Εστω και αργά είναι καιρός οι τοπικές κοινωνίες των Κυκλάδων και πιο συγκεκριμένα η πολυσύνθετη και κατακερματισμένη κοινωνία της Μυκόνου συλλογικά και αποφασιστικά να αναλάβει ευθύνες και δράση και να αρχίσει να (ξανα)εφαρμόζει το ηθικό επιχειρείν, που μπορεί να αποφέρει πολύ λιγότερα υλικά κέρδη αλλά θα μας ξαναδώσει αξιοπρέπεια, ψυχική γαλήνη, ασφάλεια και ελπίδα.

Στη Μύκονο τα τελευταία χρόνια έχει χαθεί το όριο μεταξύ κράτους και παρακράτους!

Η εφαρμοσμένη πολιτική μέσα από τα συγκοινωνούντα δοχεία της πολιτικής και της διοίκησης.

1. Τι είναι εφαρμοσμένη πολιτική

Αντικείμενο της πολιτικής διαδικασίας στις σύγχρονες δημοκρατίες πρέπει να είναι η προαγωγή του δημοσίου συμφέροντος, δηλαδή η μεγιστοποίηση του κοινού οφέλους μέσα από την επίλυση συλλογικών προβλημάτων και την αξιοποίηση συλλογικών ευκαιριών. Κατ’ αυτή την έννοια εφαρμοσμένη πολιτική δεν είναι τίποτε άλλο παρά το σύνολο των ασκούμενων δημόσιων πολιτικών και κρίνεται εκ του αποτελέσματος: ορθή πολιτική είναι το σύνολο των επιτυχημένων τομεακών πολιτικών, ενώ λανθασμένη το άθροισμα των αποτυχημένων τομεακών πολιτικών.

Τις συζητήσεις περί τη Δημόσια Διοίκηση συχνά μονοπωλούν τεχνικότητες. Απαιτείται, ωστόσο, κατά περιόδους, οι εμπειρογνώμονες να παίρνουν κάποιες αποστάσεις από τις λεπτομέρειες και να εστιάζονται στη μεγάλη εικόνα. Αν οι τεχνικές διευθετήσεις και μέθοδοι των διοικητικών μοντέλων αποσκοπούν στο βέλτιστο αποτέλεσμα δημόσιας πολιτικής, το κρίσιμο ερώτημα είναι το πώς ορίζονται οι πολιτικές στοχεύσεις, το πώς καθορίζονται οι συλλογικές επιδιώξεις έναντι των οποίων θα κριθεί το όποιο αποτέλεσμα. Απέναντι σε ποια «πραγματικότητα» και με ποια κριτήρια θα σταθμιστούν η αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα και η οικονομικότητα των τεχνικών λύσεων.

Α. Με τον ν. 4555/2018 καθιερώθηκε, για πρώτη φορά στην περίοδο της μεταπολίτευσης, καθεστώς γνησίως αναλογικής αντιπροσώπευσης στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και μάλιστα χωρίς κατώφλι για την συμμετοχή των συνδυασμών στην κατανομή των εδρών. Η σημαντική αυτή θεσμική αλλαγή δημιούργησε νέα δεδομένα, χωρίς όμως να αποτελέσει συνολικά «αλλαγή παραδείγματος» σε σχέση με τα έως τότε ισχύσαντα. Πράγματι, το νέο σύστημα, που είναι γνωστό και ως σύστημα «απλής αναλογικής των υπολοίπων», ναι μεν εναρμονίσθηκε πλήρως με την συνταγματική αρχή της ισότητας-ισοδυναμίας της ψήφου, ως προς την ανάδειξη των Συμβουλίων, πλην όμως συνυπολόγισε, σε κάποιον βαθμό, και τον έντονο προβληματισμό που αναπτύχθηκε ως προς τις συνέπειες μιας τέτοιας επιλογής στο πεδίο της «διοικητικής αποτελεσματικότητας» (η οποία μπορεί, κατά την –όχι πάντοτε επιτυχή– νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, να θεωρηθεί συνταγματικά θεμιτός λόγος για την μέχρις ενός ορίου σχετικοποίηση της αρχής της ισοδυναμίας της ψήφου).

Τα τελευταία 40 χρόνια, από την εποχή που εφαρμόστηκε η μεταρρύθμιση του Προγράμματος «Καποδίστριας», κυριαρχεί στο δημόσιο διάλογο που αφορά την Αποκέντρωση του Κράτους το σύνθημα «χρειάζεται μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων».

Η ανεξάρτητη δημοτική κίνηση ενεργών πολιτών «Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη» ξεκίνησε το 2005 με σκοπό να εκφράσει το αίτημα για την αλλαγή στη διοίκηση της πόλης.

Το 2010, διατηρώντας τα χαρακτηριστικά της, εξασφάλισε την υποστήριξη στην αρχή της ΔΗΜΑΡ και στη συνέχεια του ΠΑΣΟΚ αλλά και δυνάμεων του φιλελεύθερου κεντροδεξιού χώρου. Έτσι μπήκε ως δεύτερος συνδυασμός στον β΄ γύρο και νίκησε λόγω της στήριξής της από ψηφοφόρους της Αριστεράς, που παρέβλεψαν και δεν τήρησαν τη θέση ουδετερότητας που υποστήριξαν το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Με αυτό το ευρύ φάσμα συνεργαζόμενων δυνάμεων η «Πρωτοβουλία» νίκησε οριακά με διαφορά 400 ψήφων.

...Το νομοσχέδιο Κλεισθένης Ι, όπως κατατέθηκε βιαστικά στη Διαύγεια, δεν καλύπτει μια σειρά από ουσιαστικές πλευρές εκσυγχρονισμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Πρέπει είτε να αποσυρθεί και να επανέλθει πολύ πιο μελετημένο είτε να δοθεί επαρκής χρόνοις ώστε να αναδομηθεί ως προς τον τρόπο αποτύπωσης της αναλογικότητας και ως προς τις πρόνοιες που θα εξασφαλίζουν και την κυβερνησιμότητα των δήμων και την ουσιαστική αυτονομία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έναντι του κράτους. Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια πρέπει να είναι διαφανής διαδικασία, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην έναρξη δημόσιου διαλόγου πριν από οποιαδήποτε λήψη απόφασης

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ειδικεύεται στις κατεδαφίσεις. Το βιώνουν καθημερινά οι πολίτες σε όλους τους τομείς. Σειρά τώρα για την κυβερνητική μπουλντόζα έχει η αυτοδιοίκηση. Αρκεί ο ΣΥΡΙΖΑ να επωφελείται κομματικά και να επιβιώνει επί των ερειπίων.

Ο αρμόδιος υπουργός δήλωσε ότι “είναι κοινή η προσπάθεια κυβέρνησης και αιρετών για ενδυνάμωση της αυτοδιοίκησης, για μία νέα αποκεντρωμένη οργάνωση του κράτους”. Μόνο που οι αιρετοί τον διαψεύδουν. Δεν υπήρξε κοινή προσπάθεια, η αποδυνάμωση της αυτοδιοίκησης συνεχίζεται και η αποκέντρωση ξεχάστηκε ακόμη και έως σύνθημα.

Ο μεγάλος Ιταλός κοινωνιολόγος Vilfredo Pareto στο πολύκροτο βιβλίο του «Ο κανόνας 80/20» υποστήριξε με πειστικά επιχειρήματα ότι σε όλες τις εργασίες που εκτελούνται συλλογικά, το 20% των εμπλεκομένων διεκπεραιώνουν το 80% της δουλειάς, ενώ το υπόλοιπο 80% των εργαζομένων εκτελεί το 20% της δουλειάς που απομένει να γίνει.

Ακατανόητη, πραγματικά, η επιλογή να καταργηθεί ο προληπτικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στις δαπάνες του Κράτους και των ΟΤΑ. Η κατάργηση θεσπίστηκε με τον Ν. 4337/2015, και τώρα, με το άρθρο 37 του πολυνομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών, αποσαφηνίζεται η έννοια της μη άσκησης προληπτικού ελέγχου . Ο προληπτικός έλεγχος νομιμότητας στις δαπάνες του Κράτους καταργείται από την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου, ενώ στις δαπάνες των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων από 1.1.2019 (δηλαδή την προεκλογική περίοδο των αυτοδιοικητικών εκλογών ...). Το άρθρο που είχα δημοσιεύσει στο aftodioikisi.gr τον Απρίλιο 2016 είναι, δυστυχώς, και πάλι επίκαιρο.“Ο προληπτικός έλεγχος διασφαλίζει τα συμφέροντα των ΟΤΑ”

...Ααν η πολιτική της κυβέρνησης για την αυτοδιοίκηση είναι η αποθέωση της αδίστακτης μικροπολιτικής, η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ είναι καταφανώς κοντόφθαλμη και εν πολλοίς αυτοκτονική, οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια, σχεδόν νομοτελειακά, σε μια ευρεία πολιτική ήττα στις αυτοδιοικητικές εκλογές, με ενδεχόμενη επίπτωση και στα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.
Από αυτή την άποψη, η επόμενη μέρα των εκλογών θα είναι για όλους μια μεγάλη ευκαιρία για αυτοκριτική και περισυλλογή. Για μεν την κυβέρνηση ως προς τα όρια του πολιτικού κυνισμού, του θεσμικού αμοραλισμού και της ουσιαστικής υποτίμησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Για δε τον ΣΥΡΙΖΑ, ως προς τα όρια της θεσμικής εθελοτυφλίας και του πολιτικού του απομονωτισμού, που τον απομακρύνουν από ζωντανές προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις και τον υποτάσσουν σε έναν αδιέξοδο και αυτοκαταστροφικό πολιτικό ναρκισσισμό…

Είναι τελείως διαφορετικό μια ανεξάρτητη υποψηφιότητα να έρχονται εκ των υστέρων να την υποστηρίξουν τα κόμματα, και τελείως διαφορετικό να συνεδριάζει ένα κομματικό όργανο ή να αποφασίζει ο ίδιος ο πρόεδρος του κόμματος και να τοποθετεί ως υποψήφιο δήμαρχο ένα κομματικό μέλος. Και το πρόβλημα δεν είναι μόνο για τον υποψήφιο. Το πρόβλημα είναι κυρίως για τη λογική με την οποία αντιμετωπίζουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση οι κομματικοί μηχανισμοί και τα κομματικά επιτελεία. Βρισκόμαστε απέναντι σε όλους αυτούς που θέλουν να μπλέξουν τους δήμους στην κομματική αριθμητική.