Ο ανασχηματισμός ήταν σαφής και εύγλωττος πολιτικά. Εντάσσεται σε μια στρατηγική κομματικής συσπείρωσης με κρίσιμη αναβάθμιση της δεξιάς πτέρυγας. Οι «χαριτωμενιές» τελείωσαν… Ούτε τεχνοκράτες, ούτε κεντροαριστεροί, ούτε «άριστοι», ούτε διορθώσεις σε κρίσιμους τομείς (όπως λ.χ. υγεία, παιδεία κ.λπ.) που προϋποθέτουν αποδοχή αποτυχίας. Και βέβαια δεν είναι ανασχηματισμός «μακράς πνοής» ή «μεταρρυθμιστικού οίστρου».

Το γεωπολιτικό πλαίσιο στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδίως μετά την εκλογή Mπάιντεν, θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει με πιο γρήγορους ρυθμούς.

Προφανώς, η γεωπολιτική προτεραιότητα των ΗΠΑ θα εξακολουθήσει να εστιάζει στην Κίνα. Το στρατηγικό διακύβευμα όμως της Ανατολικής Μεσογείου δεν μπορεί να το αγνοήσει και να αφήσει τη διαχείρισή του σ’ έναν παράγοντα αβεβαιότητας, την Τουρκία (με αναβαθμισμένο περιφερειακό ρόλο), και μάλιστα ευάλωτη στις επιδιώξεις της Ρωσίας.

Η διεύρυνση των ανισοτήτων, που τα τελευταία χρόνια οξύνεται, περιθωριοποιεί και φτωχοποιεί, όλο και περισσότερο, μεγάλα τμήματα της κοινωνίας.

Πρόκειται για μια γενική διαπίστωση, όχι μόνο αριστερής προέλευσης. Η κρίση του παγκοσμιοποιημένου νεοφιλελευθερισμού αναγνωρίζεται ακόμα και από σοβαρούς συντηρητικούς και φιλελεύθερους.

Ούτε σχεδόν 24 ώρες δεν πέρασαν από τη δημοσίευση του άρθρου του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στην Αυγή, με βασική πολιτική διατύπωση «Πλατιά εκλογική συμμαχία για έναν νέο συνασπισμό εξουσίας», μέχρι την εκφώνηση του «ναυαγίου» της συνεργασίας με τη ΔΗΜΑΡ, στην ομιλία του στον Κεραμεικό… Οχι, ο κ. Τσίπρας ήθελε και επεδίωκε τη συνεργασία με τη ΔΗΜΑΡ! Και προφανώς είχε συνδιαμορφωθεί ένα «κοινά αποδεκτό πλαίσιο». Ομως όταν ήρθε η στιγμή να το «περάσει» από τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ, «μπλοκαρίστηκε».
Οι «φρουροί της καθαρότητας» (προσχηματικό εάν ληφθεί υπόψη ποιοι μέχρι τώρα έχουν ενταχθεί στον ΣΥΡΙΖΑ, και σε ποιους βουλευτές έχουν υποσχεθεί εκλογικές συμμετοχές) απεδείχθησαν πιο ισχυροί της ηγεσίας. Και στο «μπλοκ» αυτό, δεν ήταν μόνο η τάση του κ. Λαφαζάνη, αλλά και αρκετοί… προεδρικοί!

Μετά το Παρίσι συνειδητοποιήθηκε από την κυβέρνηση πλήρως η αλλαγή «όλων των δεδομένων» πάνω στα οποία στηρίχθηκε η «στρατηγική της» που είχε αποτυπωθεί στις φράσεις «τέλος στα μνημόνια και η επιτήρηση», «έξοδος από την κρίση» και «απευθείας χρηματοδότηση από τις αγορές». Ταυτόχρονα φαίνεται ότι καταπίπτουν και οι περισσότερες από τις «κόκκινες γραμμές» στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, που η ολοκλήρωσή της είναι προϋπόθεση για μια συμφωνημένη «επόμενη μέρα» με τους δανειστές. Ενώ παραμένει ενεργός και ο ρόλος του ΔΝΤ μέχρι να ολοκληρωθεί και το δικό του πρόγραμμα, που λήγει το 2016.

Τα πανεπιστήμιά μας έχουν την ανάγκη μιας «κανονικότητας», για να χρησιμοποιήσουμε τη γνωστή έκφραση του συρμού... Να γίνουν, επιτέλους, πανεπιστήμια με φυσιολογικές λειτουργίες, εκπαιδευτικές διαδικασίες, ακαδημαϊκές ελευθερίες, πνευματικές και ερευνητικές λειτουργίες! Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι δεν είναι «όλα μαύρα» και αρνητικά στα ελληνικά πανεπιστήμια. Γίνεται δουλειά και παράγεται έργο. Οχι ίσως τόσο καθολικά όσο θα έπρεπε, αλλά σε αρκετές εκπαιδευτικές περιοχές και τομείς.

Τα «μαντάτα» από το προχθεσινό Eurogroup δεν επιβεβαιώνουν τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς και δεν διευκολύνουν τους πολιτικούς και επικοινωνιακούς χειρισμούς της κυβέρνησης εν όψει της εκλογής Προέδρου.
Κατ’ αρχάς υιοθετήθηκε η πιστωτική γραμμή ενισχυμένης -και όχι απλής- εποπτείας (ECCL), που πρακτικά σημαίνει δέσμευση (MOU) με μνημονιακού τύπου όρους (λάιτ Μνημόνιο) και ενισχυμένη εποπτεία. Είναι η δεύτερη κυβερνητική υποχώρηση. Αφού πρώτα εγκαταλείφθηκε η «καθαρή έξοδος» (Πορτογαλία, Ιρλανδία) με τη λήξη του προγράμματος, εγκαταλείφθηκε και η ενδιάμεση «υβριδική λύση», που προσπάθησε να προωθήσει η κυβέρνηση.

Γιατί είχαμε τη μεγάλη πτώση του χρηματιστηρίου και την εκτίναξη των σπρεντ, μετά μάλιστα τα σχετικά καλά αποτελέσματα των ευρωπαϊκών stress tests για τις τράπεζες; Γιατί «αποδοκιμάστηκε» το κυβερνητικό «σχέδιο εξόδου» από την κρίση, μέσω των αγορών, χωρίς δεσμεύσεις έναντι των δανειστών; Και γιατί οι εταίροι-δανειστές -συνειδητά όπως φαίνεται- δυσκολεύουν τη διαπραγμάτευση της τρόικας με την κυβέρνηση, αρνούμενοι τις συγκυριακές διευκολύνσεις εν όψει πιθανών εκλογών που ζητούν ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος;

Τα αποτελέσματα του ευρωπαϊκού «στρες τεστ» για τις τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες είναι σε γενικές γραμμές θετικά. Και αυτό είναι ένα καλό σταθεροποιητικό στοιχείο για την ελληνική οικονομία, καθώς οι τράπεζες είναι «θεσμικά» στοιχειά της, ενώ επιπλέον ένα μεγάλο μέρος των μετοχών τους -μέσω του ΤΧΣ- ανήκει στο ελληνικό Δημόσιο. Το ότι οι τράπεζες πέρασαν το ευρωπαϊκό «στρες τεστ», χωρίς πολύ μεγάλες ανάγκες νέας κεφαλαιοποίησης, έχει οικονομικές και πολιτικές συνέπειες.

Στη Σύνοδο του Μιλάνου δεν υπήρξε κάποια σημαντική πρόοδος για το φλέγον θέμα της ανεργίας. Και κυρίως δεν συνδέθηκε με την αναπτυξιακή ώθηση που χρειάζεται η Ευρώπη, καθώς η Γερμανία εξακολουθεί να εμμένει στις σκληρές πολιτικές δημοσιονομικής πειθαρχίας. Με προφανή τον κίνδυνο ύφεσης για την Ευρώπη, το διακύβευμα είναι η ανάπτυξη. Και οι ευρωπαϊκοί προϋπολογισμοί αυτό το διακύβευμα οφείλουν να υπηρετήσουν.
Οπως ο Ιταλός πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι, είπε «χωρίς ανάπτυξη δεν υπάρχει δουλειά, χωρίς δουλειά δεν υπάρχει αξιοπρέπεια και χωρίς αξιοπρέπεια δεν υπάρχει Ευρώπη. Το να βάλουμε την ανάπτυξη στο επίκεντρο, σημαίνει ότι ζητάμε από την Ευρώπη να γίνει και πάλι ο εαυτός της». Βέβαια, καλά είναι τα λόγια, αλλά, εάν δεν έχουμε αλλαγή πολιτικών, δεν αρκούν…

Στις δημόσιες δηλώσεις Μέρκελ – Σαμαρά δεν ελέχθη κάτι νέο. Ούτε υπήρξε -παρά τα εύσημα- κάποια δέσμευση. Ηταν φυσικό και αναμενόμενο. Εξάλλου, η γερμανική πλευρά, πριν ακόμα γίνει η συνάντηση, την είχε οριοθετήσει. Ο εκπρόσωπός της είχε ξεκαθαρίσει ότι το ελληνικό πρόβλημα δεν αποφασίζεται σε «διμερές επίπεδο» και ότι «μετά το πέρας του προγράμματος, θα εξετασθεί εάν η Ελλάδα θα χρειασθεί περαιτέρω βοήθεια και, εάν ναι, ποια».

Βέβαια, ο ρόλος της γερμανικής κυβέρνησης, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών ισορροπιών, είναι καθοριστικός, εξ ου και η σημασία της συνάντησης…

Η κυβέρνηση έχει θέσει στο τραπέζι την έξοδο από το Μνημόνιο, τις φοροελαφρύνσεις, την ανακούφιση των αδύναμων κοινωνικά στρωμάτων και την καταπολέμηση της ανεργίας. Μόνο που έθεσε τα θέματα αυτά πρώιμα, χωρίς να έχει εξασφαλίσει προϋποθέσεις, καθώς ταυτόχρονα είναι δεσμευμένη να υλοποιεί μέτρα αντίθετης λογικής. Αυτό έφερε σύγχυση και αστάθεια στο κυβερνητικό στρατόπεδο και αναζητείται τρόπος..., πάλι, νέας αναστροφής του κλίματος. Δεν ξέρω αν υπάρχουν πολλά περιθώρια για κάτι τέτοιο και από πλευράς ουσίας και από πλευράς χρόνου.

Στο «γήπεδο» όμως των θεμάτων που άνοιξε, χωρίς πραγματικές προϋποθέσεις, η κυβέρνηση, είναι προφανές ότι ευνοείται ο ΣΥΡΙΖΑ. Φάνηκε στη Θεσσαλονίκη...