Το βασικό ζήτημα για την ευρωζώνη στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και τελικά τη διάσωση του ευρώ ως κοινού νομίσματος είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών. Είναι χαρακτηριστική η απουσία ρευστότητας από τις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων και η μαζική στροφή προς «ασφαλή λιμάνια», όπως τα γερμανικά και αμερικανικά ομόλογα.

Οι εξελίξεις στη Σύνοδο Κορυφής επιβεβαιώνουν αυτά που φαίνονταν ως ένδειξη μέχρι πριν από λίγες ημέρες: η ευρωζώνη είναι αποφασισμένη να βγάλει από τη μέση το «πρόβλημα Ελλάδα», ώστε να επικεντρωθεί στα μεγάλα προβλήματα, όπως η Ιταλία. Από τη στιγμή που οι προθέσεις των Γερμανών έγιναν διαφανείς, όλη η φιλολογία για κατάρρευση σύμπαντος του χρηματοπιστωτικού συστήματος από την ενεργοποίηση των CDS και των δεκάδων παραγώγων προϊόντων που υποτίθεται είχαν κτιστεί πάνω σ’ αυτά, σταμάτησε. Η προγραμματιζόμενη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών σταμάτησε και τη φιλολογία περί μεταστάσεως.

Σε όλον τον κόσμο ακόμη και οι πέτρες αντιλαμβάνονται πως οποιοδήποτε γεγονός μπορεί να επηρεάσει τη δημοσιονομική και χρηματοοικονομική κατάσταση μιας χώρας και τις διεθνείς αγορές, πολύ περισσότερο μια χρεοκοπία, θα ανακοινωθεί μέσα σε κάποιο Σαββατοκύριακο. Για πολύ απλούς λόγους: για να ελεγχθούν οι τράπεζες, για να πάρουν μέτρα οι κεφαλαιαγορές, για να ελεγχθούν οι αντιδράσεις του πληθυσμού. Έτσι εξηγείται αυτό που ζούμε ως χώρα τις τελευταίες εβδομάδες. Οι δείκτες είναι χάλια, η κυβέρνηση αδυνατεί ή δεν θέλει να έχει οποιαδήποτε συνεκτική πολιτική, οι εταίροι μας δεν θέλουν ή δεν μπορούν να δώσουν οριστική λύση εδώ και τώρα.

Τα τελευταία δύο χρόνια ο όρος «χρεοκοπία» συχνότατα αναφέρεται – σε συνδυασμό με την Ελλάδα – σε όλο τον κόσμο. Μετά τη διακοπή των συνομιλιών με την τρόικα την 1η Σεπτεμβρίου, στη ζωή μας μπήκε και ο όρος «ελεγχόμενη χρεοκοπία». Από τα πιο έγκυρα χείλη μάλιστα: του αντικαγκελάριου Ρέσλερ και της καγκελαρίου Μέρκελ. Ο όρος είχε πρωτοακουστεί στα όργανα της ευρωζώνης, πάλι από τη Μέρκελ, το καλοκαίρι του 2010, όταν ετοίμαζε το έδαφος για τη δημιουργία του ESM. Τι σημαίνει όμως ελεγχόμενη ή συντεταγμένη χρεοκοπία και ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας, στη συγκυρία που ζούμε;

Τα ανακοινωθέντα της συνάντησης Μέρκελ - Σαρκοζί στις 16/8 έριξαν στα μαύρα πανιά τους μισούς πολιτικούς μας και στα πανηγύρια τους υπόλοιπους. Οι προτάσεις του διαβολικού ζευγαριού είναι βούτυρο στο ψωμάκι των πολιτικών σπεκουλαδόρων, αριστερά και δεξιά. Η πρόβλεψη για συνταγματική κατοχύρωση του ελέγχου του ελλείμματος βγάζει στα κεραμίδια όλους τους δήθεν εθνικά υπερήφανους. Η υποχρεωτική επιτροπεία, επίσης. Η κυβέρνηση δέχεται ήδη μπαράζ για την μη αποτελεσματική παρέμβασή της.

Η σύνοδος κορυφής της Πέμπτης 21/7 ήταν η πιο κρίσιμη για την Ελλάδα. Πιθανότατα και για την Ευρώπη. Τα αποτελέσματα ήταν αναμφίβολα θετικά για τη χώρα μας. Η απόφαση οπωσδήποτε οδηγεί σε μια διαχειρίσιμη κατάσταση με τη βεβαιότητα της μακροπρόθεσμης στήριξης των εταίρων μας. Για το αν οδηγεί και σε διέξοδο από την κρίση χρειάζεται να γίνουν πολλά: να αποδειχθεί στην πράξη ότι οι μηχανισμοί και οι παρεμβάσεις που προβλέπονται είναι αποτελεσματικοί και, κυρίως, ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να κάνει οργανωμένα και με προσήλωση αυτό που απαιτείται.

Με αγωνία παρακολουθήσαμε τις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες για την εξασφάλιση της 5ης δόσης και το δεύτερο πακέτο στήριξης της Ελλάδας. Ως γνωστόν, σε μια διαπραγμάτευση τα μέρη προσέρχονται με στόχους, ισχυρά χαρτιά και αδυναμίες. Ο διαπραγματευόμενος έχει περισσότερες πιθανότητες να οδηγήσει τη διαδικασία σε ευνοϊκή κατάληξη όσο περισσότερο έχει συνείδηση της δικής του θέσης και των στόχων των απέναντι. Αν υποθέσουμε ότι οι εταίροι μας είχαν τις αγαθότερες των προθέσεων, δηλαδή να βοηθήσουν την Ελλάδα να παραμείνει ισότιμο μέλος σε μια Ευρώπη μιας ταχύτητας, οι αυταπάτες τους έχουν διαλυθεί από τη διαχείριση της κρίσης από την ελληνική κυβέρνηση.

Την ίδια ώρα που ορκιζόταν η νέα κυβέρνηση, γινόταν γνωστό ότι Μέρκελ και Σαρκοζί «συμφωνούν σε ένα πλάνο εθελοντικής συμμετοχής των κατόχων ελληνικών ομολόγων» στο νέο πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα. Φαίνεται λοιπόν ότι, ο νέος ΥΠΟΙΚ θα φύγει από το επόμενο Eurogroup με την εντολή να αρχίσει τις διαπραγματεύσεις με τους κατόχους ομολόγων, σε συντονισμό βέβαια με την ΕΚΤ, ώστε η συμμετοχή των ιδιωτών να είναι πραγματικά εθελοντική για να αποφευχθεί το περιώνυμο πιστωτικό γεγονός. Το ξεκαθάρισμα της εικόνας ίσως είναι το καλύτερο δώρο προς τη νέα κυβέρνηση. Σίγουρα είναι μια μεγάλη πρόκληση.

Τι δουλειά έχει το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας που στόχο έχει την “έγκυρη ενημέρωση της κοινωνίας” να δανείζει εγκυρότητα, σε ψευτο-ντοκυμανταίρ που σερβίρει μισές αλήθειες ως πρόταση για εθνική πολιτική; Να θέτει υπό τη φιλόξενη σκέπη του πολιτικές χυδαιότητες; Υπάρχει βέβαια και το ζήτημα της ελευθερίας διακίνησης ιδεών. Είναι όμως εντελώς διαφορετικό ζήτημα η προβολή ακόμη και προπαγανδιστικού υλικού σε κάποια αίθουσα του ιδρύματος από την πρόσκληση με πρωτοβουλία των αρχών και βαφτίσια ως έγκυρη ενημέρωση στην κολυμβήθρα της Αίθουσας Τελετών. Το κλειδί είναι η, αχρείαστη στην πρόσκληση, φράση “με πρωτοβουλία της Πρυτανείας”. Τράμπες μεταξύ λαϊκιστών!

Η επανεκκίνηση του κ. Σαµαρά είναι παράθεση προτάσεων, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη κατατεθεί από παραγωγικούς φορείς, σχολιαστές και κόµµατα, συµµαζεµένες σε ένα φαινοµενικά συνεκτικό πρόγραµµα. Είναι η εκδοχή τού «λεφτά υπάρχουν» στη µνηµονιακή εποχή – η λύση όµως έρχεται πάντα απ’ έξω.

Το σοκ ρευστότητας που τόσο πολύ χρειάζεται η οικονοµία και που ευαγγελίζεται ο κ. Σαµαράς προϋποθέτει (α) πόρους, που το ∆ηµόσιο δεν έχει και µπορεί να βρει µόνο από τους µηχανισµούς στήριξης, (β)ένα τραπεζικόσύστηµα χωρίς προβλήµατα κεφαλαιακής επάρκειας, (γ) την αµέριστηκαι υπό οιουσδήποτε όρους συµπαράσταση της ΕΚΤ.

Ο Μεξικάνος (The Mexican) είναι μια ταινία του 2001 με τους Μπραντ Πιτ και Τζούλια Ρόμπερτς. Ο Μεξικάνος είναι ένα μυθικό πιστόλι, έργο τέχνης που το θέλει διακαώς ένας μαφιόζος και ο Μπραντ χρεώνεται την αποστολή να το φέρει.
Όταν πριν ένα χρόνο έβλεπα στην τηλεόραση τους κκ Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου να μιλάνε για το γεμάτο πιστόλι που είχαν πάνω στο τραπέζι για την αντιμετώπιση της κρίσης, μου ερχόταν στο μυαλό η ταινία. Ο λόγος; Το πιστόλι της ταινίας ήταν διάσημο γιατί, παρά το ότι ήταν δημιούργημα ενός φημισμένου μάστορα, ο βοηθός του είχε παρέμβει στη διαδικασία κατασκευής του και ο Μεξικάνος με την εκπυρσοκρότηση πυροβολούσε προς τα πίσω. Δηλαδή, το πιστόλι ήταν σχεδιασμένο να σκοτώνει τον χρήστη!

Πληθαίνουν οι φωνές υπέρ της αναδιάρθρωσης του χρέους σήµερα.Εναυσµαη απόφαση του Συµβουλίου Κορυφής για τον ESM καιη πρακτικώς υποχρεωτική αναδιάρθρωσητου χρέουςως προϋπόθεση γιαένταξη σ’ αυτόν. Η «εθελοντική συµµετοχή» ιδιωτών δανειστών είναιτο καύσιµοπου συντηρεί την κουβέντα. Η µέχρι στιγµής επιχειρηµατολογία ξεκινάειαπό τηναπλή παρατήρηση ότι ο ήλιος βγαίνει από την ανατολή, δηλαδή, είναι καλύτερα να χρωστάς λιγότερα από όσαέχεις πραγµατικά δανειστεί, και τελειώνει µε µια βόλτα στο πάρκο της εθελοντικής συµµετοχής των δανειστών!