Η προώθηση ενός εναλλακτικού πολιτικού σχεδίου διακυβέρνησης σε προοδευτική κατεύθυνση και σε αντιπαράθεση με τη συντηρητική διακυβέρνηση της Ν.Δ. και την πολυμέτωπη νεοφιλελεύθερη επίθεσή της, αποτελεί, χωρίς καμιά αμφισβήτηση σήμερα, προφανή αναγκαιότητα.

Το αίτημα και η ατζέντα μιας ευρύτερης πλειοψηφικής μεταρρυθμιστικής Αριστεράς δεν αναβλύζει μόνο από την ιδεολογική και πολιτική «μονομανία» χιλιάδων οργανωμένων και ανέντακτων του ευρύτερου χώρου της αριστεράς και κεντροαριστεράς, που θεωρούσαν, και πριν το 2004, ότι οι μεγάλες προοδευτικές και ριζοσπαστικές αλλαγές στον τόπο μας μόνο με τη μεγαλύτερη δυνατή σύγκλιση κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων μπορεί να τελεσφορήσουν.

«Εκεί όμως που υπάρχει κίνδυνος, μεγαλώνει η ελπίδα» μας θυμίζει ο Χέλντερλιν, και μας προτρέπει για μια καινούργια εξονυχιστική έρευνα για το περιεχόμενο των κοινωνικών συγκρούσεων της εποχής μας και για μια θετική έξοδο απ’ αυτές μ’ έναν πνευματικό ορίζοντα χωρίς όρια, και με την ανάγκη να εγκαταλείψουμε τα μεταφυσικά άλματα στο κενό.

Να ομολογήσω από την αρχή ότι έχω μεγάλη δυσκολία να απαντήσω σε ερωτήματα περί «Αριστεράς» γενικώς. Ο λόγος είναι ολοφάνερος. Δεν υπάρχει μία αδιαίρετη οντότητα, ένα συλλογικό πολιτικό υποκείμενο που θα μπορούσαμε χωρίς σοβαρή προσυνεννόηση να ονομάσουμε «Αριστερά».

Η ανασυγκρότηση της Αριστεράς δεν παραπέμπει αναγκαστικά στην ενότητα ή τη διαίρεσή της. Το κομβικό ζήτημα είναι με ποιον τρόπο θα καταφέρει να ανακοινωνικοποιηθεί, συζητώντας και εκφράζοντας, με σύγχρονους και ορθολογικούς όρους, τα αιτήματα αντίστασης που της απευθύνονται από τα κάτω.

η "ρεαλιστική" Αριστερά, δηλαδή η Κεντροαριστερά, πρέπει να έχει κεντρικό στόχο (σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο) το πέρασμα από τη σημερινή κυριαρχία της κοινωνίας της αγοράς (όπου όλα θυσιάζονται στο βωμό της παραγωγικότητας / ανταγωνισμού), σε μια κοινωνικά και οικολογικά ρυθμιζόμενη οικονομία της αγοράς. Π

Συζήτηση επί της ουσίας για τη σύγκλιση των δυνάμεων της κεντροαριστεράς και της αριστεράς, που αποτελεί αίτημα των προοδευτικών πολιτών της χώρας, δεν γίνεται.

Από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ μάς άφησε χρόνους, ακούω συνεχώς δηλώσεις που συνδυάζουν κατά ένα περίεργο τρόπο τη διαφωνία με την απόλυτη σύμπτωση απόψεων: διαφωνούν για το ποιος έφταιξε, και ταυτόχρονα συμφωνούν ότι η εν λόγω εξέλιξη αποτελεί «πισωγύρισμα», για να θυμηθούμε την καθομιλουμένη της Αριστεράς. Οφείλω να ομολογήσω ότι η δική μου αντίδραση ήταν αντιστρόφως ανάλογη.

Την Κυριακή διάβασα στην «Αυγή» ένα άρθρο του Θοδωρή Δρίτσα με τίτλο «Ενότητα... ο πιο δύσκολος δρόμος», και θέμα, όπως εύκολα μαντεύει κανείς, τον επιθανάτιο ρόγχο του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θα ήθελα να σχολιάσω τα όσα έχουν συμβεί τελευταία στον εν λόγω χώρο, αλλά μόνο να διατυπώσω κάποιες γενικότερες σκέψεις.

Παντού στην Ευρώπη το κύριο πρόβλημα της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς είναι η αναζήτηση και η επεξεργασία μιας νέας στρατηγικής, ενός νέου «συμβιβασμού με τον καπιταλισμό», επειδή ο παλαιός σοσιαλδημοκρατικός συμβιβασμός δεν μπορεί σήμερα να επαναπροταθεί.

Διάλογος του πρώην γεν. γραμματέα της CGIL και ηγετικού στελέχους της Ιταλικής Αριστεράς και του διευθυντή του ιταλικού περιοδικού «ΜικροΜέγα», που πρωτοδημοσιεύτηκε κατά τη διεξαγωγή της συνάντησης της Φλωρεντίας.