Κομματικές αναγνώσεις του Μακεδονικού

Το ότι η ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και η ψήφος για τη συμφωνία για το Μακεδονικό συνέπεσαν χρονικά και συσχετίστηκαν μας δίνει την ευκαιρία να δούμε αρκετά καθαρά πώς τα δύο κόμματα εξουσίας διαβάζουν και πώς προσπαθούν να εκμεταλλευτούν επικοινωνιακά τα μεγάλα θέματα τα οποία, όπως λένε αμφότερα, πρέπει να μας ενώνουν.

Αρχίζοντας από τη Νέα Δημοκρατία, είθισται η αξιωματική αντιπολίτευση να διαφωνεί με την κυβέρνηση –τα ίδια και χειρότερα δεν έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ;– και στην περίπτωση της Συμφωνίας των Πρεσπών κάποιο δίκιο θα το είχε αν περιοριζόταν στους μικροκομματικούς ελιγμούς της κυβέρνησης που θέλησε όχι μόνο να λύσει το Μακεδονικό αλλά και να φέρει σε δύσκολη θέση τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Δεν αρκέστηκε όμως σ’ αυτό. Είτε επειδή φοβήθηκε αιμορραγία ψήφων προς τα δεξιά είτε επειδή κατάλαβε ότι η εκλογική βάση της περιλαμβάνει τα πιο αντιδραστικά στοιχεία της κοινωνίας, η Νέα Δημοκρατία αποφάσισε να προσχωρήσει στις λαοσυνάξεις του παραληρηματικού εθνικισμού για το «όνομα», γυρνώντας πίσω είκοσι πέντε χρόνια. Κι από κοντά εκείνοι που τελευταία είχαν καλλιεργήσει συστηματικά μια εντελώς διαφορετική εικόνα: νέα και σύγχρονη σκέψη, ορθολογισμός, σοβαρότητα, όχι υστερίες και ιδεολογικές αγκυλώσεις που ανήκουν στο παρελθόν, καταδίκη του εθνολαϊκισμού!

Αν κρίνουμε από τα όσα λέγονται και γράφονται, τα παραπάνω δεν εξηγούν μόνο την αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας· περιγράφουν επίσης μια γενικότερη στάση που υπερβαίνει την κριτική απόρριψη του ΣΥΡΙΖΑ για να φτάσει στη δαιμονοποίησή του και ταυτόχρονα να επιβάλει λάθρα την απώτερη λογική του δικομματισμού. Με τον εξής απλό συλλογισμό: εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το απόλυτο κακό, δεν μπορεί να κάνει κάτι καλό, και η απόλυτη προτεραιότητα είναι να απαλλαγούμε απʼ αυτόν. Συνεπώς, η Συμφωνία των Πρεσπών βλάπτει την Ελλάδα και οι Μακεδονομάχοι του στρατηγού Φράγκου έχουν δίκιο.

Στην αντίπερα όχθη το Μακεδονικό λειτουργεί διαφορετικά. Εφόσον πρόκειται για μια κίνηση που θα μπορούσε εύλογα να χαρακτηριστεί «προοδευτική» και «αριστερή» (αν θυμηθούμε εκείνους που αναγνώριζαν τον εαυτό τους ως τέτοιον στην πρώτη φάση του Μακεδονικού τη δεκαετία του ’90), η Συμφωνία των Πρεσπών αποκτά συμβολική σημασία διότι μπορεί να διαβαστεί ως κάτι καλό και αριστερό.

Ανάγνωση η οποία ενισχύεται από το γεγονός ότι στάθηκε η αφορμή να μπει τέλος στη συγκατοίκηση με τους ΑΝ.ΕΛΛ. Εχοντας λοιπόν τολμήσει να λύσουν το Μακεδονικό και έχοντας επίσης απαλλαγεί από τον Καμμένο και την παρουσία της ανεπεξέργαστης Δεξιάς, μπορούν τώρα να κάνουν το άνοιγμα προς την Κεντροαριστερά και στους αριστερούς που λένε ΣΥΡΙΖΑ και κλείνουν τη μύτη τους.

Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Κατʼ αρχάς το διαζύγιο με τους ΑΝ.ΕΛΛ. δεν αποτελεί πολιτικά σημαντική στροφή εφόσον, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το εν λόγω κόμμα δεν θα μπει καν στη Βουλή. Ποιος ο λόγος να κουβαλάνε ένα δεξιό ψοφίμι στις πλάτες τους;

Το ζουμί της υπόθεσης όμως βρίσκεται αλλού: στον τρόπο με τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να αλλάξει το πολιτικό προφίλ του αναθεωρώντας διάφορες αρχικές, θεμελιακές επιλογές του, όπως π.χ. το μοιραίο πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησής του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η περιβόητη δήλωση «είχαμε αυταπάτες». Οχι επειδή δεν είχαν, αλλά γιατί οι δύο αυτές λέξεις έγιναν το σφουγγάρι που έσβησε τις ταρζανιές του Βαρουφάκη στις διαπραγματεύσεις (ποιος τον διόρισε, ο Χατζηπετρής;), την αχαλίνωτη δημαγωγία, τους φιλάρεσκους λεονταρισμούς, την κυνική κωλοτούμπα αμέσως μετά το δημοψήφισμα και μύρια άλλα.

Στον νου έρχεται λαϊκό γνωμικό: «Από τότε που βγήκε το παρντόν χάθηκε το φιλότιμο». Ή αλλιώς, παραδέχθηκαν ότι έσφαλαν για να μην αναλάβουν τη συγκεκριμένη και κοστολογημένη ευθύνη των σφαλμάτων τους.

Εχω την αίσθηση όμως ότι η τακτική αυτή του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια καλά σχεδιασμένη διαχείριση των λαθών του, η οποία μεταφέρει στην πολιτική την έννοια της παρθενορραφής. (Σύμφωνα με το λεξικό, «η συρραφή του παρθενικού υμένα έπειτα από διακόρευση».) Για παράδειγμα, τώρα που τα έσπασαν με τον Καμμένο, το γεγονός ότι επί τριάμισι χρόνια συγκυβέρνησαν είναι σαν να μην έγινε. Ετσι, πεντακάθαροι και ανανεωμένοι απευθύνουν πρόσκληση στους μη Συριζαίους προοδευτικούς (μέχρι προσφάτως γερμανοτσολιάδες και ταγματασφαλίτες) να συστρατευτούν στον ευγενή αγώνα για να σταματήσουμε τη Δεξιά.

Προσωπικά θέλω να σταματήσουμε τη Δεξιά. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να κάνει ουσιαστική αυτοκριτική, αντί να επινοεί κουτοπόνηρους ελιγμούς που προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας. Οσο για τα ψευδοδιλήμματα του δικομματισμού, θα τα αποφύγουμε αν οι αντι-ΣΥΡΙΖΑ ταλιμπάν παραδεχθούν ότι η κυβέρνηση μπορεί να κάνει κάτι καλό και όταν οι Συριζαίοι καταλάβουν ότι το συγκεκριμένο καλό που έκαναν στο Μακεδονικό δεν είναι συγχωροχάρτι για όλα τα υπόλοιπα.