Στη χώρα μας ο δημόσιος διάλογος διεξάγεται μεταξύ δύο «ακραίων» αντιλήψεων:Η μία προτείνει να διακοπούν οι σχέσεις με το Ισραήλ, διότι είναι μια χώρα που διαπράττει εγκλήματα πολέμου.Η άλλη προτείνει να φτιάξουμε «άξονα» με το Ισραήλ και σε συνεργασία μαζί του (ίσως και με την Αίγυπτο) να περικυκλώσουμε την Τουρκία και να την αποκλείσουμε από τις ενεργειακές πηγές της Ανατολικής Μεσογείου.

Κατά πόσο όμως αυτές οι προτάσεις ευσταθούν;

Ο χειμώνας αλλάζει τις συνθήκες του πολέμου στην περιοχή αυτή της Ευρώπης. Αφενός, λόγω των εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών, υπάρχει μεγάλη καταπόνηση του στρατιωτικού προσωπικού. Αφετέρου, οι μεγάλοι όγκοι χιονιού, πάγου και λάσπης, εμποδίζουν την ομαλή δράση των τεθωρακισμένων. Οι μάχες από κοντά ουσιαστικά σταματούν. Την περίοδο εκείνη γίνονται κυρίως χτυπήματα από μακριά, αεροπορικά, πυραυλικά και βαρέος πυροβολικού.

Η Θουριγγία και η Σαξονία, στις οποίες έγιναν εκλογές, είναι δύο από τα 16 ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας. Είναι μικρά σε πληθυσμό και ανήκαν στην παλιά Ανατολική Γερμανία. Στις περιοχές της πρώην Ανατολικής Γερμανίας υπάρχει μια ιδιαίτερη εκλογική συμπεριφορά. Είναι βέβαιο ότι δεν αντικατοπτρίζουν το σύνολο της Γερμανίας.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι αυτές οι τοπικές εκλογές θα επηρεάσουν ριζικά την πολιτική ζωή στο Βερολίνο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να ασχοληθούμε με τα αποτελέσματα, ούτε ότι πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός.

Ας αρχίσουμε από τα βασικά. Το γεγονός ότι η Ελλάδα ορθώς δεν αποδέχεται το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, δεν σημαίνει ότι οι χώρες που το υπέγραψαν το θεωρούν ανύπαρκτο. Από την άλλη, η Τουρκία και η Λιβύη δεν αναγνωρίζουν την Συμφωνία μερικής οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.

Η Τουρκία θεωρεί ότι το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο της δίνει δικαιώματα και η Ελλάδα θεωρεί ότι έχει δικαιώματα από την ελληνο-αιγυπτιακή Συμφωνία. Αντίστοιχα η Τουρκία θεωρεί ότι η ελληνο-αιγυπτιακή Συμφωνία παραβιάζει τα δικαιώματα της, ενώ η Ελλάδα θεωρεί το ίδιο για το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο.

Το τελευταίο διάστημα φάνηκε ότι αναθερμαίνονται οι διεργασίες στο Κυπριακό, λίγες μέρες πριν τη συμπλήρωση 50 χρόνων, τόσο από το πραξικόπημα των Ελληνοκυπρίων εθνικιστών της ΕΟΚΑ Β’ με τη συμμετοχή στρατευμάτων της Ελλάδας υπό τις διαταγές της τότε δικτατορικής κυβέρνησης, όσο και από την στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας.

Όσο δεν γίνονται συνομιλίες για τη λύση του Κυπριακού, υπάρχει ο κίνδυνος δημιουργίας εστιών έντασης στην Κύπρο. Αυτό ευνοεί το βάθεμα και τη μονιμοποίηση της διχοτόμησης.

Δεν είναι βέβαιο αν ο πρώτος σοσιαλιστής Πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Μιτεράν, μπορούσε να φανταστεί ένα τέτοιο πολιτικό τοπίο όταν ζούσε. Μάλλον όχι. Είναι όμως απολύτως βέβαιο ότι μόνο ένα δημοκρατικό πολίτευμα μπορεί να δώσει μια τέτοια συναρπαστική ανατροπή, σαν το αποτέλεσμα του 2ου γύρου των γαλλικών βουλευτικών εκλογών.

Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι ο πρώτος γύρος των εκλογών στη Γαλλία ανέδειξε την Άκρα Δεξιά ως μια εδραιωμένη δύναμη στη γαλλική κοινωνία με ανοδική δυναμική.

Η συνάντηση Ερντογάν-Μητσοτάκη στην Άγκυρα πήγε θετικά, όπως αναμενόταν, χωρίς εκπλήξεις. Οι δύο ηγέτες διατύπωσαν με ηπιότητα τις απόψεις τους, ακόμα και στα σημεία όπου υπάρχουν διαφωνίες. Ήταν αισθητή η προσοχή που κατέβαλαν, ώστε να μην υπάρξουν τριβές.

Είναι βέβαιο ότι μεταξύ των ηγετών ή των αντιπροσωπειών έγινε μια αποτίμηση της προόδου στα τρία "τραπέζια" του ελληνοτουρκικού διαλόγου: α) της θετικής ατζέντας (συνεργασία σε οικονομία, εμπόριο, μεταφορές, περιβάλλον, τουρισμός κ.α.) β) των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, δηλαδή η πραγματοποίηση των στρατιωτικών ασκήσεων των δύο χωρών στα διεθνή ύδατα και στον διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου, με τρόπο που να μην προκαλείται ένταση, και γ) του πολιτικού διαλόγου, όπου συζητείται ο "σκληρός πυρήνας" των ελληνοτουρκικών διαφορών.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα χτυπήματα μεταξύ Ιράν και Ισραήλ γίνονται για λόγους γοήτρου και κύρους. Κάθε πλευρά επιθυμεί να δείξει ότι δεν είναι αδύναμη έναντι της άλλης και ότι μπορεί να αντιμετωπίσει όλες τις πιθανές προκλήσεις. Κυρίως όμως είναι ένα τεστ, στο οποίο υποβάλλει η μία πλευρά την άλλη, για να δει ποια θα είναι η αντίδραση της. Το τεστ αφορά και ορισμένα άλλα κράτη της περιοχής, όπως και κάποιες δυτικές χώρες που αναπτύσσουν δραστηριότητα στη Μέση Ανατολή. Είναι μια προσπάθεια χάραξης «κόκκινων γραμμών» των δύο πλευρών.

Είναι γνωστό ότι το καθεστώς των φανατικών μουλάδων του Ιράν είναι σύμμαχος του βάναυσου καθεστώτος του Άσαντ της Συρίας. Με αφορμή τον εμφύλιο πόλεμο στην Συρία, ιρανικές στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις βρίσκονται στο συριακό έδαφος. Μαζί τους βρίσκονται υψηλόβαθμα στελέχη των διαβόητων «Φρουρών της Επανάστασης», σιδερένιο χέρι του ιρανικού καθεστώτος, και της πιο σκληροπυρηνικής μονάδας τους που ονομάζεται «Αλ Κουντς» (μουσουλμανική ονομασία της Ιερουσαλήμ).

Ακόμα μια φορά, η οικονομία έπαιξε ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις. Ακρίβεια, πτώση της τουρκικής λίρας, υψηλός πληθωρισμός, η αθέτηση των υποσχέσεων του Ταγίπ Ερντογάν περί μη ανόδου των τραπεζικών επιτοκίων, είναι βασικοί λόγοι για τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών στην Τουρκία.

Η φθορά της άσκησης εξουσίας επί 22 χρόνια από τον Ερντογάν και το συντηρητικό ισλαμικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ήταν σημαντικός παράγοντας. Μια ολόκληρη γενιά δεν έχει γνωρίσει άλλον ηγέτη. Το γεγονός οδήγησε πολλούς νέους να ζητήσουν αλλαγή και ανανέωση. Είναι γνωστό ότι οι νεαρές ηλικίες αποτελούν υψηλό ποσοστό στο σύνολο του τουρκικού πληθυσμού.

Ας αρχίσουμε από τα βασικά: οι καλές εποχές πέρασαν. Η περίοδος σχετικής σταθερότητας και ειρήνης που επικράτησε -ειδικά στην Ευρώπη- τα τελευταία 30 χρόνια, τελείωσε.

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, που σηματοδοτήθηκε με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, επιβεβαιώθηκαν δύο αρχές: το απαραβίαστο των διεθνών συνόρων και το δικαίωμα κάθε χώρας να εντάσσεται σε όποια συμμαχία ή περιφερειακό οργανισμό επιθυμεί.

Υπό αυτήν την έννοια, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήταν μια «τομή». Διότι αμφισβήτησε εμπράκτως και με τη βία, τις δύο αυτές βασικές αρχές. Δεν πρόκειται για μια «εφήμερη» περιπέτεια. Οι συνέπειες της θα επιδράσουν στο ευρωπαϊκό σκηνικό για τα επόμενα 20-30 χρόνια. Αυτός είναι ο λόγος που βλέπουμε μπροστά μας να εξελίσσεται η αναδιοργάνωση του ευρωπαϊκού και -σε μεγάλο βαθμό- του διεθνούς τοπίου.

Στις ΗΠΑ διεξάγονται τώρα οι εσωτερικές προκριματικές εκλογές που θα αναδείξουν ποιος είναι ο υποψήφιος του κάθε κόμματος, των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων, στις προεδρικές εκλογές. Το ισχυρό προβάδισμα του τέως προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στις προκριματικές για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, αναμφίβολα συγκεντρώνει τα φώτα της δημοσιότητας.

Πώς διαμορφώνονται οι συσχετισμοί

Αν κοιτάξει κάποιος προσεκτικά τα στοιχεία, θα δει ότι ο Τραμπ κερδίζει μόλις λίγο περισσότερα από τα μισά μέλη του κόμματος του. Ένα σημαντικό τμήμα των μελών που υποστηρίζουν τους εσωκομματικούς αντιπάλους του, είναι αυτοί που αποκαλούνται «Never Trump» («Ποτέ Τραμπ»). Είναι μετριοπαθείς Ρεπουμπλικάνοι ψηφοφόροι, οι οποίοι στην προεδρική εκλογή του Νοεμβρίου θα διεκδικηθούν από τον νυν πρόεδρο των ΗΠΑ, τον Τζο Μπάϊντεν, ο οποίος αυτή τη στιγμή θεωρείται ατύπως ο υποψήφιος των Δημοκρατικών.