Τα άρθρα, οι μπροσούρες και τα βιβλία που μιλούν για την Ευρώπη και το μέλλον της είναι αμέτρητα. Βαρετά και ανούσια, στην πλειονότητά τους, ιδίως όσα την προσεγγίζουν υπό το πρίσμα της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών και των τραπεζών. Πού και πού ωστόσο ξεμυτίζουν και σημαντικά κείμενα, όπως τούτα τα δύο που κυκλοφόρησαν στη γλώσσα μας τη χρονιά που πέρασε: Τζωρτζ Στάινερ, «Η ιδέα της Ευρώπης» (Δώμα), Μίλαν Κούντερα, «Ο ακρωτηριασμός της Δύσης ή Η τραγωδία της Κεντρικής Ευρώπης» (Εστία).

Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΑΣ COVID-19 πλάκωσε τη ζωή μας και μαύρισε τις μέρες μας. Ο φόβος του ανθρώπου είναι ένας, ο φόβος του θανάτου, όλοι οι άλλοι φόβοι είναι παράγωγά του. Αυτός είναι ο φόβος των φόβων. Η νέα επιδημία δείχνει για άλλη μια φορά αυτό που ξέρουμε και που πάντα ξεχνάμε, δηλαδή ότι είμαστε ένα τίποτε, έρχεται ένα αόρατος ιός και όλα τουμπάρουν. Πολλά ζητήματα ανακίνησε η νέα επιδημία, κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά, ηθικά, ανθρωπολογικά, που απασχόλησαν ήδη τη δημόσια συζήτηση και θα την απασχολήσουν εντονότερα, ελπίζω, όταν περάσει η μπόρα.