Ο πόλεμος στη Γάζα προκαλεί γεωπολιτικές ανατροπές στην περιοχή της Μέσης Ανατολής που επηρεάζουν την Κύπρο. Πώς αντιμετωπίζει η κυπριακή κυβέρνηση την αστάθεια γύρω της και τι θα γίνει με το Κυπριακό στη λαίλαπα δύο πολέμων για τη Δύση (Ουκρανία, τώρα Γάζα);

Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία μετά την 7η Οκτωβρίου, ο πρόεδρος Ν. Χριστοδουλίδης κάνει τακτικούς χειρισμούς και έντονη επικοινωνία: σύμπλευση με Ισραήλ, προσέγγιση με ΗΠΑ, αναζήτηση ρόλου ανθρωπιστικής συνδρομής. Τι ακριβώς προωθεί;

Το κομματικό σκηνικό στην Κύπρο παρουσιάζει στοιχεία έντονης παρακμής. Εννέα μήνες μετά την εκλογή του προέδρου Χριστοδουλίδη, το ακροδεξιό ΕΛΑΜ εμφανίζεται να είναι το τρίτο κόμμα με 12% και ρυθμιστής στους κομματικούς συσχετισμούς.

Αντίθετα, τα κόμματα που διαμόρφωσαν για χρόνια τον στίβο της πολιτικής διαπάλης (επίλυση Κυπριακού, πρόοδος, ανάπτυξη), δίνουν αγώνα αυτοσυντήρησης. Με βάση τα στοιχεία πρόσφατης δημοσκόπησης («Ρεπόρτερ», IMR, 26/9), τα μεγάλα κόμματα μειώνουν την επιρροή τους στο εκλογικό σώμα: το αριστερό ΑΚΕΛ μένει στάσιμο (20%) και το δεξιό ΔΗΣΥ, δέκα χρόνια στην εξουσία με τον Νίκο Αναστασιάδη, χάνει έδαφος (18%).

Στην Ευρώπη το μεταναστευτικό ζήτημα τα τελευταία χρόνια ταλανίζει την πολιτική ζωή. Οι περισσότερες κοινωνίες του ευρωπαϊκού Νότου γίνονται πιο συντηρητικές και αποστρέφονται τους μετανάστες. Ο βασικότερος λόγος είναι ότι οι κυβερνήσεις αδυνατούν να χαράξουν ορθολογικές πολιτικές και να εφαρμόσουν αποτελεσματικά μέτρα για τη διαχείριση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών.

Στην Κύπρο ο νέος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης συμπληρώνει έξι μήνες θητείας αφήνοντας ερωτήματα για τις επιδόσεις της κυβέρνησής του. Η περίοδος χάριτος λήγει και ο νέος Κύπριος πρόεδρος αδυνατεί να δώσει σαφή κατεύθυνση για τη χώρα στα μεγάλα ζητήματα: Κυπριακό, διαφθορά, ενεργειακό, μεταρρύθμιση κράτους. Η Κύπρος μοιάζει να βρίσκεται στον αυτόματο πιλότο, τα προβλήματα σωρεύονται και οι πολίτες δυσανασχετούν.

Ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης βλέπει τις εκλογές στην Τουρκία στις 14 Μαΐου ως ορόσημο για μια νέα πρωτοβουλία για το Κυπριακό. Σε συνέντευξή του στο Politico (Ν. Σταμούλη, 22/4) ωστόσο συναρτά κάθε εξέλιξη για επανάληψη των συνομιλιών «με το τι θα πράξει η Τουρκία μετά τις εκλογές και τις πραγματικές προθέσεις της».

Ο Χριστοδουλίδης κάνει στο Politico μια σειρά από συλλογισμούς που δεν βγάζουν νόημα. Αναμένει πολιτική βούληση από την Τουρκία, αλλά από την άλλη εκτιμά ότι «η τουρκική θέση στο Κυπριακό δεν επηρεάζεται από την εναλλαγή των κυβερνήσεων...».

O πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης πήγε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (23-24/3) και παρουσίασε στους ομολόγους του την πρόταση για ενεργότερη ανάμιξη της Ε.Ε. στην επίλυση του Κυπριακού. Επιστρέφοντας στην Κύπρο υποστήριξε ότι η πρότασή του έτυχε θετικής υποδοχής και συγκάλεσε το Εθνικό Συμβούλιο (30/3) για να ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς.

Στη νέα κυβέρνηση της Κύπρου υπό τον πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη ανέλαβε το υπουργείο Εξωτερικών ο μέχρι πρότινος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου, Κωνσταντίνος Κόμπος, ένα πρόσωπο που χαίρει εκτίμησης στον ακαδημαϊκό χώρο. Παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη ο Κ. Κόμπος έδωσε το στίγμα της εξωτερικής πολιτικής που θέλει να ακολουθήσει. Αφενός είναι το Κυπριακό και η επείγουσα ανάγκη για επανέναρξη των συνομιλιών υπό τον ΟΗΕ, αφετέρου η ενεργός συμμετοχή της Κύπρου στην Ε.Ε.

Οι προεδρικές εκλογές στην Κύπρο ολοκληρώθηκαν και η πολιτική ζωή θα περιστρέφεται για αρκετούς μήνες γύρω από τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη. Στην ειδησεογραφία κυριαρχούν ήδη οι πρώτες ενέργειές του: η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου, ορισμένες πρωτοβουλίες στην εξωτερική πολιτική για το Κυπριακό, οι κατευθυντήριες γραμμές που θα δώσει για την εσωτερική διακυβέρνηση.

Ενώ οι μετρήσεις έδιναν άνετη νίκη στον πρώτο γύρο και σαρωτική στον δεύτερο στον απορριπτικό υποψήφιο Νίκο Χριστοδουλίδη και την τρίτη θέση στον Ανδρέα Μαυρογιάννη, οι ψηφοφόροι έφεραν τη μερική ανατροπή. Η ολική μπορεί να γίνει σήμερα. Γιατί σήμερα δεν συγκρούονται εκλογικά τα δυο μεγάλα παραδοσιακά κόμματα, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, για τη νομή της εξουσίας. Νομή που ακύρωνε στην πράξη τη συναντίληψη των δυο κομμάτων στο μείζον θέμα της επίλυσης του Κυπριακού στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Της λύσης που ορθά έλεγαν οι νούσιμοι (νουνεχείς στα κυπριακά) ότι μόνο με τη συμφωνία ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ μπορεί να επιτευχθεί.

Ο β´ γύρος των προεδρικών εκλογών στην Κύπρο απέκτησε όλα τα χαρακτηριστικά μιας νέας και εξ υπαρχής αναμέτρησης. Ολα μπαίνουν στη ζυγαριά για τους ψηφοφόρους και οι πιθανότητες εκλογής ανάμεσα στους Νίκο Χριστοδουλίδη και Ανδρέα Μαυρογιάννη είναι πλέον μοιρασμένες.

Δυναμική και ατμόσφαιρα

Για μήνες οι δημοσκοπήσεις ευνοούσαν τον Χριστοδουλίδη. Του έδιναν μεγάλο προβάδισμα και καθαρή παράσταση νίκης έναντι οποιουδήποτε αντιπάλου στον α’ και στον β’ γύρο. Πώς μια προεξοφλημένη για την έκβασή της αναμέτρηση έχει μετατραπεί σε αμφίρροπη; Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους

«Έχουμε παιγνίδι» όπως θα έλεγε ένας σπορτκάστερ αγώνα μπάσκετ βλέποντας την ομάδα που είχε μείνει πολύ πίσω να πλησιάζει σε απόσταση ενός καλαθιού λίγο πριν την λήξη του τέταρτου δεκάλεπτου. Εκεί που όλες οι μετρήσεις έδιναν άνετη νίκη Χριστοδουλίδη στον πρώτο γύρο και σαρωτική στον δεύτερο, βρισκόμαστε μπροστά σε νέα δεδομένα, με οσμή ολικής ανατροπής. Παραμένει δύσκολο αλλά δεν είναι πλέον απίθανο. Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης ενισχύει μετεκλογικά την δυναμική που ανέπτυξε την τελευταία βδομάδα. Αυτή μπορεί να επαναπατρίσει ψηφοφόρους του ΑΚΕΛ (10% δεν στήριξε Μαυρογιάννη), να φέρει καινούργιους ψηφοφόρους που απογοητευμένοι από την αναμενόμενη ήττα του υποψηφίου της επανένωσης απείχαν.

Οι πολίτες της Κύπρου προσέρχονται αύριο στις κάλπες (Κυριακή 5/2) για τον α’ γύρο των προεδρικών εκλογών ύστερα από μια εξαντλητική προεκλογική εκστρατεία. Το αποτέλεσμα του α’ γύρου θα πυροδοτήσει ραγδαίες εξελίξεις. Δύο ανάμεσα στους τρεις -Αβέρωφ Νεοφύτου, Νίκος Χριστοδουλίδης, Ανδρέας Μαυρογιάννης- θα περάσουν στον β’ γύρο. Θα αναμετρηθούν στην πιο καθοριστική μάχη για την εκλογή νέου προέδρου την επόμενη Κυριακή (12/2).