Μάταια προσπαθούν να ανεβάσουν το πολιτικό θερμόμετρο, αποσπώντας την προσοχή των πολιτών. Η μόνη θερμοκρασία που κινείται ψηλά είναι αυτή που οφείλεται στην κλιματική κρίση. Μπήκαμε και τυπικά στην άνοιξη, αφήνοντας πίσω έναν ανεπαίσθητο χειμώνα, τον πιο θερμό στα χρονικά για την Ελλάδα, έναν από τους 6 θερμότερους χειμώνες όλων των εποχών, που «συνέπεσαν» όλοι την τελευταία δεκαετία.

Η κλιματική κρίση, για την οποία προειδοποιούμε -οικολόγοι και επιστήμονες- εδώ και δεκαετίες, θα συνεχίσει να επιδεινώνεται, αν δεν μπει φρένο στην εξόρυξη και χρήση των ορυκτών καυσίμων.

Η «επιστροφή στην κανονικότητα» ήταν το φάντασμα που πλανιόταν πάνω από την Ελλάδα μετά τη χρεοκοπία. Σαν μια συλλογική επιθυμία να τελειώνουμε με την ελληνική «ιδιαιτερότητα» που μας ταλαιπώρησε στη διάρκεια της κρίσης της ευρωζώνης. Οι πολυκρίσεις που ακολούθησαν έδειξαν ότι δεν ζήσαμε ένα κακό όνειρο αλλά μια νέα πλανητική κατάσταση που μας περιλαμβάνει. Δεν επιστρέφουμε στα γνωστά αλλά αναγκαζόμαστε να προσαρμοστούμε και να αντέξουμε το ανησυχητικό άγνωστο που ήδη έχει έλθει.

Σε μια εποχή που σε παγκόσμιο επίπεδο καταγράφεται υπέρβαση των παγκόσμιων ορίων εξαιτίας του παραγωγικού και καταναλωτικού προτύπου που εξαντλεί τους πόρους και παράγει απόβλητα που δεν μπορεί να απορροφήσει το περιβάλλον, άνοιξε στην Ελλάδα η συζήτηση για τη Φέρουσα Ικανότητα, ειδικά των νησιών. Οχι τυχαία, αφού εδώ και κάποια χρόνια καταγράφονται σοβαρές αντιρρήσεις για την αλόγιστη οικιστική επέκταση, την υποβάθμιση της βιοποικιλότητας

και του τοπίου, την εξάντληση των υδάτινων πόρων, τα απορρίμματα.

Αργά τη νύχτα του περασμένου Σαββάτου στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και ύστερα από κάποιες ψηφοφορίες, η Ρένα Λι από τη Σιγκαπούρη άνοιξε το μικρόφωνο στην αίθουσα 2 και είπε δύο λέξεις: Εχουμε συμφωνία! (Για την ακρίβεια πέντε: We have got an agreement!). Τα νέα διαδόθηκαν αστραπιαία σε όλο τον κόσμο: έχουμε ιστορική συμφωνία για την προστασία των ωκεανών, για το κλίμα, για τον πλανήτη! Η έκπληξη στα μέσα επικοινωνίας ήταν μεγάλη: ιστορική συμφωνία που σχεδόν κανείς δεν γνώριζε;

Τη μελαγχολία του φθινοπώρου μάθαμε να την ξορκίζουμε με τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη και των «Προσανατολισμών» του, χάρη και στη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι στον «Μεγάλο Ερωτικό»: «Με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι». Αλλά, στο έμπα μόλις του καλοκαιριού, είναι των αδυνάτων αδύνατο να ξορκίσουμε την πικρή αποκαρδίωση που προκαλεί το γεγονός ότι με την πρώτη γλώσσα της φωτιάς αποκαλύπτεται για πολλοστή φορά ότι τις διαβεβαιώσεις περί «πλήρους ετοιμότητας του κρατικού μηχανισμού» τις συντάσσει η συνήθης αυταρέσκεια και οίηση.

Μολονότι θρυλείται ότι ζούμε στην εποχή του Ορθού Λόγου, κάθε φορά που αποκαλύπτεται η ανεπάρκειά μας μπροστά σε φυσικά συμβάντα που ξεπερνούν έστω και λίγο το αναμενόμενο και το προσδοκώμενο, σπεύδουμε στην αποθήκη με τα ξεθυμασμένα κλισέ και αρπαζόμαστε από τη στερεοτυπική ανθρωπομορφική δεισιδαιμονία: «η μανία της φύσης», «η εκδίκηση της φύσης» και τα συναφή.

«Η προστασία της ανθρώπινης ζωής, η προστασία των κατοικιών και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος είναι ένα αυτοτελές θέμα»

Ο Νίκος Μπόκαρης είναι δασολόγος - περιβαλλοντολόγος στη Γενική Διεύθυνση Δασών και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων. Η ΑΥΓΗ συζήτησε μαζί του για τις πρόσφατες πυρκαγιές καθώς και για τα αναγκαία μέτρα πρόληψης για την προστασία των δασών, που απαιτούν γενναίες πολιτικές αποφάσεις με διακομματική και ουσιαστική συναίνεση.

Ο πρόσφατος νόμος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διαχείριση των απορριμμάτων που ψηφίστηκε μόνο από γαλάζιους βουλευτές, συμπυκνώνει όλα τα χαρακτηριστικά της νεοδεξιάς διακυβέρνησης. Την παραπλάνηση των πολιτών, προβάλλοντας έναν κίβδηλο ευρωπαϊκό χαρακτήρα μέσα από την ενσωμάτωση Ευρωπαϊκών Οδηγιών για τη διαχείριση των αποβλήτων (ίδια πατέντα και στον πρόσφατο αντεργατικό νόμο).

H πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 55% το 2030 σε σχέση με το 1990, είναι φιλόδοξη και απαντά σε κρίσιμα ζητήματα που θέτει η επιστήμη. Ο δρόμος για την έγκριση της θα είναι μακρύς και επίπονος, ενώ σίγουρα διασταυρώνεται με αυτό που η Ε.Ε. γνωρίζει ίσως καλύτερα από τον καθένα: Τις διαπραγματεύσεις και τους συμβιβασμούς που οδηγούν σε ένα τελικά θετικό αποτέλεσμα, αν και πάντα λιγότερο φιλόδοξο, και πλούσιο σε εξαιρέσεις και ειδικές ρυθμίσεις.

Τα άστρα ενδέχεται, επιτέλους, να είναι ευνοϊκά για μια στενότερη διατλαντική συνεργασία στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Τόσο η Ευρωπαϊκή Ενωση όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πλέον δεσμευτεί να επιτύχουν κλιματική ουδετερότητα ως το 2050. Εχουν δε ορίσει παρόμοιους «σταθμούς» μέχρι τότε: Ως το 2030, η ΕΕ επιδιώκει να περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, ενώ οι ΗΠΑ έχουν θέσει στόχο να τις μειώσουν κατά 50% - 52% έναντι εκείνων του 2005.

Πριν από μερικά χρόνια βλέπαμε πίσω από τις δασικές πυρκαγιές και εξωγενείς δολιοφθορές. Τώρα τις φορτώνουμε στην κλιματική αλλαγή, μια φράση που έχει καταστεί πολιτικό καθαρτήριο για κάθε περιβαλλοντική καταστροφή. Η κλιματική αλλαγή προκαλεί φυσικά φαινόμενα, που ασφαλώς δεν είναι οι αγροτοδασικές πυρκαγιές, εκτός αν τις προκαλούν οι κεραυνοί. Αυτό που επηρεάζει όμως είναι η εξέλιξη και οι καταστροφές που προξενούν.

Η κεντρική σημασία της κυκλικής οικονομίας στο παγκόσμιο, ευρωπαϊκό, εθνικό, τοπικό στοίχημα της αντιμετώπισης της υπαρξιακής απειλής των κοινωνιών μας, της κλιματικής κρίσης, είναι αναμφισβήτητη. Και, φυσικά, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η κυκλική οικονομία είναι το σημαντικό μέσο για την επίτευξη πολλών από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, όπως για την ενέργεια, την οικονομική ανάπτυξη, τις βιώσιμες πόλεις, τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή, την κλιματική αλλαγή, τους ωκεανούς και για τη ζωή στη στερεά.