Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα συνέντευξης του Γάλλου ιστορικού και κοινωνιολόγου Πιερ Ροζανβαλόν, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Sciences Humaines.

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως πάντα, διάβασα το κείμενο του Κύρκου Δοξιάδη με τίτλο «"Λαϊκισμός" και Αριστερά» που δημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών» πριν από μερικές εβδομάδες. Και ξανά όπως πάντα, δεν μπόρεσα παρά να συμφωνήσω με κάποια βασικά πράγματα που λέει. Για παράδειγμα, ορθώς επισημαίνει ότι ο όρος «λαϊκισμός» έγινε της μόδας, για λάθος λόγους θα πρόσθετα.

Μ’ αυτό εννοώ ότι κάποιες έννοιες έχουν καταντήσει σημαίες, αποθαρρύνοντας τις προσπάθειες να τις αναλύσουμε όσο πιο νηφάλια και γόνιμα μπορούμε, αντί να τις μετατρέπουμε σε ιδεολογικά ρόπαλα. Συμφωνώ επίσης ότι σε μια ατμόσφαιρα σκληρής αντιπαράθεσης η ακρίβεια των όρων που χρησιμοποιούμε γίνεται το πρώτο θύμα: ο λαϊκισμός –και σ’ αυτό έχει δίκιο ο Κ. Δοξιάδης– δεν σημαίνει απλά και μόνο δημαγωγία, όπως πολλοί πιστεύουν.

Αν νομίζαμε ότι είχαμε τελειώσει με την «Πλατεία» μάλλον κάναμε μεγάλος λάθος. Οι αντιδράσεις τύπου Φιλιππάκη στη δολοφονική απόπειρα κατά του κ. Παπαδήμου, οι ημιαναλφάβητες υπουργικές φωνές για «γκεστα(μ)πίτες και μενουμευρωπαίους», τα ποσταρίσματα της κυρίας Αφροδίτης Μάνου, το σόου της κυρίας Κωνσταντοπούλου κατά του γερμανού πρεσβευτή και η κατακραυγή κατά του κ. Γλέζου που την επανέφερε στην τάξη - μέχρι ότι ξαναέβαλε τη ναζιστική σημαία ακούστηκε - δεν μας εφησυχάζουν. Καθόλου.

Εδώ και καιρό, με κεντρικούς πρωταγωνιστές αρκετά (νυν και πρώην) σημαίνοντα στελέχη της (νυν και πρώην) Ριζοσπαστικής Αριστεράς, η δημόσια σφαίρα έχει εισέλθει σε μια μάλλον γκροτέσκα φάση επικοινωνίας. Τα πρόσφατα γεγονότα στο Δίστομο, με πρωταγωνιστή την κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου και τον κ. Μανώλη Γλέζο[1], επιβεβαιώνουν δυστυχώς ότι η παρωδία «αντιστασιακής ταυτότητας» που στήθηκε στα χρόνια της μεγάλης «αυταπάτης» και του σύντομου «αντι-μνημονιακού αγώνα», απειλεί πλέον την ίδια την ιστορική μνήμη αλλά και την εξωτερική πολιτική της χώρας.

Υποθέτω ότι είναι πολύ γνωστή σε όλους μας η περίφημη διαμάχη των ιστορικών στη Γερμανία. Η ουσία της διαμάχης αφορούσε τη συζήτηση για τον ρόλο που έπαιξε ο ίδιος ο γερμανικός λαός στην άνοδο και στη μη εκ μέρους του αμφισβήτηση του ναζισμού ακόμη και στις τελευταίες μέρες. Υστερα από αυτήν τη διαμάχη ο γερμανικός λαός κατόρθωσε να φτάσει σε υψηλά επίπεδα αυτοσυνειδητοποίησης.

Δυστυχώς στη χώρα μας κάθε φορά που γίνεται κάποια προσπάθεια μη εθνικιστικής προσέγγισης του μαθήματος της Ιστορίας, όπως παλιότερα με το βιβλίο της ιστορικού Μαρίας Ρεπούση, η κριτική μένει στην επιφάνεια του «συνωστισμού της Σμύρνης» και όχι στην κυρίαρχη θέση του βιβλίου που αμφισβητούσε μια Ιστορία «θεραπαινίδα» τού «τα δικά μας δικά μας και τα δικά τους πάλι δικά μας» ή «σφαγές εσείς, ηρωισμοί εμείς».

Στις 5 Μαΐου 2010, εφτά χρόνια, μέρα τη μέρα σχεδόν, πριν ο ευτυχής κ. Τσακαλώτος δει να αποθρώσκει λευκός καπνός από το Χίλτον, έβγαιναν μαύροι καπνοί από την τράπεζα Marfin της οδού Σταδίου· καπνοί που είχαν σκοτώσει τρεις ανθρώπους, ανάμεσά τους μία έγκυο γυναίκα.

Ο αγνώμων υπουργός Οικονομικών διέπραξε Υβριν με τη φράση του, άθελά του προφανώς, δεν θυμόταν πως ήταν κοντά η θλιβερή επέτειος - αγνώμων, γιατί η αλήθεια είναι πως εκείνη η τραγική ημέρα έκανε τον ίδιο υπουργό, τον Αλέξη Τσίπρα πρωθυπουργό και τους ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κυβέρνηση.

Μια γιγαντιαία ρόδα σαν αυτές των λούνα παρκ στήθηκε, πριν από μερικές ημέρες στο Σύνταγμα, ως χριστουγεννιάτικη ατραξιόν. Ο Δήμος Αθηναίων, μέσω του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΟΠΑΝΔΑ), συμβλήθηκε με ιδιωτική εταιρεία, η οποία ανέλαβε να στήσει και να λειτουργήσει τη ρόδα, προφανώς έναντι τιμήματος.

... "Εάν νομίζετε ότι ισοπεδώνοντας αυτό το κόσμημα της πόλης μας θα αλλάξετε τις ζωές σας, είστε φρικτά γελασμένοι. Με ή δίχως την Πορταριάλα, οι εκμεταλλευτές τού μόχθου σας θα εξακολουθήσουν να σάς ξεζουμίζουν. Θα στερηθείτε απλώς ένα παράδειγμα ομορφιάς και αρμονίας. Αυτό επιδιώκουν κατά βάθος όσοι σάς προτρέπουν να εκτονώσετε τη δίκαια οργή σας πάνω στο μνημείο