Συνέντευξη στον Μιχ. Μητσό

Παρά τις όποιες επιφυλάξεις του, ο 71χρονος γάλλος φιλόσοφος και ιστορικός των ιδεών λέει στα «ΝΕΑ» πως ο Εμανουέλ Μακρόν θα φέρει τουλάχιστον στην πολιτική ζωή της χώρας του λίγο περισσότερη συνοχή και λίγο περισσότερη ευφυΐα.

Υποψήφιο της «μετα-ιστορίας», έναν άνθρωπο που δεν εντάσσεται σε μια χριστιανική και κοινωνική παράδοση, αλλά που ο πραγματισμός του είναι συμβατός με τη φιλελεύθερη Αριστερά: έτσι χαρακτήριζε τον περασμένο Φεβρουάριο τον Εμανουέλ Μακρόν ο Μαρσέλ Γκοσέ, προσθέτοντας ότι το κακό γι’ αυτόν είναι ότι ο κόσμος του και το δυτικό οικονομικό του όραμα διέρχονται σήμερα κρίση.

Η εμβληματική νίκη του Μακρόν στη Γαλλία έσωσε την τιμή της Γαλλικής δημοκρατίας, ενώ ταυτόχρονα γεννάει ελπίδες για μια διαφορετική ευρωπαϊκή προοπτική, με επίκεντρο την «προοδευτική πολιτική». Αναμφισβήτητα, η εκλογή του αποτελεί ένα εξαιρετικό νέο, μετά μάλιστα από τον ισχυρό κλονισμό της εμπιστοσύνης των πολιτών στο κοινό ευρωπαϊκό όραμα. Ωστόσο, τα κεντρικά προβλήματα στοιχειώνουν απειλητικά τον ορίζοντα. Ο ευρωσκεπτικισμός (αριστερόστροφος και δεξιόστροφος) «ήρθε για να μείνει», ακριβώς επειδή το δόγμα της δημοσιονομικής πειθαρχίας δοκιμάζεται διαρκώς από ένα αυξανόμενο λογαριασμό κρατικών χρεών και ανελαστικών προγραμμάτων λιτότητας.

Η Γαλλία έχει από χτες το βράδυ νέο (κυριολεκτικά) πρόεδρο : τον Εμμανουέλ Μακρόν, 39 ετών. Ο σοσιαλ-φιλελεύθερος τέως υπουργός οικονομικών του Φρανσουά Ολαντ νίκησε–ευτυχώς- την επικίνδυνη ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν με μεγάλη διαφορά αν και η ακροδεξιά συγκέντρωσε πρωτόγνωρο αριθμό ψήφων. Πάντως η ξεκάθαρη νίκη του Μακρόν σημαίνει πολλά για την Ευρωπαϊκή Ένωση και συνεπώς για μας αλλά και για την παγκόσμια ισορροπία.
Όμως αυτή η νέα εποχή της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας δεν θα αρχίσει καν με την επίσημη εγκατάσταση του κ.Μακρόν στο προεδρικό Μέγαρο των Ηλυσίων στις 14 Μαϊου και με τον σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης του. Θα ξεκινήσει τον Ιούνιο όταν θα εκλεγεί η νέα Εθνοσυνέλευση. Και αυτή θα αποτελέσει τον τρίτο γύρο της προεδρικής εκλογής. Θα κρίνει τη συνέχεια.

Η μεγάλη νίκη του Μακρόν είναι νίκη της δημοκρατίας και της Ευρώπης. Ο κεντρώος φιλοευρωπαίος υποψήφιος με σοσιαλδημοκρατική προέλευση εξέφρασε το αίτημα για ανανέωση. Ελπίδα όλων μας να προχωρήσει σε μία προοδευτική και μεταρρυθμιστική πολιτική με αλλαγή πολιτικών εντός της Ε.Ε. υπέρ της ανάπτυξης και όχι της δογματικής λιτότητας. Με προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, κοινωνική δικαιοσύνη και προσήλωση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Ανακ(ούφ)ιση χωρίς ουφ είναι το πρώτο συναίσθημα από τις γαλλικές εκλογές. Ανακούφιση γιατί ο φιλευρωπαίος, «ούτε Αριστερός ούτε Δεξιός» Μακρόν φαίνεται να είναι ο επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας. Χωρίς ουφ όμως γιατί οι δύο υποψήφιοι του εθνικού απομονωτισμού έπεισαν το 42% του εκλογικού σώματος. Τι πραγματικά όμως συμβαίνει σε Ευρώπη και Ελλάδα και έχουν τέτοια αποδοχή ιδέες και πρόσωπα που πριν από 20 χρόνια ευρίσκονταν στην ανυποληψία;

Στην Ευρώπη, η ανασφάλεια και η μετανάστευση δυναμώνουν έναν κοινωνικό αυτοματισμό που «σπρώχνει» μια κοινωνική ομάδα κατά κάποιας άλλης. Συμπυκνωμένη θέση αυτού του αυτοματισμού είναι ότι «για τη φτωχοποίηση των μεσαίων φταίνε οι φτωχοί και όσοι δεν έχουν τις γνώσεις, τις ικανότητες και τις δεξιότητες να παρακολουθήσουν τους ρυθμούς της αγοράς».

Κάνουν λάθος όσοι πιστεύουν πως ο δεύτερος γύρος των γαλλικών εκλογών θα είναι περίπατος για τον Μακρόν. Κάθε δε σύγκριση με το 2002 και το 82,2% με το οποίο ο Ζακ Σιράκ συνέτριψε τον Ζαν Μαρί Λεπέν, είναι εντελώς άτοπη.

Τότε τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα. Υπήρχε ένα καθολικό δημοκρατικό μέτωπο απέναντι σε έναν καραμπινάτο φασίστα. Τώρα η κατάσταση είναι πολύ πιο σύνθετη.

Η Μαρίν Λεπέν δεν εμφανίζει μόνο ένα πιο ήπιο πρόσωπο σε σχέση με τον Ζαν Μαρί Λεπέν, αλλά και προσπαθεί να εκφράσει ένα ισχυρό, λαϊκιστικό ρεύμα που διαπερνάει πλέον όλη την Ευρώπη.

Το σχετικά καλό σενάριο επικράτησε στον πρώτο γύρο των εκλογών για την ανάδειξη του νέου προέδρου της Γαλλίας. Ο ανεξάρτητος (αλλά στον ευρύτερο κεντροαριστερό χώρο) Εμανουέλ Μακρόν περνά στον δεύτερο γύρο μαζί με τη Μαρίν Λεπέν, την υποψήφια του ακροδεξιού Εθνικιστικού Μετώπου. Ετσι το πιθανότερο σενάριο είναι ότι στον δεύτερο γύρο στις 7 Μαΐου ο Μακρόν θα αναδειχθεί ο νέος πρόεδρος της χώρας και ταυτόχρονα η Ευρώπη θα κλείσει ένα μεγάλο κεφάλαιο αβεβαιότητας. Ο Μακρόν είναι βαθύτατα ευρωπαϊστής, υπέρ της βαθύτερης ενοποίησης της ευρωζώνης και γενικότερα της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ).

Τα υψηλά ποσοστά που έλαβε η ακροδεξιά και αντιευρωπαϊκή υποψηφιότητα της Μαρίν Λεπέν με τις ρατσιστικές θέσεις είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικά για την Γαλλία και ολόκληρη την Ευρώπη. Η είσοδος στον δεύτερο γύρο είναι μία εξέλιξη ιδιαιτέρως αρνητική. Στον δεύτερο γύρο πρέπει να στηριχθεί από τις δημοκρατικές δυνάμεις και να εκλεγεί ο Μακρόν, ο κεντρώος φιλοευρωπαίος υποψήφιος με σοσιαλδημοκρατική προέλευση που εξέφρασε το αίτημα για ανανέωση με την ελπίδα όλων μας να προχωρήσει σε μία προοδευτική και μεταρρυθμιστική πολιτική με αλλαγή πολιτικών εντός της Ε.Ε. υπέρ της ανάπτυξης και της απασχόλησης και όχι της δογματικής λιτότητας. Η ακροδεξιά δεν πρέπει να επικρατήσει στην Γαλλία. Θα είναι ήττα για την δημοκρατία και την Ευρώπη.