευθετημένου ωραρίου δεν αντιμετωπίζεται ως υπερωρία αλλά ως υπερεργασία χαμηλά αμειβόμενη κατά τις πρώτες 5 ώρες εβδομαδιαίας υπέρβασης. Αυτό βέβαια ισχύει μόνο για τις περιόδους του μειωμένου διευθετημένου εβδομαδιαίου ωραρίου (π.χ. με 5ωρη ή 6ωρη ημερήσια απασχόληση). Όμως με τα νέα μέτρα δεν μπορεί να υπάρξει συνδυασμός διευθέτησης και υπερωρίας για τις περιόδους αυξημένης εβδομαδιαίας απασχόλησης αφού απαγορεύεται σε περίπτωση διευθέτησης η εργασία πέραν των 10 ωρών ημερησίως (σε αντίθεση με το 12ωρο που ισχύει σήμερα κατόπιν ΣΣΕ).

Ωστόσο παραμένει ως ερωτηματικό ο βαθμός τήρησης της νομοθεσίας ως προς τα ανώτατα ωράρια, τις επιστροφές χρόνου από τον εργοδότη, τις αμοιβές υπερωριακής απασχόλησης όταν οι καταστρατηγήσεις είναι σήμερα συχνότατες σε ένα σύστημα λειτουργίας των επιχειρήσεων λιγότερο σύνθετο από αυτό που θα επακολουθήσει και με ευκολότερη τη δυνατότητα ελέγχου εφαρμογής της νομοθεσίας.

Υπερεργασία

\* Πώς θα λειτουργήσει το λεγόμενο opt-out στις μικρές επιχειρήσεις\

Ανεξαρτήτως μεγέθους της επιχείρησης το ζήτημα των ατομικών εξαιρέσεων ως προς την υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου (που αυξάνεται στις 48ωρες) μπορεί να ισχύει με δύο τρόπους. \Είτε με την χρήση υπερεργασίας και υπερωριών στις επιχειρήσεις που δεν κάνουν χρήση διευθέτησης\ και με ανώτατο όριο την 12ωρη ημερήσια απασχόληση (60ωρη για πενθήμερη εργασία) όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα. \Είτε με την εφαρμογή διευθέτησης αλλά με ανώτερο όριο την 10ωρη εργασία\ (αλλά σε παρατεταμένη διάρκεια μέχρι 32 εβδομάδες το χρόνο) \και με ανώτατο εβδομαδιαίο χρόνο το 50ωρο για πενθήμερη εργασία\. Βεβαίως το δεύτερο σενάριο μπορεί να λειτουργεί στις μικρές επιχειρήσεις ουσιαστικά και ως όρος για κάθε νέα πρόσληψη.

Λιγότερες θέσεις εργασίας

\* Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της διευθέτησης στην απασχόληση, στις συλλογικές συμβάσεις, και στους εργαζόμενους.\

Οι επιπτώσεις μπορούν να συνοψιστούν:

* στην αποτροπή άμεσης δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας

* στη μείωση του εισοδήματος των εργαζομένων από την μη πληρωμή της προσαύξησης των βεβαρημένων ωραρίων με τη συνεπαγόμενη μείωση του ύψους των συντάξεων και των αποζημιώσεων απόλυσης

* στην αύξηση του πραγματικού χρόνου εργασίας με μειωμένες οικονομικές αντιπαροχές

* στην αύξηση της επαγγελματικών κινδύνων από τα παρατεταμένα βεβαρημένα ωράρια.

* στην επιδείνωση των όρων διαβίωσης στις περιόδους των φορτωμένων ωραρίων

* στην ενίσχυση των όρων εξατομίκευσης των εργασιακών σχέσεων

* στην αποδιάρθρωση των συλλογικών εργασιακών σχέσεων.

* στην αύξηση των παραβιάσεων της νομοθεσίας σε μια ήδη απορυθμισμένη αγορά εργασίας όταν ο ήδη ανεπαρκής έλεγχος της νομιμότητας καθίσταται δυσκολότερος σε επιχειρήσεις με πιο σύνθετους όρους λειτουργίας.

Εκτύπωση στις: 2024-12-03
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=734