Στο διάγγελμά του για την υπόθεση της παρακολούθησης τηλεφωνικών συνομιλιών του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Ν. Ανδρουλάκη από την ΕΥΠ, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην «αυτοκριτική» διάθεση που, όπως είπε, τον χαρακτηρίζει.

Αναζήτησα την «αυτοκριτική» στο διάγγελμά του, αλλά δεν τη βρήκα. Σαν τον πιστό που διακηρύσσει τη φιλαλληλία αλλά δεν την αποδεικνύει, ο κ. Μητσοτάκης ισχυρίστηκε ότι επιδίδεται σε αυτοκριτική αλλά, απέφυγε, εν προκειμένω, να την ασκήσει. Ναι μεν, αξιέπαινα, παραδέχθηκε το λάθος της ΕΥΠ, αλλά η παραδοχή σφάλματος δεν συνιστά αυτοκριτική. Αυτοκριτική θα πει: εξετάζω πού έκανα λάθος και γιατί. Αν είχα τη δυνατότητα να γυρίσω τον χρόνο πίσω, τι θα έπραττα διαφορετικά;

Την ημέρα που έγινε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, ο Αμερικανός διανοούμενος Τσαρλς Τζενκς έτυχε να βρίσκεται στην Αθήνα. Όταν ρωτήθηκε για το πραξικόπημα, ο Τζενκς απάντησε κρυπτικά: «Δεν ήξερα τίποτε γιατί ήμουν εκεί».

«Μόνο η πολυπλοκότητα μπορεί να δαμάσει

την πολυπλοκότητα»

ROSS ASHBY

Κάθε κρίση συνιστά δοκιμασία: δοκιμάζει αντοχές, σχέδια, ετοιμότητα απόκρισης. Συγχρόνως, απο-καλύπτει: δείχνει αυτό που γνωρίζαμε αλλά δεν προσέχαμε. Οτι, λ.χ., η οικονομική ανάπτυξη συνδέεται στενά με τη δημόσια υγεία, οι ανισότητες καθιστούν τους φτωχότερους περισσότερο ευάλωτους, η οργάνωση των υπηρεσιών υγείας είναι εξαιρετικά σημαντική, η συνεργασία κράτους – πολιτών είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση μιας υγειονομικής κρίσης κ.ο.κ.

Η πυρπόληση του καταυλισμού της Μόριας συνιστά ένα παράδοξο: μια παραβατική πράξη παρήγαγε ένα χαρμόσυνο αποτέλεσμα! Δεν είναι η πρώτη φορά, βέβαια. Η ανθρώπινη ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια.

Ο καταυλισμός φιλοξενίας 13.000 ατόμων έμοιαζε περισσότερο με στάβλο ζώων παρά με καταφύγιο ανθρώπων. Ηταν η ντροπή που απωθούσαμε. Τις άθλιες συνθήκες τις ξέραμε όλοι (κι εμείς και οι Ευρωπαίοι), αλλά αποτελεσματική δράση δεν αναλαμβάναμε. Γιατί; Μετά την πυρπόληση, όλοι κινητοποιήθηκαν. Γιατί;