Καλά, η εκπαίδευση που παρέχουμε στον τόπο αυτόν σίγουρα πάσχει∙ δεν θα βρείτε δάσκαλο που να μην το βλέπει (και να μην το νιώθει στο πετσί του, αν έχει λίγο φιλότιμο). Κι όχι μονάχα η τριτοβάθμια, παρά όλες οι βαθμίδες - υπάρχει κανένας Νεοέλληνας που να έμαθε μια ξένη γλώσσα στο σχολείο; (Αυτό είναι νομίζω το καλύτερο παράδειγμα, καθώς τη φυσική ή τα μαθηματικά μπορεί να τα ξεχάσαμε με τα χρόνια αν δεν μας χρειάζονταν, τα αγγλικά όμως;) Καλή η διαπίστωση∙ μα δεν αρκεί, κάποτε πρέπει να εντοπίσουμε και το γιατί. Δεν το επιχειρούμε, όμως - προτιμούμε τις καταγγελίες.

Να φανταστούμε για λίγο τον χώρο της νότιας βαλκανικής χερσονήσου, από τα μέρη της νότιας Αλβανίας έως τη σημερινή Ελλάδα μαζί και τα παράλια της Μικρασίας, και να μεταφερθούμε νοητά δύο αιώνες και κάτι πιο πίσω, ας πούμε στα 1801. Ο προηγούμενος αιώνας που μόλις έκλεισε είχε φέρει σημαντικές αλλαγές σʼ ολόκληρη την περιοχή: ο πληθυσμός πύκνωσε, κάποιοι μικροί ορεινοί οικισμοί μετατράπηκαν σε πολιτείες, καινούρια χωριά έκαναν την εμφάνισή-τους, καινούρια καλλιεργήσιμα εδάφη είχαν προστεθεί στα παλιά, καθώς οι πλαγιές των βουνών ξεχερσώνονταν και αποκτούσαν πεζούλες, καινούριες καλλιέργειες δημητριακών, όπως το καλαμπόκι, επέτρεπαν περισσότερα πλεονάσματα για το εμπόριο.