Διάβασα το βιβλίο του παλιού φίλου Παρασκευά Αυγερινού και ετοιμάζομαι να πάω σε λίγο στην παρουσίασή του, στο Βυζαντινό Μουσείο. Ομολογώ ότι το βιβλίο αυτό με έχει αναστατώσει κι ας είναι μετρημένα και προσεγμένα τα λόγια του. Όχι τόσο γιατί περιγράφει τα ψυχικά τραύματα του Ανδρέα Παπανδρέου, αυτά, λίγο-πολύ τα γνωρίζαμε ή τα υποψιαζόμαστε- αλλά γιατί περιγράφει χωρίς περικοκλάδες το πώς και το γιατί το ΠαΣοΚ που υποσχέθηκε «αλλαγή», πρόσφερε τελικά συντήρηση.

Τι πιστεύετε ότι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση προκειμένου να υπάρξει ανάπτυξη στη Θεσσαλονίκη, τη Μακεδονία και τη Θράκη και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, μιας και έχουν από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας;

Η ανάπτυξη, η ανάσχεση της ύφεσης και η μείωση της ανεργίας είναι εθνικοί στόχοι και αφορούν το σύνολο της επικράτειας. Κάθε περιφέρεια όμως πρέπει να αξιοποιήσει τα δικά της συγκριτικά πλεονεκτήματα. Η Βόρεια Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστήσει στην προσπάθεια αλλαγής του ελληνικού αναπτυξιακού μοντέλου.

Η χώρα μας μέσα από μεγάλες δυσκολίες και με τις θυσίες του ελληνικού λαού επανέρχεται σιγά σιγά σε ένα κλίμα πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας. Η τρικομματική κυβέρνηση συνέβαλε αποφασιστικά για να αποτραπεί ο κίνδυνος της άτακτης χρεοκοπίας και η έξοδος από το ευρώ. Περνάμε σε μια νέα φάση «κανονικοποίησης» της πολιτικής ζωής σε απόσταση από τον «κόκκινο συναγερμό» της απόλυτης αστάθειας στον οποίο βρισκόμασταν ακριβώς πριν ένα χρόνο.
Στη νέα φάση είναι φανερό ότι επανέρχονται οι προγραμματικές διαφορές ανάμεσα στα κόμματα που στηρίζουν τη κυβέρνηση, καθώς σε συνθήκες ομαλότητας ανοίγουν μια σειρά ζητήματα, τα οποία δεν σχετίζονται άμεσα με την οικονομική επιβίωση της χώρας.

Σήμερα οι απαιτήσεις των καιρών –και όχι μόνο λόγω της οικονομικής κρίσης– αλλάζουν συνεχώς. Οι κοινωνίες του 21ου αιώνα είναι κοινωνίες της διακινδύνευσης και του συνεχούς ρίσκου, σε αντίθεση με τις κοινωνίες του 20ού αιώνα που ήταν κοινωνίες της σχετικής βεβαιότητας και των σίγουρων δεδομένων. Σήμερα, όπως υποστηρίζει και ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν, οι κοινωνίες περνούν από τη «σταθερή», στη «ρευστή» νεωτερικότητα.

Μετά 62 χρόνια, η Σοσιαλιστική Διεθνής, διάδοχος μετά από άλλα 62(!) χρόνια της Εργατικής και Σοσιαλιστικής Διεθνούς, έρχεται να δεχτεί ένα σημαντικό πολιτικό πλήγμα με τη συγκρότηση της ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ, με εμβρυουλκό το SPD.Προφανώς, δεν αποπειράσαι να εγκαταλείψεις( επί της ουσίας μιλάμε τώρα) ένα ιστορικό, διεθνή θεσμό αν η λειτουργία ή η εικόνα του είναι στοιχειωδώς ανεκτή. Προσβλέπεις στο μετασχηματισμό ή στην ανανέωση ή στη ριζική αναμόρφωσή του.Η Προοδευτική Συμμαχία δεν περιλαμβάνει καν στον τίτλο της τον όρο Σοσιαλιστικό αλλά ούτε και τον ιδεολογικοπολιτικά φορτισμένο όρο Διεθνής, προφανώς για να μη θυμίζει καθόλου το 124χρονο οργανωτικό σχήμα, όπως πλέον εμφανίζεται εκφυλισμένο.

Το ισλανδικό παράδειγμα ήταν μια κάποια λύση, για την Αριστερά. Άφησαν τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν και δεν φόρτωσαν το βάρος της διάσωσης στις πλάτες του λαού. Διαδηλώσεις, δημοψήφισμα,δίκη για τον πρωθυπουργό . όλα ήταν αλλιώα από όσοα ζούμε στον ευρωπαϊκό Νότο.

Είναι αλήθεια ότι «ανεβαίνει πολύ ψηλά εκείνος που δεν ξέρει πού πηγαίνει». Και όχι επειδή το έλεγε ο Ολιβερ Κρόμγουελ. Αυτός, ούτως ή άλλως, κουβαλούσε μέσα του αρκετή παλαβομάρα από μόνος του. (Τον κατελάμβανε ένα είδος ιερού μένους μετά τις στρατιωτικές νίκες του, κάτι που θα έπρεπε να προϊδεάζει τους ψυχραιμότερους εκ των συναγωνιστών του για το τι επρόκειτο να ακολουθήσει μετά την πολιτική επικράτησή του.)

Ο λόγος του ΣΥΡΙΖΑ επικρατεί σήμερα στο χώρο της ελληνικής Αριστεράς. Με βάση το εκλογικό του ποσοστό, φαίνεται να είναι αποδεκτός από ευρύ τμήμα των πολιτών. Αυτή η αποδοχή δεν εξηγείται μόνο με τη δεδομένη ισχύ της υποσχεσιολογίας σε περιόδους βαθειάς κρίσης.
Είναι και κάποιες παθογενείς ιδιαιτερότητες της ελληνικής αριστερής θεώρησης των πραγμάτων, ρητές και άρρητες, που σε τέτοιες φάσεις δημιουργούν δυναμικές. Εντοπίζω τις 4 συνήθεις, αυτές ακριβώς που βάζουν τελικά την Αριστερά στη γωνία, παρά τα κέρδη που της αποφέρουν στη φάση της οργής.

Οταν το θερμόμετρο ανεβαίνει, δυναμώνει η φωνή των γρύλων. Συμβαίνει στη φύση, συμβαίνει και στην πολιτική. Η εστία της κρίσης της ευρωζώνης μεταφέρθηκε στην Ιταλία και η εκτόξευση του Κινήματος των 5 Αστέρων του Γκρίλο έστειλε ηχηρό προειδοποιητικό μήνυμα σε όλη την Ευρώπη.

Στο προηγούμενο άρθρο μου («Επανεξετάζοντας τη σοσιαλδημοκρατία», «Το Βήμα», 24.2.2013) ασχολήθηκα με τις διαμάχες στο ξεκίνημα της σοσιαλδημοκρατίας, με τη «χρυσή εποχή» της (1945-1970), τη μετέπειτα στροφή της προς τον λεγόμενο σοσιαλφιλελευθερισμό/μπλερισμό, καθώς και με τις μελλοντικές, μεσοπρόθεσμες κυρίως, προοπτικές της.

Δεν υπάρχει χειρότερος σύμβουλος για έναν πολιτικό ηγέτη από την πάση θυσία επιδίωξη της δημοσιότητας, από το κυνήγι των «οκτάστηλων» τίτλων, όπως λέγαμε τον παλιό καιρό. Δυο οκτάστηλα έβγαλε η ομιλία του κ. Βενιζέλου στο συνέδριο. Ένα γάμο και ένα διαζύγιο. Έκανε πρόταση γάμου στη ΔΗΜΑΡ και απέρριψε, αναδρομικώς, την αίτηση της τρόικα για βελούδινο διαζύγιο της Ελλάδας με την Ε.Ε.
Ο γάμος δεν ήταν το ίδιο βελούδινος, ούτε με το διαζύγιο, ούτε με το χολιγουντιανό τρικ «Marry me!», όπου ο ερωτοχτυπημένος προτείνει δημόσια - και με στεντορεία τη φωνή - γάμο στην αγαπημένη του, εκείνη ξαφνιάζεται, δακρύζει και οι θαμώνες χειροκροτούν για να την πείσουν.

Τα εκλογικά αποτελέσματα στην Ιταλία στέλνουν ένα ισχυρό μήνυμα ότι η Ευρώπη και ιδιαίτερα η Γερμανία χρειάζεται να αλλάξουν (πολιτική, προσεγγίσεις, στρατηγική). Διαφορετικά, η Ευρώπη απειλείται με ακυβερνησία και το οικοδόμημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης με υπονόμευση ή και με κατάρρευση.