Καλά τα εισπρακτικά αποτελέσματα για τον ελληνικό τουρισμό το τρίμηνο τρέχοντος έτους, επίσης καλά τα αποτελέσματα για το 2022, με τα επίσημα στοιχεία να ανεβάζουν (για το οκτάμηνο) τις διεθνείς αφίξεις σε 19,12 εκατ. άτομα και τις εισπράξεις σε 12,75 δισ. ευρώ. Βέβαια, παράλληλα με την αύξηση του εισαγόμενου τουρισμού έχουμε και τον «εξαγόμενο» τουρισμό, που επίσης αυξάνεται, πράγμα που κάνει τους υπολογισμούς της «καθαρής ωφέλειας» εξαιρετικά πολύπλοκους.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι καθημερινά πρώτη είδηση στην τηλεοπτική τουλάχιστον ειδησεογραφία. Η είδηση έχει στη χώρα μας τη μορφή απειλής της ελληνικής εδαφικής ακεραιότητας και οι Ελληνες πολίτες παρακολουθούν στρατιωτικούς, αναλυτές επί των εθνικών λεγόμενων θεμάτων, καθηγητές διπλωματικής ιστορίας και πολιτικούς να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την ακεραιότητα των νησιών.

Η εμφάνιση του προβλήματος της έλλειψης μεγάλου αριθμού εργαζόμενων από τον τουρισμό, ειδικά μετά από τις πολλαπλές κρίσεις που ζούμε ως χώρα εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια, έπεσε για πολλούς, και ιδιαίτερα για τους τουριστικούς επιχειρηματίες όπως φαίνεται, «ως κεραυνός εν αιθρία». Είναι προφανές ότι δεν είχαν κατανοήσει τον βαθμό σημασίας της επιδείνωσης των όρων εργασίας (μισθού και συνθηκών) ή σκόπιμα δεν ενδιαφέρονταν διότι πίστευαν ότι και στην περίπτωση αυτή θα λειτουργούσε κάποιος αυτοματισμός «απελπισίας» των ανέργων για ευκαιριακή απασχόληση εξαιτίας των σταθερά υψηλών ποσοστών ανεργίας στη χώρα.

Αυτό το καλοκαίρι οι Κυκλάδες, για να ακριβολογώ από αρχές Ιουλίου, γνωρίζουν πραγματικά μια πολύ μεγάλη τουριστική κίνηση, που προσομοιάζει με εκείνη του 2019. Ιδιαίτερα το α’ 15νθήμερο του Αυγούστου, άγγιξε πληρότητες σχεδόν 100%. Προφανώς οι τουριστικοί επιχειρηματίες, καθώς και οι τοπικές οικονομίες βρίσκονται σε σημαντικό σημείο ακμής, μετά την παρακμή του 2020.

Ένα βασικό συμπέρασμα της διδακτορικής μου διατριβής με θέμα «Τουρισμός και περιφερειακή ανάπτυξη: η περίπτωση των ελληνικών νησιών», ήταν ότι ο τουρισμός βοηθάει στη δημιουργία συνθηκών αύξησης των εισοδημάτων, της απασχόλησης, του πληθυσμού (αυτό που ονομάζουμε μεγέθυνση) σε μια περιοχή, αλλά δεν συμβάλλει αυτόματα στη σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη των περιοχών αυτών. Ηταν ξεκάθαρο ήδη από τη δεκαετία του ’80 ότι νησιά όπως η Ρόδος, η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Κως είχαν καταφέρει να αντιστρέψουν τη φθίνουσα οικονομική και δημογραφική τους πορεία εξαιτίας του τουρισμού.

Η τουριστική οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο αναμένεται να xτυπηθεί ιδιαίτερα σφοδρά (μείωση 60-80% για το 2020 σε σχέση με το 2019). Οι προβλέψεις για την Ελλάδα φαίνονται εξίσου δυσοίωνες και αναμένεται να είναι ιδιαίτερα έντονες σε εκείνες τις νησιωτικές περιοχές όπου και συγκεντρώνεται πολύ μεγάλο μέρος της τουριστικής δραστηριότητας

Η κατάσταση στην οικονομία και ειδικότερα στον τουρισμό εν μέσω της πρωτόγνωρης πανδημίας του Covid-19, έχει τα χαρακτηριστικά της «κινούμενης άμμου».
Οι έως τώρα ζημίες, οικονομικές, κοινωνικές, ψυχολογικές κ.λπ., έχουν οδηγήσει σε δύσκολα υπολογίσιμες αυτή τη στιγμή καταστάσεις. Εστιάζοντας στις οικονομικές, θα μπορούσαμε αρχικά να πούμε, ότι οι εν Ελλάδι «οικονομολογούντες» θα πρέπει εκ των πραγμάτων να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους για το ότι ο τουρισμός αποτελεί μόνο το 20% του ΑΕΠ της χώρας. 

Επειτα από πέντε μήνες πλανητικής κορωνοπάθειας, δεν χωράει αμφισβήτηση πως η πανδημία είναι και πολιτικό γεγονός. Αρκεί ως πειστήριο η αύξηση της επικινδυνότητας του ιού λόγω της «θεραπευτικής» μεθόδου που επέλεξαν οι ηγέτες μεγάλων χωρών, περιφρονώντας τις συμβουλές των ειδημόνων και αυτοπροβαλλόμενοι σαν ιατρικές αυθεντίες. Το γιατροσόφι τους ήταν ένα μείγμα πολιτικάντικων σκοπιμοτήτων, πνευματικής ελαφρότητας και αναλγησίας, ευδιάκριτης όταν έλεγαν ότι 100.000 νεκροί θα είναι ένα «καλό σκορ». Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι στην Ευρώπη και στην Αμερική δεν θα είχαν πεθάνει, αν οι κυβερνήτες υπέτασσαν στην επιστήμη το θηριώδες εγώ τους.