Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Με αφορμή τα Χριστούγεννα

Ελίζα, Παπαδάκη

Αυγή της Κυριακής, 2005-12-24


Παραμονή Χριστουγέννων σήμερα και είναι πολλοί οι καλοπροαίρετοι άνθρωποι που θα ήθελαν να κρατήσουν το μήνυμα αγάπης και ειρήνης εκείνης της θρησκείας όπως ξεκινούσε πριν από δύο χιλιάδες χρόνια, μακριά από τις διαστρεβλώσεις και τα εγκλήματα στο όνομά της που μεσολάβησαν, εξακολουθώντας μέχρι τις μέρες μας.

Στον κόσμο των τεράστιων ανισοτήτων όπου ζούμε, αυτό δεν είναι εύκολο. Διόλου δεν αρκεί η ελεημοσύνη, που υποκριτικά αναδείχθηκε μέσα στους αιώνες σε μεγάλη χριστιανική αρετή. Άλλο πράγμα ήταν η εντολή όποιος έχει δύο χιτώνες να δίνει τον ένα σε εκείνον που δεν έχει, και εντελώς άλλο το να δίνει κάτι λίγο από το περίσσευμά του στους φτωχούς, χωρίς να αλλάζει ουσιαστικά την κατάστασή τους, ούτε τη δική του.

Χριστιανικές, στην πλειονότητά τους, οι προηγμένες κοινωνίες, οι οποίες καλύπτουν πλέον τις βασικές ανάγκες σε τροφή, στέγη, υγεία, μόρφωση και ασφάλεια του πληθυσμού τους δαπανώντας ολοένα περισσότερα για το πλήθος των πιο εξελιγμένων αναγκών που ανέπτυξαν με τον πολιτισμό τους, δεν διαθέτουν καν το 0,7% του εισοδήματός τους που είχαν συναποφασίσει στον ΟΗΕ για να μειωθεί στο μισό η παγκόσμια φτώχεια έως το 2015. Αντίθετα, διατηρούν προς όφελός τους ένα σύστημα οικονομικών, εμπορικών και πολιτικών σχέσεων που αναπαράγει τις ανισότητες και τη φτώχεια, και με τα όπλα της στρατιωτικής τους υπεροχής, όποτε κρίνουν ότι χρειάζεται. Από τα τέλη του 20ού αιώνα ξέρουμε ωστόσο ότι με τον πλούτο, τις επιστημονικές γνώσεις και τις τεχνολογίες που έχουν κατακτηθεί, η εξάλειψη της πείνας, των ασθενειών, του αναλφαβητισμού στον πλανήτη είναι πλέον εφικτή.

Όποιος θα έπαιρνε στα σοβαρά εκείνην την αρχική εντολή για τους χιτώνες θα όφειλε επομένως να αντιληφθεί την ανάγκη να αλλάξουν τα καθιερωμένα καταναλωτικά και παραγωγικά πρότυπα για να μπορέσει να τηρηθεί. Οι πρώτοι που συνάντησα να το έχουν καταλάβει, το 1967, όταν πήγα για σπουδές στη Βέρνη, ήταν μια τοπική χριστιανική νεολαία. Μια εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα κατασκήνωσαν στην είσοδο τού εμπορικού τομέα της πόλης για μιαν επταήμερη -και ειλικρινή- απεργία πείνας. Με πανό και φυλλάδια διαμαρτύρονταν ενάντια στο ρόλο που έπαιζαν η ελβετική Νεστλέ και άλλες πολυεθνικές εταιρείες στην Αφρική, αλλά εξίσου έντονα και ενάντια στην υπερκατανάλωση των κοινωνιών της αφθονίας, που κορυφώνεται στα χριστουγεννιάτικα ψώνια, εξηγώντας πόσο αλληλένδετα είναι. Τέτοιες ιδέες και πρακτικές ήσαν διάχυτες στο κίνημα του ’68, και η λιτότητα, σαν εναλλακτικός τρόπος ζωής, πολύ διαδεδομένη.

Μολονότι το αίτημα για την αλλαγή παραγωγικών και καταναλωτικών προτύπων τίθεται πολύ πιο επιτακτικά σήμερα, καθώς γνωρίζουμε επιπλέον τις καταστροφές που φέρνουν στο περιβάλλον, την απειλή που συνιστούν για το κλίμα του πλανήτη, πολιτικά είναι εντελώς αποδυναμωμένο. Μπορεί να αναφέρεται, εν παρόδω, σε κάποιες διακηρύξεις, διόλου δεν προτείνεται όμως συγκεκριμένα, σαν κεντρικό αίτημα στην κοινωνία. Αντίθετα, διαρκώς ανατροφοδοτούνται όλα τα αιτήματα που αποσκοπούν σε αύξηση της κατανάλωσης. Στη λιτότητα κόμματα και μέσα ενημέρωσης προσδίδουν μόνον αρνητική αξία, αν και αποτελούσε κεντρικό χαρακτηριστικό του αριστερού κινήματος: φτάνει να θυμηθούμε πώς ζούσαν, και πώς θεωρούσαν ότι έπρεπε να ζει κανείς, οι κομμουνιστές στη χώρα μας στον μεσοπόλεμο, μέχρι και τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες.

Έτσι όμως τα δημόσια αγαθά υποβαθμίζονται, σκεφθείτε μόνο πόσο δύσκολα μπορούν να κυκλοφορήσουν ηλικιωμένοι στην κατακλυσμένη από ΙΧ πόλη μας. Συμφέροντα κατηγοριών εργαζομένων, ντόπιων και μεταναστών, ανέργων, αγροτών γίνονται στην πράξη ανταγωνιστικά μεταξύ τους και μέσα στην ίδια χώρα και, πολύ περισσότερο, ανάμεσα στις χώρες με διαφορετικό βαθμό ανάπτυξης, όσο κι αν διακηρύσσεται η ταύτισή τους ενάντια στον κοινό εχθρό. Χωρίς να αλλάξουμε συλλογικά αντιλήψεις για τις προτεραιότητές μας, ο στόχος της μείωσης των ανισοτήτων, της καταπολέμησης της φτώχειας θα παραμένει υπονομευμένος, μαζί με τις ελπίδες για μια καλύτερη ζωή.

Καλά Χριστούγεννα!

Εκτύπωση στις: 2024-12-05
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=922