Με ποια κριτήρια διαμορφώνεται η ευρωπαϊκή στρατηγική της χώρας; Το ερώτημα τίθεται εκ των πραγμάτων, από την όλως παράδοξη στάση της χώρας μας σε δύο μείζονα θέματα: Την Ενιαία Αγορά πρώτο, το ευρωομόλογο για την πολεμική βιομηχανία και την άμυνα, δεύτερο.

Το πρώτο θέμα είναι ο κατακερματισμός της ενιαίας εσωτερικής αγοράς –του κορυφαίου επιτεύγματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την πανδημία και μετά, τα πιο ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη ενισχύουν τις εθνικές επιχειρήσεις τους σε βάρος των επιχειρήσεων των πιο αδύναμων χωρών, δίνοντάς τους κρατικές ενισχύσεις που παραβιάζουν τις αρχές της Ενιαίας Αγοράς και στρεβλώνουν τους κανόνες ανταγωνισμού. Κάνοντας -με έναν πολύ δικό τους τρόπο…- την κρίση ευκαιρία, επιδοτούν τις επιχειρήσεις τους για να διευρύνουν τα μερίδιά τους, να εκτοπίζουν τους ανταγωνιστές τους των φτωχότερων χωρών και, ίσως, σε επόμενη φάση, κάποιους εξ αυτών να τους εξαγοράσουν –ώστε να έχουμε και ωραίες «ξένες επενδύσεις».

Ας αρχίσουμε από τα βασικά: οι καλές εποχές πέρασαν. Η περίοδος σχετικής σταθερότητας και ειρήνης που επικράτησε -ειδικά στην Ευρώπη- τα τελευταία 30 χρόνια, τελείωσε.

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, που σηματοδοτήθηκε με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, επιβεβαιώθηκαν δύο αρχές: το απαραβίαστο των διεθνών συνόρων και το δικαίωμα κάθε χώρας να εντάσσεται σε όποια συμμαχία ή περιφερειακό οργανισμό επιθυμεί.

Υπό αυτήν την έννοια, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήταν μια «τομή». Διότι αμφισβήτησε εμπράκτως και με τη βία, τις δύο αυτές βασικές αρχές. Δεν πρόκειται για μια «εφήμερη» περιπέτεια. Οι συνέπειες της θα επιδράσουν στο ευρωπαϊκό σκηνικό για τα επόμενα 20-30 χρόνια. Αυτός είναι ο λόγος που βλέπουμε μπροστά μας να εξελίσσεται η αναδιοργάνωση του ευρωπαϊκού και -σε μεγάλο βαθμό- του διεθνούς τοπίου.

«Ευρώπη θα γίνουμε»! Στα ελληνικά ακούγεται θετικό, κάτι σαν συνώνυμο προόδου και εκσυγχρονισμού. Στα αυτιά μιας μεγάλης μερίδας Αμερικανών, όμως, οπαδών της αίρεσης των Τραμπικών Ρεπουμπλικάνων, η φράση ακούγεται ως φοβερή απειλή. Συνώνυμο μιας έκπτωσης. Ως απειλή την χρησιμοποίησε και μια διάσημη εκπρόσωπος της αίρεσης, η Κρίστι Νόεμ, κυβερνήτης της χιονοσκεπούς πολιτείας της Νότιας Ντακότα. Υπήρξε σημαιοφόρος του κινήματος κατά του εμβολιασμού και της χρήσης μάσκας στον καιρό της πανδημίας του Covid, σημαιοφόρος της απαγόρευσης των αμβλώσεων επίσης.

Είναι το πολιτικά πιο ευαίσθητο θέμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Ανάμεσα στα πολλά και δύσκολα προβλήματα/προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ένωση ιδιαίτερα στην προοπτική της νέας διεύρυνσης με νέα κράτη μέλη είναι το θέμα της ομοφωνίας στη λήψη των αποφάσεων. Της δυνατότητας δηλαδή κάθε κράτους μέλους να επικαλείται βέτο (veto) προκειμένου να σταματήσει την υιοθέτηση μιας πολιτικής/μέτρου/ δράσης που θεωρεί ζημιογόνα για τα συμφέροντά του ή και για άσχετους λόγους (π.χ. Ουγγαρία, Όρμπαν).

Μια απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης, που κηρύσσει αντισυνταγματικό τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό για το 2024, ήρθε να μας θυμίσει το ευρωπαϊκό αδιέξοδο του Βερολίνου που σκιάζει πλέον το σύνολο της Γηραιάς Ηπείρου.

Το Δικαστήριο κλήθηκε να αποφασίσει αν τα ποσά που περίσσεψαν από την αντιμετώπιση της πανδημίας μπορούν να διατεθούν σε πολιτικές αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και η απάντηση ήταν ένα ξεκάθαρο «όχι».

Οτι η Ευρωπαϊκή Ενωση φλερτάρει με την ύφεση, δεν ήταν άγνωστο. Το νέο που πρόσθεσε προχθές ο Μάριο Ντράγκι είναι η βεβαιότητά του ότι η ύφεση θα έρθει στα τέλη του έτους. Η Κρ. Λαγκάρντ και η διοίκηση της ΕΚΤ κάνουν ό,τι μπορούν προς τούτο, ασκώντας μια αυστηρή νομισματική πολιτική, που ίσως θα είχε νόημα αν ο πληθωρισμός οφειλόταν σε υπερβάλλουσα ζήτηση. Τα υψηλά επιτόκια μεγαλώνουν τη δανειακή επιβάρυνση νοικοκυριών κι επιχειρήσεων και αποθαρρύνουν την ενίσχυση της προσφοράς μέσω νέων επενδύσεων. Αντί για καλό, φέρνουν ύφεση.

Όταν πέρσι τον Ιούνιο οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποφάσισαν να ονομάσουν την Ουκρανία και τη Μολδαβία υποψήφιες για ένταξη χώρες, η συμβατική σοφία ήταν πως επρόκειτο για μια συμβολική κίνηση αλληλεγγύης προς την αντιστεκόμενη στη βάρβαρη ρωσική επίθεση Ουκρανία.

Η απόφαση προκάλεσε κάποιες ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο παραπέρα κλιμάκωσης της σύγκρουσης με τη Μόσχα, την κραυγαλέα καταπάτηση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης για να θεμελιωθούν οι νέες υποψηφιότητες, και τις συνέπειες της απόφασης αυτής για τον ευρωπαϊκό δρόμο των Δυτικών Βαλκανίων.

Οπως πολύ σωστά είπε την Κυριακή ο Αλέξης Τσίπρας, το επόμενο μεγάλο στοίχημα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι οι ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου του 2024. Αυτό ήταν άλλωστε σαφές από το 2022, όταν όλες οι δημοσκοπήσεις τον εμφάνιζαν σταθερά πίσω από τη Ν.Δ.

Μόνο που τότε ο στόχος ήταν να έρθει το 2024 πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ τώρα είναι να παραμείνει δεύτερος. Δεν είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα.

Στα ψιλά πέρασε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που έγινε την προηγούμενη βδομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο. Το θέμα; Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας; Συντριπτικό: 465 υπέρ, 5 κατά, 36 αποχές.

Τι λέει η έκθεση*; Πολλά και ωραία. Εχουμε και λέμε: Η ολομέλεια του Ε.Κ. επικρίνει το σύστημα που εφαρμόζεται για την κατάρτιση της μαύρης λίστας φορολογικών παραδείσων της Ε.Ε., που εξαιρεί σκανδαλωδώς περιπτώσεις όπως το Ντελάγουερ των ΗΠΑ, αλλά και τα ειδικά φορολογικά καθεστώτα Ιρλανδίας και Λουξεμβούργου. Υπολογίζεται ότι κεφάλαια ύψους 2,3 τρισ. ευρώ καταλήγουν σε φορολογικούς παραδείσους.

Στο πιο βαθύ σημείο της Μεσογείου, εκεί όπου η αφρικανική πλάκα βυθίζεται κάτω από την ευρασιατική, κοντά σε μια τάφρο που ξεπερνάει τα 5.000 μέτρα, ναυάγησαν στοιβαγμένα πάνω σε ένα καρυδότσουφλο τα όνειρα και οι ελπίδες εκατοντάδων ανθρώπων.

Δεν θα μάθουμε ίσως ποτέ τα ονόματα και τις ιστορίες όσων χάθηκαν στο Φρέαρ των Οινουσσών, αλλά γνωρίζουμε πολύ καλά πως αυτό το έγκλημα έγινε στο όνομά μας, όπως ξέρουμε τα ονοματεπώνυμα όλων εκείνων που το προμελέτησαν.

Είναι η συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση κα το Άσυλο ιστορική; Αυτό είναι το ερώτημα που ανακύπτει μετά την ανακοίνωση της έγκρισης κοινής θέσης των Κρατών Μελών με πλειοψηφία για το κρίσιμο φάκελο της Μετανάστευσης και του Ασύλου.

Είναι επιτυχία για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφού πλέον είναι πιθανό να εγκριθεί το Σύμφωνο πριν τις ευρωεκλογές του 2024, κάτι που η Επιτροπή διακαώς επιθυμεί, αφού το ζήτημα θα κρίνει και την θητεία της.

Να που άρχισε να βρίσκει τη φωνή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή! Αν και διόλου «ιλουμινάτα» αυτή, στη δεύτερη έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας της χώρας μας έκανε τέσσερις σημαντικές υποδείξεις: μία, ότι για να επιτευχθούν τα πρωτογενή πλεονάσματα που έχουν συμφωνηθεί, πρέπει να συγκρατηθεί η αύξηση των καθαρών κρατικών δαπανών στο 2,6%. Δεύτερη, ότι κάτι πρέπει να γίνει για τη φοροδιαφυγή – ακούγοντας στην πιάτσα πόσο συχνά πληρώνονται σε ρευστό λογαριασμοί 400-500 ευρώ, φαντάζεσαι πόση έκταση έχει πάρει το πρόβλημα.