Υπάρχουν τρία έργα που είναι συνώνυμα μιας σχεδόν ξεδιάντροπης αδιαφορίας του ελληνικού κράτους για τους κατοίκους της πρωτεύουσάς του: το πρώτο είναι η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου του Φαληρικού Ορμου, το δεύτερο η κατασκευή ενός σύγχρονου τερματικού σταθμού ΚΤΕΛ στον Ελαιώνα και το τρίτο η αναβάθμιση του κεντρικού σιδηροδρομικού σταθμού της χώρας, του περίφημου «σταθμού Λαρίσης»· θα αρκούσε η επίσκεψη οποιουδήποτε Ελληνα πρωθυπουργού τα τελευταία 40 χρόνια στη σιδηροδρομική «βιτρίνα» της Αθήνας για να κοκκινίσει από ντροπή. Ή, για να σκεφτεί ότι τα Τέμπη ήταν απλά θέμα χρόνου. Οταν μια πρωτεύουσα χώρας που είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης από το 1981 συμβιβάζεται με αυτήν την εικόνα του κεντρικού της σταθμού όλα είναι πιθανά. Ακόμα και τα πλέον απίθανα.

Οι αναλύσεις και τα πρωτοσέλιδα ήταν έτοιμα πριν ανακοινωθεί το αποτέλεσμα των εκλογών στην ΚΕΔΕ. Είχαν ετοιμαστεί από αρκετούς την ώρα που ανακοινώθηκε η Προοδευτική Συνεργασία. Φάνηκε μια βιασύνη και ένα άγχος από την πλευρά που αδιαμφισβήτητα κέρδισε τις εκλογές, ώστε να εμπεδώσουν όλοι ότι «αποτύχαμε».

Είναι όμως έτσι τα πράγματα;

Ηττηθήκαμε; Ναι!

Αποτύχαμε; Όχι!

Τα επιχειρήματα για το μέγεθος της καταστροφής, ότι «τόσο νερό πέφτει κάθε χίλια χρόνια» και ότι «από την εποχή της αλώσεως δεν είχαμε ξαναδεί τέτοιο ύψος βροχοπτώσεως», θα ήταν πειστικά αν δεν υπήρχαν καταστροφές που τις παρακολουθούμε τακτικά σε όλη την εποχή της μεταπολιτεύσεως: κάθε λίγα χρόνια πυρκαγιές, χιονοπτώσεις, θύελλες, βροχοπτώσεις έχουν αφαιρέσει εκατοντάδες ζωές και έχουν κοστίσει δεκάδες δισεκατομμύρια.

Στις 24 Μαΐου 2008 δημοσιεύεται στα ΝΕΑ συνέντευξη του Ρομπέρτο Σαβιάνο στον Γκάζι Καπλάνι. Γνωστός σε όλο τον κόσμο από το βιβλίο του «Γόμμορα» για τη μαφία, τις οικογένειες και τις δράσεις τους στη Νάπολη, ο Σαβιάνο ζει εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες σε καθεστώς πολύπλευρης αστυνομικής προστασίας.

Πληροφορεί τον δημοσιογράφο ότι εκείνες τις μέρες γινόταν δικαστική έρευνα στην Ιταλία για τον νονό Ραφαέλε Αμπινάντε για τη διακίνηση κοκαΐνης και «έκσταση» σε Ισπανία και Ελλάδα. Του λέει επίσης πως είναι γνωστό ότι στη Μύκονο η κοκαΐνη διοχετεύεται από την οικογένεια Μαρανέζι από τις πιο γνωστές της Καμόρα. «Αυτό που θα έχει ενδιαφέρον, είπε ο Σαβιάνο, είναι να ακολουθηθούν οι διαδρομές μαύρου χρήματος που ξεπλένονται εκεί από την Καμόρα», εδώ.

Εστω και αργά είναι καιρός οι τοπικές κοινωνίες των Κυκλάδων και πιο συγκεκριμένα η πολυσύνθετη και κατακερματισμένη κοινωνία της Μυκόνου συλλογικά και αποφασιστικά να αναλάβει ευθύνες και δράση και να αρχίσει να (ξανα)εφαρμόζει το ηθικό επιχειρείν, που μπορεί να αποφέρει πολύ λιγότερα υλικά κέρδη αλλά θα μας ξαναδώσει αξιοπρέπεια, ψυχική γαλήνη, ασφάλεια και ελπίδα.

Στη Μύκονο τα τελευταία χρόνια έχει χαθεί το όριο μεταξύ κράτους και παρακράτους!

Η εφαρμοσμένη πολιτική μέσα από τα συγκοινωνούντα δοχεία της πολιτικής και της διοίκησης.

1. Τι είναι εφαρμοσμένη πολιτική

Αντικείμενο της πολιτικής διαδικασίας στις σύγχρονες δημοκρατίες πρέπει να είναι η προαγωγή του δημοσίου συμφέροντος, δηλαδή η μεγιστοποίηση του κοινού οφέλους μέσα από την επίλυση συλλογικών προβλημάτων και την αξιοποίηση συλλογικών ευκαιριών. Κατ’ αυτή την έννοια εφαρμοσμένη πολιτική δεν είναι τίποτε άλλο παρά το σύνολο των ασκούμενων δημόσιων πολιτικών και κρίνεται εκ του αποτελέσματος: ορθή πολιτική είναι το σύνολο των επιτυχημένων τομεακών πολιτικών, ενώ λανθασμένη το άθροισμα των αποτυχημένων τομεακών πολιτικών.

Τις συζητήσεις περί τη Δημόσια Διοίκηση συχνά μονοπωλούν τεχνικότητες. Απαιτείται, ωστόσο, κατά περιόδους, οι εμπειρογνώμονες να παίρνουν κάποιες αποστάσεις από τις λεπτομέρειες και να εστιάζονται στη μεγάλη εικόνα. Αν οι τεχνικές διευθετήσεις και μέθοδοι των διοικητικών μοντέλων αποσκοπούν στο βέλτιστο αποτέλεσμα δημόσιας πολιτικής, το κρίσιμο ερώτημα είναι το πώς ορίζονται οι πολιτικές στοχεύσεις, το πώς καθορίζονται οι συλλογικές επιδιώξεις έναντι των οποίων θα κριθεί το όποιο αποτέλεσμα. Απέναντι σε ποια «πραγματικότητα» και με ποια κριτήρια θα σταθμιστούν η αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα και η οικονομικότητα των τεχνικών λύσεων.

Α. Με τον ν. 4555/2018 καθιερώθηκε, για πρώτη φορά στην περίοδο της μεταπολίτευσης, καθεστώς γνησίως αναλογικής αντιπροσώπευσης στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και μάλιστα χωρίς κατώφλι για την συμμετοχή των συνδυασμών στην κατανομή των εδρών. Η σημαντική αυτή θεσμική αλλαγή δημιούργησε νέα δεδομένα, χωρίς όμως να αποτελέσει συνολικά «αλλαγή παραδείγματος» σε σχέση με τα έως τότε ισχύσαντα. Πράγματι, το νέο σύστημα, που είναι γνωστό και ως σύστημα «απλής αναλογικής των υπολοίπων», ναι μεν εναρμονίσθηκε πλήρως με την συνταγματική αρχή της ισότητας-ισοδυναμίας της ψήφου, ως προς την ανάδειξη των Συμβουλίων, πλην όμως συνυπολόγισε, σε κάποιον βαθμό, και τον έντονο προβληματισμό που αναπτύχθηκε ως προς τις συνέπειες μιας τέτοιας επιλογής στο πεδίο της «διοικητικής αποτελεσματικότητας» (η οποία μπορεί, κατά την –όχι πάντοτε επιτυχή– νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, να θεωρηθεί συνταγματικά θεμιτός λόγος για την μέχρις ενός ορίου σχετικοποίηση της αρχής της ισοδυναμίας της ψήφου).

Τα τελευταία 40 χρόνια, από την εποχή που εφαρμόστηκε η μεταρρύθμιση του Προγράμματος «Καποδίστριας», κυριαρχεί στο δημόσιο διάλογο που αφορά την Αποκέντρωση του Κράτους το σύνθημα «χρειάζεται μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων».

Η ανεξάρτητη δημοτική κίνηση ενεργών πολιτών «Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη» ξεκίνησε το 2005 με σκοπό να εκφράσει το αίτημα για την αλλαγή στη διοίκηση της πόλης.

Το 2010, διατηρώντας τα χαρακτηριστικά της, εξασφάλισε την υποστήριξη στην αρχή της ΔΗΜΑΡ και στη συνέχεια του ΠΑΣΟΚ αλλά και δυνάμεων του φιλελεύθερου κεντροδεξιού χώρου. Έτσι μπήκε ως δεύτερος συνδυασμός στον β΄ γύρο και νίκησε λόγω της στήριξής της από ψηφοφόρους της Αριστεράς, που παρέβλεψαν και δεν τήρησαν τη θέση ουδετερότητας που υποστήριξαν το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Με αυτό το ευρύ φάσμα συνεργαζόμενων δυνάμεων η «Πρωτοβουλία» νίκησε οριακά με διαφορά 400 ψήφων.

...Το νομοσχέδιο Κλεισθένης Ι, όπως κατατέθηκε βιαστικά στη Διαύγεια, δεν καλύπτει μια σειρά από ουσιαστικές πλευρές εκσυγχρονισμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Πρέπει είτε να αποσυρθεί και να επανέλθει πολύ πιο μελετημένο είτε να δοθεί επαρκής χρόνοις ώστε να αναδομηθεί ως προς τον τρόπο αποτύπωσης της αναλογικότητας και ως προς τις πρόνοιες που θα εξασφαλίζουν και την κυβερνησιμότητα των δήμων και την ουσιαστική αυτονομία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έναντι του κράτους. Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια πρέπει να είναι διαφανής διαδικασία, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην έναρξη δημόσιου διαλόγου πριν από οποιαδήποτε λήψη απόφασης

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ειδικεύεται στις κατεδαφίσεις. Το βιώνουν καθημερινά οι πολίτες σε όλους τους τομείς. Σειρά τώρα για την κυβερνητική μπουλντόζα έχει η αυτοδιοίκηση. Αρκεί ο ΣΥΡΙΖΑ να επωφελείται κομματικά και να επιβιώνει επί των ερειπίων.

Ο αρμόδιος υπουργός δήλωσε ότι “είναι κοινή η προσπάθεια κυβέρνησης και αιρετών για ενδυνάμωση της αυτοδιοίκησης, για μία νέα αποκεντρωμένη οργάνωση του κράτους”. Μόνο που οι αιρετοί τον διαψεύδουν. Δεν υπήρξε κοινή προσπάθεια, η αποδυνάμωση της αυτοδιοίκησης συνεχίζεται και η αποκέντρωση ξεχάστηκε ακόμη και έως σύνθημα.