Οι πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης στο χώρο της Παιδείας επανέφεραν στο προσκήνιο μερικές από τις μείζονες εντάσεις και αντιπαραθέσεις των τελευταίων ετών. Για την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας η εσπευσμένη ψήφιση των σχετικών διατάξεων ανταποκρίνεται στις προγραμματικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την εμπέδωση των δημοκρατικών και συλλογικών διαδικασιών στο Σχολείο και στο Πανεπιστήμιο, ενώ για τους επικριτές των επιχειρούμενων αλλαγών πρόκειται για μία στείρα οπισθοδρόμηση.

Φαίνεται ότι το «νέο» στην Παιδεία φτιάχνεται πλέον με τα πιο φτηνά υλικά, με παλιά υλικά κατεδάφισης. Εικόνες «αρχαίας σκουριάς» αναβιώνουν μέσα από τις διατάξεις αυτού που είναι γνωστό σήμερα ως πολυνομοσχέδιο για την εκπαίδευση, το οποίο προωθεί το Υπουργείο Παιδείας προς συζήτηση και ψήφιση. Ελλείψει οράματος, σχεδίου και πολιτικής για τη μεταρρύθμιση ή έστω για τη βελτίωση των υφιστάμενων παθογενειών του εκπαιδευτικού συστήματος, η καταφυγή στα παλιά υλικά παρουσιάζεται ως υλοποίηση των προγραμματικών δεσμεύσεων.

Το νέο πολιτικό δεδομένο που προέκυψε από τις ευρωεκλογές είναι η ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε πρώτο κόμμα, για πρώτη φορά στη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας. Από μόνο του αυτό το δεδομένο προκαλεί τον ανακαθορισμό του πολιτικού πεδίου, ακόμη και αν η ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος δείχνει ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός έχασε σημαντικό ποσοστό των δυνάμεων που είχε στις εκλογές του 2012, ενώ αντίθετα ο ΣΥΡΙΖΑ συγκράτησε τις δικές του. Το βέβαιο είναι ότι οι ευρωεκλογές δεν έχουν χαρακτήρα εθνικών εκλογών, αλλά και ότι ο δημοψηφισματικός χαρακτήρας της εκλογικής αναμέτρησης δεν υιοθετήθηκε από τους πολίτες.

Μα για το γάλα θα κινδυνεύσει η συμφωνία με την τρόικα και η εκταμίευση της δόσης; Αυτό ακουγόταν ως καταλυτικό επιχείρημα από πολλούς κυβερνητικούς παράγοντες τις τελευταίες μέρες, ενόψει της συζήτησης του πολυνομοσχεδίου στη Βουλή. Αυτό μεταφέρεται και ως κλίμα στην κοινή γνώμη, προτάσσοντας την ανάγκη μεταρρυθμίσεων, αλλά και διασφάλισης της κυβερνητικής σταθερότητας. Και τελικά βρέθηκε λύση, έστω και αν αυτή βασίζεται σε απλές μετονομασίες. Πράγματι, αν δει κάποιος αυτό το μέτρο απομονωμένο από το γενικότερο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, ίσως πεισθεί για το ασήμαντο του πράγματος. Αν μάλιστα ξεχάσει ότι στην Ελλάδα, με τη φθίνουσα κτηνοτροφία και με τη συνεχώς αυξανόμενη εισαγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, καταναλώνουμε το ακριβότερο γάλα στην Ευρώπη, τότε ίσως πεισθεί ευκολότερα.

Η προοπτική δημιουργίας, μέσα στο 2014, ενός μηχανισμού εποπτείας του τραπεζικού τομέα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) διχάζει σοβαρά τα Κράτη-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η πίεση που ασκείται από τη Γερμανία είναι μεγάλη, στο βαθμό που αν δεν ψηφισθεί ο σχετικός μηχανισμός από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέχρι τον Απρίλιο, τότε το όλο σχέδιο παραπέμπεται στην νέα κοινοβουλευτική περίοδο μετά τις ευρωεκλογές.

Το ερώτημα είναι γιατί επείγεται τόσο η Γερμανία; Και γιατί αντιδρά σοβαρή μερίδα των ευρωβουλευτών, από όλες τις πολιτικές ομάδες;

Ο νόμος του 2010 για την Πολιτική συμμετοχή ομογενών και αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα, υπήρξε η μεγαλύτερη ίσως καμπή της ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής των τελευταίων είκοσι ετών. Από κοινωνικής, πολιτικής και νομικής πλευράς αυτός ο νόμος αναγνώρισε την ύπαρξη μίας ομάδας πληθυσμού, η οποία μέχρι τότε παρέμενε εγκλωβισμένη σε μία γκρίζα ζώνη αμφίβολου δικαίικού καθεστώτος. Δεν ήταν απλά αποκλεισμένη από την «ιδιότητα του πολίτη», δηλαδή από την αναγνώριση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων συνδεδεμένων με την κρατική οντότητα, αλλά και από τη γενικότερη θεσμική υπόστασή τους απέναντι στην Πολιτεία.

Στην Ελλάδα είναι γνωστό πως μας αρέσουν τα «λαϊκά αναγνώσματα», έντυπα ή τηλεοπτικά, με πλούσια αφήγηση και δραματοποιημένες μεταπτώσεις, που κρατάνε το ενδιαφέρον του κοινού αμείωτο μέχρι το επόμενο επεισόδιο. Πρόκειται, στη σύγχρονη μορφή τους, για μία εκδοχή αυτού που ονομάζουμε «παιγνίδι ρόλων», το οποίο στην πολιτική επικαιρότητα τροφοδοτεί το συλλογικό φαντασιακό και κρατάει τους πολίτες σε εγρήγορση και προβληματισμό.

« Οι επαγγελματίες της πολιτικής επικοινωνίας τείνουν να επιβάλλουν, με όλα τα διαθέσιμα και αποδεκτά μέσα την άποψή τους και να προβάλλουν ότι η θεώρηση του κοινωνικού κόσμου που πρεσβεύουν, εκπροσωπεί την πλειονότητα των πολιτών» έγραφε ο γάλλος κοινωνιολόγος P. Champagne, στο κλασσικό έργο του «Η κατασκευή της κοινής γνώμης». Σκέφθηκα αυτά τα λόγια με αφορμή την επικοινωνιακή διαχείριση που γίνεται το τελευταίο διάστημα σχετικά με το ζήτημα της ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς και των διαφόρων πρωτοβουλιών που εκδηλώνονται στο χώρο.

Η παρέμβαση της Δικαιοσύνης το τελευταίο διάστημα, σε μία σειρά από υποθέσεις διαφθοράς, πολιτικοοικονομικής διαπλοκής και κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος, επηρεάζει άμεσα ένα, ούτως ή άλλως, ρευστό πολιτικό τοπίο, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα ορισμένες από τις αιτίες της κρίσης στην οποία βρίσκεται εγκλωβισμένη η χώρα. Από την υπόθεση Τσοχατζόπουλου στις παράνομες προμήθειες για τα εξοπλιστικά προγράμματα, από τα δάνεια «φιλικής διευκόλυνσης» ορισμένων κρατικών Τραπεζών ως την «αξιοποίηση» ευρωπαϊκών πόρων για εξυπηρέτηση φίλων, συγγενών και λοιπών ημετέρων, η πραγματικότητα είναι ή ίδια. Η Ελλάδα της επίπλαστης ευημερίας, του ατελούς εκσυγχρονισμού και των υπόγειων διαδρομών του «μαύρου» χρήματος των δύο προηγούμενων δεκαετιών πτώχευσε και φτωχοποίησε το λαό της, καταρρέοντας μέσα σε ένα φαύλο κύκλο ανομίας και διαφθοράς.

Σίγουρα η ζωή δεν σταματάει, επειδή μία χώρα αναλαμβάνει την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ούτε οι Προεδρίες της ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν πλέον την αποστολή και την παρέμβαση που είχαν κάποτε. Ωστόσο, μία στοιχειωδώς σοβαρή χώρα, η οποία, παρά ταύτα, διανύει μία χρόνια κρίση και θέλει να προβάλει τις προσπάθειές της, αξιοποιεί την Προεδρία της Ε. Ε. για να ανακτήσει την αξιοπιστία και το κύρος της και να προωθήσει μέρος της δικής της πολιτικής ατζέντας. Αυτό οφείλει να κάνει η Κυβέρνηση της χώρας, έχοντας συγκεκριμένο σχέδιο, με δυναμισμό και εξωστρέφεια.

Η φωτογραφία, από τα ευρήματα των ερευνών για τη δράση της Χρυσής Αυγής, με το μικρό παιδί να χαιρετά ναζιστικά, κάνει τον γύρο του Διαδικτύου και προκαλεί τουλάχιστον αποτροπιασμό και ανησυχία. Προφανώς και δεν υπάρχουν παιδιά ναζί. Οι πάντες υποθέτουν ότι ο χαιρετισμός ήταν καθ’ υπαγόρευση και η φωτογραφία στημένη, όπως τόσες άλλες μικρόνοες και άρρωστες εμπνεύσεις μελών του νεοναζιστικού συνονθυλεύματος. Προφανώς και πάλι όμως ο αποτροπιασμός και η ανησυχία δεν επαρκούν ως διαπιστωτική στάση ή και ως αυθόρμητη αντίδραση για να εξηγήσουν και να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο.

Η άνανδρη δολοφονική επίθεση εναντίον των Γ. Φουντούλη και Μ. Καπελώνη έξω από τα γραφεία της Χρυσής Αυγής στο Ν. Ηράκλειο επανέφερε, με τραγικό τρόπο, στο προσκήνιο το φαύλο κύκλο του αίματος στον οποίο κινδυνεύει να εγκλωβισθεί η ελληνική κοινωνία. Οι δράστες του στυγερού αυτού εγκλήματος επιδιώκουν να συστοιχίσουν νεκρούς, τους δύο νεαρούς χρυσαυγίτες, από τη μία πλευρά και τον Π. Φύσσα από την άλλη, να επιβεβαιώσουν ότι η βία γεννάει βία και να προκαλέσουν περισσότερο τρόμο σε μία ήδη ανασφαλή κοινωνία. Στόχος τους δεν είναι άλλος από την πολιτική αποσταθεροποίηση και τον κοινωνικό εκφοβισμό, δύο «όπλα» που μεταχειρίζονται οι εχθροί της Δημοκρατίας, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης για να πλήξουν τις λειτουργίες και τους θεσμούς της.