Από το βήμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Στρασβούργο ο πρόεδρος Ν. Χριστοδουλίδης συνόψισε το βράδυ της Τρίτης (23/1) τις προσδοκίες του, καθώς φτάνει στην Κύπρο η απεσταλμένη του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Μαρία Ανχελα Ολγκίν Κουεγιάρ: «Είναι καιρός για την ειρήνη», διακήρυξε μπροστά στους Ευρωπαίους κοινοβουλευτικούς.

Η ομιλία Χριστοδουλίδη πήρε εκτενή κάλυψη από τα εγχώρια ΜΜΕ και προβλήθηκε έντονα από τον μηχανισμό επικοινωνίας του Προεδρικού στα social media. Ομως, η εμφάνιση Χριστοδουλίδη πέρασε διεθνώς απαρατήρητη και «έσβησε» στην Κύπρο από την επικαιρότητα την επομένη.

Το 2023 κλείνει με αμυδρές ελπίδες για το Κυπριακό. Κατά το νέο έτος 2024, η Κύπρος θα μετρά 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή (1974), που αφήνει τις ανεξίτηλες συνέπειες της διχοτόμησης επί του εδάφους και ανάμεσα στους Κυπρίους. Στον μισό αυτό αιώνα, παρήλθαν ακόμα 20 χρόνια αφότου η Κύπρος εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση (2004).

Ο πόλεμος στη Γάζα προκαλεί γεωπολιτικές ανατροπές στην περιοχή της Μέσης Ανατολής που επηρεάζουν την Κύπρο. Πώς αντιμετωπίζει η κυπριακή κυβέρνηση την αστάθεια γύρω της και τι θα γίνει με το Κυπριακό στη λαίλαπα δύο πολέμων για τη Δύση (Ουκρανία, τώρα Γάζα);

Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία μετά την 7η Οκτωβρίου, ο πρόεδρος Ν. Χριστοδουλίδης κάνει τακτικούς χειρισμούς και έντονη επικοινωνία: σύμπλευση με Ισραήλ, προσέγγιση με ΗΠΑ, αναζήτηση ρόλου ανθρωπιστικής συνδρομής. Τι ακριβώς προωθεί;

Το κομματικό σκηνικό στην Κύπρο παρουσιάζει στοιχεία έντονης παρακμής. Εννέα μήνες μετά την εκλογή του προέδρου Χριστοδουλίδη, το ακροδεξιό ΕΛΑΜ εμφανίζεται να είναι το τρίτο κόμμα με 12% και ρυθμιστής στους κομματικούς συσχετισμούς.

Αντίθετα, τα κόμματα που διαμόρφωσαν για χρόνια τον στίβο της πολιτικής διαπάλης (επίλυση Κυπριακού, πρόοδος, ανάπτυξη), δίνουν αγώνα αυτοσυντήρησης. Με βάση τα στοιχεία πρόσφατης δημοσκόπησης («Ρεπόρτερ», IMR, 26/9), τα μεγάλα κόμματα μειώνουν την επιρροή τους στο εκλογικό σώμα: το αριστερό ΑΚΕΛ μένει στάσιμο (20%) και το δεξιό ΔΗΣΥ, δέκα χρόνια στην εξουσία με τον Νίκο Αναστασιάδη, χάνει έδαφος (18%).

Στην Ευρώπη το μεταναστευτικό ζήτημα τα τελευταία χρόνια ταλανίζει την πολιτική ζωή. Οι περισσότερες κοινωνίες του ευρωπαϊκού Νότου γίνονται πιο συντηρητικές και αποστρέφονται τους μετανάστες. Ο βασικότερος λόγος είναι ότι οι κυβερνήσεις αδυνατούν να χαράξουν ορθολογικές πολιτικές και να εφαρμόσουν αποτελεσματικά μέτρα για τη διαχείριση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών.

Στην Κύπρο ο νέος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης συμπληρώνει έξι μήνες θητείας αφήνοντας ερωτήματα για τις επιδόσεις της κυβέρνησής του. Η περίοδος χάριτος λήγει και ο νέος Κύπριος πρόεδρος αδυνατεί να δώσει σαφή κατεύθυνση για τη χώρα στα μεγάλα ζητήματα: Κυπριακό, διαφθορά, ενεργειακό, μεταρρύθμιση κράτους. Η Κύπρος μοιάζει να βρίσκεται στον αυτόματο πιλότο, τα προβλήματα σωρεύονται και οι πολίτες δυσανασχετούν.

Η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους πυροδότησε μια νέα δυναμική στις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας και η συνέχειά της θα εξελιχθεί το φθινόπωρο. Τη διευκολύνει σημαντικά, μεταξύ άλλων, η επαναπροσέγγιση Ελλάδας-Τουρκίας, ο διμερής πολιτικός διάλογος στο πιο υψηλό επίπεδο, σε «ήρεμα νερά».

Ο Ταγίπ Ερντογάν έκανε κρίσιμους διπλωματικούς χειρισμούς, εξαργυρώνοντας σε πρώτο στάδιο τον νέο γεωπολιτικό ρόλο της Τουρκίας στην Δύση. Ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επίσης ανταποκρίθηκε για να βγάλει την Ελλάδα από τον φαύλο κύκλο της αντιπαράθεσης με την Τουρκία. Με βάση αυτές τις εξελίξεις, γεννιέται ένα ερώτημα και αυτό αφορά τη Λευκωσία: Τι θα γίνει με το Κυπριακό που πελαγοδρομεί εδώ και 6 χρόνια;

Στους τρεις μήνες αφότου ανέλαβε την εξουσία, ο νέος πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης έθεσε προτεραιότητα την επανάληψη των συνομιλιών για το Κυπριακό. Σχεδόν 100 ημέρες μετά οι συνομιλητές του στον ΟΗΕ πασχίζουν να μιλήσουν μαζί του «τη γλώσσα του συγκεκριμένου», μήπως βρουν σημείο αφετηρίας. Προφανώς, δεν είναι αρκετό να λες γενικολογίες για «επανεκκίνηση από εκεί που μείναμε (στο Κραν Μοντανά)» ύστερα από 6 άγονα χρόνια.

Ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης βλέπει τις εκλογές στην Τουρκία στις 14 Μαΐου ως ορόσημο για μια νέα πρωτοβουλία για το Κυπριακό. Σε συνέντευξή του στο Politico (Ν. Σταμούλη, 22/4) ωστόσο συναρτά κάθε εξέλιξη για επανάληψη των συνομιλιών «με το τι θα πράξει η Τουρκία μετά τις εκλογές και τις πραγματικές προθέσεις της».

Ο Χριστοδουλίδης κάνει στο Politico μια σειρά από συλλογισμούς που δεν βγάζουν νόημα. Αναμένει πολιτική βούληση από την Τουρκία, αλλά από την άλλη εκτιμά ότι «η τουρκική θέση στο Κυπριακό δεν επηρεάζεται από την εναλλαγή των κυβερνήσεων...».

Αυτές τις ημέρες του Πάσχα, πριν από 20 χρόνια, άνοιξε το πρώτο οδόφραγμα στη Λευκωσία, στο Λήδρα Πάλας. Χιλιάδες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι σχημάτιζαν ουρές, από την προηγούμενη νύχτα, για να περάσουν στην «άλλη πλευρά».

Το ημερολόγιο του κυπριακού προβλήματος έγραφε τότε 23 Απριλίου 2003. Σήμερα, το Κυπριακό μετρά σχεδόν μισό αιώνα. Εκείνη η ημέρα είναι σημαδιακή, γιατί καταγράφεται ως η μόνη κατά την οποία μαζικά οι πολίτες, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, κατάφεραν να κηρύξουν ένα είδος ανυπακοής και να προσπεράσουν τις ηγεσίες τους…

O πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης πήγε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (23-24/3) και παρουσίασε στους ομολόγους του την πρόταση για ενεργότερη ανάμιξη της Ε.Ε. στην επίλυση του Κυπριακού. Επιστρέφοντας στην Κύπρο υποστήριξε ότι η πρότασή του έτυχε θετικής υποδοχής και συγκάλεσε το Εθνικό Συμβούλιο (30/3) για να ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς.

Στις Βρυξέλλες κυκλοφορούν δύο παράλληλες αναγνώσεις γύρω από τις επαφές (22-23/3) που έκανε ο νέος πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης με τους επικεφαλής των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η πρώτη ανάγνωση είναι αυτή της Λευκωσίας, όπως διαχέεται στα εγχώρια ΜΜΕ. Ο νέος πρόεδρος προωθεί την πρότασή του για «μεγαλύτερη εμπλοκή της Ε.Ε. στις συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού...» και συζητεί «τα χαρακτηριστικά μιας προσωπικότητας» που θα αναλάβει ως απεσταλμένος της Ε.Ε. στο Κυπριακό.