Ο όρος γυναικοκτονία αποδίδει τη δολοφονική διάσταση της πατριαρχίας. Αποτελεί την πιο ακραία έκφραση της έμφυλης βίας, αυτής που ανά τους αιώνες ελέγχει και τιμωρεί τις γυναίκες.

Το 2021 σημειώθηκαν στην χώρα μας 19 γυναικοκτονίες. Ο όρος, που πλέον υιοθετείται από μεγάλο μέρος του τύπου και κυριαρχεί στο δημόσιο διάλογο χάρη στην επιμονή του φεμινιστικού κινήματος, εξακολουθεί να επικρίνεται και να ενοχλεί ως «αδόκιμος», παρότι αντικατοπτρίζει την ωμή πραγματικότητα της πατριαρχίας.

Πώς εξηγείτε το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών; Γιατί είναι δύσκολη η αντιμετώπισή του;

Η βία κατά των γυναικών αποτελεί μέρος της δομής των κοινωνιών μας και του συστήματος λειτουργίας τους. Φαινόμενο τόσο παλιό όσο και οι πατριαρχικές μας κοινωνίες, αναγνωρίστηκε ως κοινωνικό πρόβλημα χάρη στις έρευνες και τις προσπάθειες των φεμινιστριών, που έγιναν αποδεκτές και από τους διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ, η Ε.Ε., το Συμβούλιο της Ευρώπης, κ.ά. Η βία, αλλά και η απειλή της βίας, συνιστούν σημαντικό μέσο κοινωνικού ελέγχου.

* Πλούσια συζήτηση αναπτύσσεται γύρω από τον όρο γυναικοκτονία. Πώς εξηγούνται οι αντιδράσεις στην καθιέρωσή του;

Ποιος/α φοβάται τον όρο γυναικοκτονία (femicide) ύστερα από 11 φόνους σε εννέα μόνο μήνες; Γιατί αντιδρά το μισογυνικό νομικό μας σύστημα στη χρήση του; Και, το χειρότερο, πώς γίνεται αριστεροί κορυφαίοι νομικοί να συμμερίζονται αυτή την άποψη, παραγνωρίζοντας πως πρόκειται για την πιο ακραία μορφή έμφυλης βίας, που τη διαφοροποιεί από τις γενικότερες ανθρωποκτονίες;

Οι δολοφονίες των γυναικών επικαθορίζονται πλήρως από την κοινωνική τους κατάσταση, από την πατριαρχική ιεραρχία που προσαρμόζεται στα διαφορετικά κοινωνικοοικονομικά συστήματα και αναπαράγει τις ανισότητες σε βάρος των γυναικών και την υποταγή τους ακόμη και με τη μορφή της πιο ακραίας έμφυλης βίας

Ο όρος γυναικοκτονία (femicide) είναι παλιός, η σύγχρονη όμως χρήση του αποδίδεται στην Diana Russell, μια φεμινίστρια με έντονη δράση στην Νότα Αφρική στη δεκαετία του 1970.

Η γυναικοκτονία ορίζεται ως η δολοφονία μιας γυναίκας ως αποτέλεσμα άσκησης βίας από ερωτικό σύντροφο.

Ο ισχύων Ποινικός Κώδικας δεν μπορεί να καλύψει αυτή τη στιγμή την κοινωνική και έμφυλη διάσταση του φαινομένου

Μετά και την τελευταία γυναικοκτονία στη Φολέγανδρο αλλά και όλες τις γυναικοκτονίες που είδαν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, το Κέντρο "Διοτίμα" αλλά και όλες οι φεμινιστικές και γυναικείες οργανώσεις θεωρούν επιτακτικό να αναγνωριστεί (και) νομικά το φαινόμενο. Οι περιστάσεις υπό τις οποίες λαμβάνουν χώρα δολοφονίες γυναικών και θηλυκοτήτων και ο τρόπος γενικότερα εκδήλωσης αυτών των εγκλημάτων είναι διαφορετικός από ό,τι σε μια «κοινή» ανθρωποκτονία.

Άντε πάλι...

«Δεν έχουν σημασία οι όροι, σημασία έχει ο σεβασμός στον άνθρωπο. Θα μπορούσε αυτό που έγινε στην Φολέγανδρο να αφορούσε ομόφυλο ζευγάρι». (από δημοσιογραφική εκπομπή σε ειδησεογραφικό ραδιοσταθμό).

Ναι. Θα μπορούσε. Αλλά δεν ήταν ομόφυλο ζευγάρι. Αυτό που έγινε στην Φολέγανδρο ήταν γυναικοκτονία. Δηλαδή, η Γαρυφαλιά δολοφονήθηκε επειδή ήταν γυναίκα και ως γυναίκα δεν είχε κανένα δικαίωμα, σύμφωνα με την κυρίαρχη πατριαρχική αντίληψη, να «χαλάσει τη φάση» του συντρόφου της.